Theo bác sĩ Thân Thị Ngọc Lan, Khoa Nội hô hấp, Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh, người bệnh hen suyễn sẽ chịu ảnh hưởng khá nhiều từ thực phẩm hằng ngày, nếu ăn phải những thức ăn không phù hợp, tình trạng bệnh có thể chuyển biến theo chiều hướng xấu. Ăn uống khoa học, hợp lý sẽ giúp người bệnh hen suyễn nâng cao thể trạng và hỗ trợ kiểm soát bệnh tốt hơn.

Thực phẩm nên kiêng

Bác sĩ Lan cho biết, đây là nhóm các thực phẩm người mắc bệnh hen suyễn nên tránh:

Thực phẩm giàu calo

Các triệu chứng của hen suyễn thường trở nên nghiêm trọng hơn ở những người béo phì. Tăng cân do nạp nhiều calo không chỉ tác động xấu đến sức khỏe nói chung mà còn rất nguy hiểm đối với người mắc bệnh hen suyễn. Vì thế, người bệnh nên cân bằng lượng calo nạp vào và calo tiêu thụ để cung cấp năng lượng hợp lý cho cơ thể và tránh làm tình trạng bệnh trở nên trầm trọng hơn.

Chất kích thích

Rượu và thuốc lá là những thực phẩm tiếp theo người bệnh hen suyễn cần tránh. Trong khói thuốc lá chứa nhiều độc tố như: Nicotin, Monoxit carbon (khí CO), các chất gây ung thư...sẽ kích thích khiến phế quản co thắt, tăng tiết dịch nhầy, tạo nên cơn hen suyễn cấp tính.

Thực phẩm có gas

Khi ăn lượng thức ăn quá nhiều trong một bữa hoặc thức ăn gây đầy hơi sẽ gây áp lực lên cơ hoành, đặc biệt nếu bạn bị trào ngược axit dẫn đến tình trạng khó thở. Vì vậy, nên chia nhỏ bữa ăn ra và ăn nhiều bữa. Đồng thời bạn cũng cần hạn chế các loại đồ uống có gas.

Chất bảo quản thực phẩm

Salicylat là một chất bảo quản thực vật tự nhiên giúp thực phẩm tránh khỏi các tác nhân gây bệnh như côn trùng, vi khuẩn và nấm mốc. Đây tuy là trường hợp hiếm gặp, nhưng vẫn có một số bệnh nhân hen suyễn nhạy cảm với salicylat có trong cà phê, trà và một số loại thảo mộc và gia vị, vốn cũng là nguyên nhân thường gặp gây ra khởi phát các cơn hen.

Bên cạnh đó, sulfites được sử dụng để giữ thực phẩm tươi ngon có thể gây ra chứng hen suyễn tạm thời ở một số người bệnh và tạo ra sulfur dioxide gây kích ứng phổi. Hiện nay, sulfite vẫn có thể được sử dụng cho nhiều loại thực phẩm chế biến sẵn hoặc có trong gia vị, trái cây sấy khô, rau đóng hộp, rượu vang và các thực phẩm khác.

Thực phẩm gây dị ứng

Có khoảng 5% bệnh nhân hen có tình trạng bệnh nặng hơn do dị ứng thức ăn. Nếu người bệnh dị ứng với một loại thực phẩm nào đó, cách tốt nhất là phải tránh chúng và nên tránh cả những loại thức ăn tương tự làm từ loại thực phẩm này. Ví dụ như nếu người bệnh bị dị ứng với bắp, cũng cần cảnh giác với các đồ gia vị chế biến từ bắp như nước màu, đường mạch nha...

Thực phẩm mặn (có chứa muối)

Danh sách thực phẩm người bệnh hen suyễn không nên ăn tiếp đến chính là thức ăn chứa nhiều muối. Bệnh nhân mắc bệnh hen phế quản nên kiêng ăn quá mặn, hạn chế ăn những một số thực phẩm có vị chua gắt như chanh, giấm...

Bên cạnh đó, nếu bạn nhạy cảm hoặc dị ứng với sulfite thì hãy tránh xa các loại thực phẩm như dưa muối, cà muối hoặc nước nho, rượu ngâm và một số loại nước giải khát. Sulfite có khả năng khiến bệnh nhân hen suyễn gặp tình trạng khó thở.

Thực phẩm đông lạnh

Đồ đông lạnh thường có chứa sulfite và thành phần bảo quản natri bisulfit không tốt cho bệnh nhân hen suyễn. Tránh xa những đồ ăn như cá đông lạnh, hải sản đông lạnh,... là điều cần thiết nếu bạn đang bị suyễn.

Thực phẩm đóng gói, đồ hộp

Chất bảo quản thực phẩm có trong các loại thực phẩm đóng gói, đồ hộp như natri bisulfit cũng có thể kích hoạt cơn suyễn. Do vậy, nên hạn chế dùng các loại thực phẩm này để tránh làm tăng nguy cơ tái phát bệnh.

