Ung thư dạ dày hiện là một trong 5 bệnh ung thư phổ biến toàn cầu. Tại Việt Nam, bệnh có tỷ lệ tử vong cao thứ 3, chỉ sau ung thư gan, ung thư phổi theo ước tính của Globocan 2020.

Bác sĩ, Tiến sĩ Vũ Trường Khanh, Trưởng khoa Tiêu hóa - Gan mật - Tụy, Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh Hà Nội, cho biết, ung thư dạ dày có xu hướng trẻ hóa. Nhiều trường hợp phát hiện ung thư dạ dày dưới 45, thậm chí có bệnh nhân dưới 30 tuổi. Nếu bệnh được phát hiện từ giai đoạn sớm, cơ hội điều trị thành công cao, khả năng chữa khỏi trên 90%, tỷ lệ sống trên 5 năm là 93-97%.

Ở giai đoạn sớm, tế bào ung thư chỉ nằm ở lớp niêm mạc, nơi tạo chất nhầy của dạ dày. Ung thư chưa xâm lấn hoặc đã xuống dưới niêm mạc nhưng chưa vượt quá 500 micromet. Nếu cắt bỏ toàn bộ phần ung thư là có thể khỏi bệnh.

Tuy nhiên, người mắc bệnh ở giai đoạn đầu thường không có triệu chứng hoặc có biểu hiện của chứng khó tiêu như đau bụng; đầy bụng, nóng rát vùng thượng vị sau ăn; ăn nhanh no. Khi ung thư tiến triển, xuất hiện thêm nôn, vàng da, các dấu hiệu rối loạn tiêu hóa xảy ra liên tục, cảm giác đau vùng dưới xương ức dữ dội hơn. Người bệnh còn có dấu hiệu tổn thương khác như nôn ra máu, đại tiện lẫn máu hoặc phân màu đen. Kém hấp thu chất dinh dưỡng khiến người bệnh sụt cân nhanh, thiếu máu, hoa mắt, chóng mặt, mệt mỏi kéo dài. Lúc này, ung thư không thể điều trị triệt để.

Theo tiến sĩ Khanh, do dấu hiệu nhận biết sớm ung thư dạ dày không đặc trưng khiến người bệnh chủ quan không tầm soát sớm, thường tình cờ phát hiện qua nội soi. Hầu hết bệnh nhân ở Việt Nam (hơn 95%) phát hiện bệnh ở giai đoạn tiến triển hoặc di căn. Người bệnh không còn khả năng phẫu thuật hoặc còn khả năng phẫu thuật nhưng tái phát trong vòng 5 năm. Tỷ lệ sống sau 5 năm chỉ khoảng dưới 20%.

Tiến sĩ Khanh nhận định, nội soi tiêu hóa hiện là "tiêu chuẩn vàng" chẩn đoán ung thư dạ dày giai đoạn sớm. Kỹ thuật thực hiện nhanh, không phức tạp, nhất là nội soi có gây mê. Nếu không muốn nội soi gây mê, bệnh nhân có thể lựa chọn nội soi đường mũi bằng ống mềm, giúp giảm khó chịu. Bác sĩ có thể quan sát hình ảnh trực tiếp, chân thực bề mặt niêm mạc dạ dày.

Công nghệ nội soi ống mềm với dải tần hẹp NBI, sử dụng ánh sáng có bước sóng lớn, hình ảnh phóng đại hơn 100 lần giúp phát hiện những tổn thương phức tạp, kích thước nhỏ. Bác sĩ có thể quan sát rõ cấu trúc bề mặt niêm mạc dạ dày và đặc điểm hình thái của mạng lưới vi mạch, từ đó, xác định tổn thương lành tính hoặc ác tính.

Thông qua nội soi, bác sĩ có thể lấy mẫu làm xét nghiệm mô bệnh học để chẩn đoán ung thư. Nếu mắc ung thư giai đoạn sớm, bệnh nhân có thể được can thiệp điều trị bằng nội soi cắt hớt và cắt tách niêm mạc ít xâm lấn. Bệnh nhân không cần phẫu thuật cắt đoạn dạ dày hay điều trị hóa chất bổ trợ nên có thể tránh biến chứng hậu phẫu, thời gian hồi phục nhanh, xuất viện sau 2-3 ngày.

Người có nguy cơ cao như trên 40 tuổi; có tiền sử mắc các bệnh dạ dày hoặc gia đình có người bị ung thư dạ dày; béo phì; thường xuyên hút thuốc lá, uống rượu bia nên nội soi dạ dày định kỳ.

Trịnh Mai