Rối loạn miễn dịch do bệnh Celiac làm hỏng các nhung mao (phần nhô ra nhỏ như ngón tay nằm dọc theo thành ruột non). Khi các nhung mao bị tổn thương, ruột non không thể hấp thụ chất dinh dưỡng từ thức ăn bình thường, dẫn đến suy dinh dưỡng...

Tổn thương ở ruột do bệnh Celiac thường diễn ra chậm, không rõ ràng, triệu chứng khác nhau ở từng người.

Triệu chứng

Triệu chứng bệnh Celiac ở người lớn

Các triệu chứng của bệnh Celiac rất khác nhau ở mỗi người có thể bao gồm:

• Đau bụng.
• Đầy hơi hoặc cảm giác no.
• Táo bón.
• Tiêu chảy.
• Khí ga.
• Ợ nóng.
• Buồn nôn.
• Phân có màu nhạt, có mùi đặc biệt khó chịu.

Các triệu chứng khác theo thời gian có thể xảy ra như:

• Thiếu máu.
• Đau xương hoặc khớp.
• Phát ban ngứa.
• Đau đầu.
• Mệt mỏi.
• Xương yếu.
• Thay đổi tâm trạng.
• Loét miệng và các vấn đề về răng.
• Giảm cân.

Phụ nữ mắc bệnh Celiac có thể gặp tình trạng chu kỳ kinh nguyệt không đều, mãn kinh sớm, sảy thai.

Triệu chứng bệnh Celiac ở trẻ em

Trẻ mắc bệnh Celiac có nhiều khả năng gặp các vấn đề về đường ruột hơn người lớn bao gồm:

• Đầy hơi hoặc chướng bụng.
• Táo bón.
• Tiêu chảy.
• Phân nhợt nhạt, có mùi hôi.
• Đau bụng hoặc nôn mửa.
• Giảm cân.
• Thiếu máu.
• Men răng bị hỏng.
• Tuổi dậy thì muộn.
• Cáu kỉnh hoặc thay đổi tâm trạng.
• Tăng trưởng chậm.

Yếu tố nguy cơ

Hiện chưa xác định nguyên nhân cụ thể gây bệnh Celiac, song có các yếu tố nguy cơ dẫn đến tình trạng này gồm:

• Gia đình có thành viên mắc bệnh này.
• Viêm tuyến giáp Hashimoto.
• Bệnh tiểu đường type 1.
• Hội chứng Down.
• Viêm khớp dạng thấp.
• Bệnh đa xơ cứng (MS).
• Viêm gan tự miễn.
• Bệnh lupus.
• Hội chứng ruột kích thích (IBS).
• Không dung nạp lactose.
• Ung thư ruột.

Biến chứng

Người bệnh Celiac không được điều trị có thể bị suy dinh dưỡng kéo dài, gây yếu hoặc mềm xương, men răng yếu, chậm phát triển, gặp vấn đề về cân bằng và phối hợp.

Tình trạng viêm kéo dài (mạn tính) do bệnh Celiac không được điều trị có thể dẫn đến không dung nạp thực phẩm khác như không dung nạp lactose. Lactose là loại đường tự nhiên trong các sản phẩm từ sữa.

Các vết loét và sẹo trong ruột do bệnh này gây hẹp và tắc nghẽn.

Chẩn đoán

Bệnh Celiac khó chẩn đoán do các triệu chứng bệnh không đặc trưng và giống như nhiều vấn đề tiêu hóa khác.

Bác sĩ thường hỏi về tiền sử, triệu chứng xảy ra gần đây. Người bệnh có thể được làm xét nghiệm máu để tìm kháng thể với gluten (tế bào lympho), được gọi là xét nghiệm huyết thanh.

Sinh thiết nhằm tìm tổn thương hoặc nội soi kiểm tra các dấu hiệu của bệnh Celiac.

Điều trị

Cách quan trọng nhất để điều trị bệnh Celiac là áp dụng chế độ ăn không chứa gluten để ruột non lành lại từ từ.

Người bệnh cần tránh tất cả thực phẩm có chứa hoặc được làm từ lúa mì, lúa mạch đen hoặc lúa mạch. Ưu tiên tinh bột từ cơm, khoai tây, khoai lang, ngô, đậu, quả hạch, rau quả tươi, thịt, cá, gia cầm...

Bác sĩ cũng có thể kê đơn thuốc tùy vào tình trạng viêm của người bệnh. Người bệnh bổ sung vitamin hoặc khoáng chất theo chỉ định nếu bị thiếu máu hoặc thiếu hụt dinh dưỡng nghiêm trọng.

Anh Chi (Theo WebMD)