Trả lời:
Lươn dễ chế biến thành nhiều món ăn cho trẻ em và người lớn như: cháo, súp, miến hay món lươn xào, lươn om chuối đậu... thơm ngon, bổ dưỡng.
Theo bảng thành phần thức ăn của Viện Dinh dưỡng quốc gia, trong 100 g thịt lươn có: 18,7g chất đạm, 0,9 g chất béo, 150 mg phospho, 39 mg canxi, 1,6 mg sắt, vitamin A, D và các vitamin B1, B2, B6, PP... Người phương Đông còn gọi lươn là "thiện ngư" (cá lành) nên dùng chế biến món ăn cho trẻ nhỏ từ độ tuổi trẻ tập ăn dặm. Người Nhật vinh danh lươn là "sâm dưới nước" chữa được nhiều bệnh, đặc biệt tình trạng suy dinh dưỡng. Lươn là thực phẩm được đất nước này sử dụng trong khẩu phần ăn cho các nhà đấu vật Sumo.
Thực tế, lươn không xếp vào nhóm nguy cơ gây dị ứng cao như hải sản, nhưng thịt lươn có nhiều chất đạm, đặc biệt có axit amin histidine. Bình thường histidine rất tốt cho cơ thể, nhưng khi con lươn chết, axit amin này sẽ biến đổi thành chất histamine, một hoạt chất phổ biến gây sưng và ngứa xảy ra do phản ứng dị ứng. Histidine góp phần vào tình trạng sốc phản vệ có thể do phản ứng dị ứng. Do đó, trẻ em và người lớn vẫn có thể dị ứng với lươn.
BVĐK Tâm Anh TP HCM thường xuyên tiếp nhận cấp cứu, điều trị cho trẻ bị dị ứng thức ăn. Ngoài nhóm dị ứng điển hình là thực phẩm giàu đạm như: hải sản, trứng gà, thịt bò..., một số trẻ ghi nhận phản ứng nổi mề đay, phù nề sau khi ăn lươn, phổ biến ở nhóm trẻ dưới 2 tuổi. Nguyên nhân vì trẻ nhỏ hệ miễn dịch, đường ruột non yếu.
Biểu hiện dị ứng lươn ở mức độ vừa, trẻ sẽ ngứa khắp mình, nổi nốt đỏ kích thước lấm tấm hoặc có thể nổi thành những ban đỏ kích thước lớn, mắt có thể sưng đỏ, chảy nhiều nước mắt. Một số trẻ có phản ứng tiêu chảy, đau bụng sau khi sử dụng thực phẩm. Trẻ nặng có thể nổi mề đay, sưng môi, phù mắt, biểu hiện khó thở, suy hô hấp.
Để phòng ngừa dị ứng lươn, phụ huynh cần cho trẻ tập ăn với số lượng ít sau đó tăng dần. Nguyên tắc khi tập cho trẻ ăn dặm với thức ăn giàu đạm, phụ huynh nên chọn giờ ăn vào buổi sáng để tiện theo dõi phản ứng dị ứng. Nếu sau ăn trẻ có biểu hiện mẩn đỏ, đau bụng, quấy khóc, khó chịu cần đưa đi bệnh viện để thăm khám, điều trị kịp thời.
Hiện chưa có bằng chứng, nghiên cứu nào khẳng định lươn nuôi dễ dị ứng hơn lươn đồng tự nhiên. Phần lớn phụ huynh e ngại sử dụng lươn nuôi vì lo ngại thực phẩm có sử dụng kháng sinh, hormone,... Trừ trường hợp từng có phản ứng dị ứng, phụ huynh vẫn nên cho con sử dụng các món ăn từ lươn vì giàu chất dinh dưỡng.
Khi chế biến thịt lươn cho con ăn, gia đình cần lưu ý, phải lọc thật kỹ thịt lươn, không để lẫn xương. Thịt lươn cần nấu thật chín, đảm bảo thị không còn mầm bệnh và ký sinh sinh trùng sống sót. Gia đình nên chọn mua lươn còn sống, rõ nguồn gốc để giảm thiểu nguy cơ ngộ độc thực phẩm.
ThS.BS Trần Thị Mai Trinh
Bác sĩ khoa Nhi, BVĐK Tâm Anh TP HCM