Theo ThS.BS.CKI Đoàn Hoàng Long, Trung tâm Nội soi và Phẫu thuật Nội soi Tiêu hóa, Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh TP HCM, viêm loét dạ dày là tình trạng niêm mạc dạ dày bị tổn thương, viêm sưng, lâu ngày tạo thành các vết loét gây ra các triệu chứng đau đớn, khó chịu. Những vết loét nhỏ trong giai đoạn đầu có thể tự lành mà không cần điều trị.
Vết loét lớn gây ra nhiều triệu chứng như đau vùng thượng vị dữ dội, cồn cào, nóng rát, khó tiêu, ợ chua, buồn nôn, miệng hôi, nóng sốt, tiêu chảy. Người bệnh cần được bác sĩ điều trị bằng thuốc, lưu ý chế độ ăn uống để tránh làm bệnh nặng thêm.
Người bệnh cần ngưng sử dụng thực phẩm gây tổn thương niêm mạc dạ dày. Ăn thức ăn giảm tiết dịch vị, giảm tác dụng của axit tiết ra lên niêm mạc dạ dày nhằm tránh tái phát do niêm mạc bị phá hủy liên tiếp, dẫn đến viêm mạn tính hoặc loét dạ dày. Người bệnh cần bổ sung thực phẩm thúc đẩy chữa lành, giảm kích ứng niêm mạc dạ dày và tá tràng, hạn chế sản xuất axit dư thừa vì có thể làm trầm trọng vết loét.
Chế độ ăn uống dinh dưỡng cần cân bằng, đủ 4 nhóm dưỡng chất thiết yếu là tinh bột, chất đạm, chất béo, vitamin và khoáng chất. Tăng cường rau xanh, trái cây, ngũ cốc - nguồn thực phẩm giàu vitamin và chất xơ giúp giảm nguy cơ loét, sửa chữa các mô bị tổn thương.
Bác sĩ Hoàng Long lưu ý những thực phẩm nên ăn và nên tránh cho người người bị viêm loét dạ dày.
Trái cây: Trái cây tươi chứa nhiều chất xơ, chất chống oxy hóa nên rất tốt cho hệ tiêu hóa. Nên ưu tiên các loại quả mọng như táo, nho, lựu; hạn chế trái cây có múi như cam, quýt, bưởi, gây trào ngược dạ dày.
Rau: Các loại rau màu xanh lá, màu đỏ và cam tươi như bông cải xanh, súp lơ trắng, cải xoăn chứa nhiều vitamin và chất chống oxy hóa tốt quá trình chữa bệnh dạ dày.
Rau xanh là lựa chọn ưu tiên cho người bị viêm dạ dày. Ảnh: Freepik
Protein nạc: Thịt gia cầm không da, thịt bò nạc, cá, trứng, đậu phụ, các loại đậu, nấm là những nguồn protein ít chất béo. Ăn các loại cá béo như cá hồi, cá thu và cá mòi cung cấp chất béo lành mạnh omega-3, giảm viêm, ngăn ngừa vết loét khác.
Sữa lên men: Lợi khuẩn cùng với protein trong sữa lên men là lựa chọn tốt cho người đau dạ dày.
Bánh mì và ngũ cốc: Bánh mì ngũ cốc nguyên hạt hoặc ngũ cốc nứt như yến mạch, gạo lứt, bỏng ngô, bánh mì nguyên cám là nguồn chất xơ tốt để đưa vào chế độ ăn uống cho người có đường ruột yếu.
Các loại thảo mộc và gia vị: Thực phẩm cay, nóng nên tránh khi viêm loét. Tuy nhiên, người bệnh có thể sử dụng hầu hết thảo mộc và gia vị dịu nhẹ vì chúng cung cấp chất chống oxy hóa. Các loại tốt nhất bao gồm nghệ, quế, gừng và tỏi vì có đặc tính kháng khuẩn và chống viêm.
Gừng, nghệ có tính sát khuẩn, chống viêm, tốt cho đường ruột. Ảnh: Freepik
Mật ong: Mật ong kháng khuẩn, có khả năng tiêu diệt vi khuẩn HP và các vi khuẩn khác được khuyến nghị cho người bệnh dạ dày. Uống ly mật ong pha với nước ấm vào buổi sáng tốt cho sức khỏe và hệ tiêu hóa.
Bên cạnh thực phẩm cần bổ sung, người bệnh nên hạn chế chất kích thích như rượu, cà phê, trà, nước uống có ga, sữa. Những thức uống này làm tăng sản xuất axit dạ dày, làm chậm quá trình lành vết thương. Hạn chế một số loại thịt nguội như xúc xích, thịt xông khói, giăm bông, lạp xưởng. Không bổ sung quá nhiều chất béo bão hòa (thịt động vật), thức ăn chiên xào vì có thể làm tăng axit dạ dày và gây trào ngược.
Hạn chế thực phẩm cay nóng như ớt, hạt tiêu, các loại nước sốt chứa nhiều gia vị cay nóng. Nhiều nghiên cứu cho thấy thức ăn mặn như dưa chua, thức ăn lên men, giấm có thể thúc đẩy sự phát triển của vi khuẩn HP. Tránh sử dụng chocolate có thể làm tăng sản xuất axit dạ dày gây ra triệu chứng trào ngược, khiến bệnh nghiêm trọng hơn.
Bác sĩ Hoàng Long lưu ý thêm người viêm loét dạ dày nên ăn thức ăn mềm, băm nhỏ, ninh nhừ, tăng cường món luộc, hấp, hạn chế xào, rán. Nên ăn chậm, nhai kỹ, vì quá trình nhai tăng thêm sự bài tiết của nước bọt, giúp giảm axit và bão hòa axit có trong dạ dày. Ăn nhiều bữa trong ngày, mỗi bữa cách nhau 2-3 giờ. Không ăn quá no vì khiến dạ dày phồng căng, sinh ra nhiều axit có hại, làm bệnh nặng thêm.
Quyên Phan