Trans fat và omega 6

Có một số bằng chứng cho thấy ăn nhiều chất béo omega-6 và chất béo chuyển hóa, được tìm thấy trong một số loại bơ, dầu thực vật và thực phẩm chế biến sẵn, có thể làm trầm trọng thêm bệnh hen suyễn và các bệnh lý khác như bệnh lý tim mạch.

Thực phẩm nên sử dụng

Để cải thiện tình trạng hen suyễn, tránh tái phát các triệu chứng người bệnh bác sĩ Lan lưu ý người bên nên sử dụng:

Thực phẩm giàu Vitamin C

Các chuyên gia khuyên rằng Vitamin C có nhiều trong các loại trái cây như dưa vàng, cam, bưởi, trái kiwi, súp lơ xanh và cà chua... Những loại thực phẩm này giúp giảm triệu chứng thở khò khè và viêm mũi dị ứng nhờ vào lượng chất oxy hóa cao. Các loại trái cây có chứa nhiều vitamin C đứng đầu danh sách thực phẩm người bệnh hen suyễn nên ăn.

Thực phẩm chứa nhiều Vitamin D

Bên cạnh thực phẩm giàu vitamin C, thực phẩm giàu vitamin D bao gồm sữa, nấm, cá hồi và trứng góp phần làm giảm số lần nhập viện ở bệnh nhân hen nặng. Vitamin D được cho là có thể làm giảm nhiễm trùng đường hô hấp trên và cải thiện chức năng phổi ở trẻ em và người lớn bị hen suyễn.

Thực phẩm giàu Omega-3

Theo bác sĩ Lan, dầu cá có tác dụng bảo vệ cơ thể chống lại các bệnh gây viêm như hen suyễn. Trong dầu có chứa nhiều Omega 3 có thể làm giảm tình trạng viêm, một trong những dấu hiệu phổ biến của bệnh hen suyễn.

Thực phẩm giàu magie

Nếu chưa biết người bệnh hen suyễn nên ăn gì, người bệnh có thể tham khảo những thức ăn có chứa nhiều magie. Theo các chuyên gia dinh dưỡng, đây là nhóm thực phẩm rất tốt cho người mắc bệnh hen do tính kháng viêm và giãn cơ trơn của chúng. Điển hình như các loại rau xanh, quả bơ, các loại đậu (đậu đen, đậu xanh, đậu đỏ, đậu trắng), các loại hạt (hạt bí, hạt điều, hạt dẻ), cà chua, chuối, Atiso, ngũ cốc nguyên hạt...

Trái cây

Trái cây và rau củ có chứa chất chống oxy hóa như vitamin C, vitamin E và beta-carotene giúp tăng cường hệ miễn dịch và giảm tỷ lệ các cơn hen suyễn.

Vitamin A

Bác sĩ Lan cho biết, lượng vitamin A trong máu của trẻ bị bệnh hen suyễn thường thấp hơn so với trẻ bình thường, gây ảnh hưởng không nhỏ đến khả năng hoạt động của phổi. Do đó, để có được lá phổi và hệ hô hấp khỏe mạnh, người mắc bệnh hen suyễn nên ăn những thực phẩm có chứa nhiều vitamin A như: cà rốt, các loại rau lá xanh đậm, dứa, khoai lang...

Alliums

Các thực phẩm hứa Alliums. Alliums được tìm thấy rất nhiều ở hành, hẹ tây,...Đây sẽ là nhóm thực phẩm giúp hạn chế viêm nhiễm cũng như cải thiện tình trạng hô hấp, tăng cường sức đề kháng cho cơ thể.

Chất chống oxy hóa

Thông thường, trong các loại trái cây hoặc rau củ màu vàng, đỏ, cam có chứa thành phần vitamin A, C, E; carotenoid; chiết xuất hạt nho và coenzyme Q10... Đây là những chất chống oxy hóa có vai trò vô cùng quan trọng trong việc ngăn ngừa tổn thương phổi, giúp làm lành những vết viêm đối với người mắc bệnh hen suyễn.

Bên cạnh việc tìm hiểu về thức ăn tốt cho tính trạng bệnh của mình, người bị hen suyễn nên nắm thêm các bí quyết chăm sóc cơ thể qua các loại nước uống. Theo bác sĩ Lan, người bệnh hen suyễn nên uống các loại nước như nước húng quế, nước ép cà rốt, mật ong, gừng, nước táo, lá chanh.

Ngoài việc ăn uống khoa học, áp dụng chế độ dinh dưỡng hợp lý, người mắc hen suyễn cũng nên đặc biệt chú ý đến các thói quen sinh hoạt hằng ngày để kiểm soát bệnh một cách hiệu quả. Trong đó giữ ấm cơ thể khi thời tiết lạnh để tránh những tác nhân gây nên các đợt hen suyễn cấp.

"Sử dụng thuốc theo đúng hướng dẫn điều trị của bác sĩ, không tự ý ngưng thuốc, giảm liều hay tăng liều, tránh tiếp xúc với lông động vật, đeo khẩu trang khi ra đường, dọn dẹp nhà cửa sạch sẽ... cũng là những thói quen nên có của mỗi người để hạn chế tối đa cơn hen suyễn" - bác sĩ Lan khuyến khích.

Chi Chi