Gan đóng vai trò quan trọng trong việc loại bỏ độc tố khỏi cơ thể, giúp tiêu hóa thức ăn và dự trữ đường mà cơ thể sử dụng làm năng lượng. Có nhiều loại bệnh gan khác nhau như viêm gan, xơ gan và ung thư. Dưới đây là các yếu tố làm tăng khả năng mắc bệnh gan.
Di truyền
Di truyền có thể làm một số người tăng khả năng mắc bệnh gan ngay cả khi họ có hoặc không có các yếu tố nguy cơ khác. Nếu có cha mẹ hoặc anh chị em mắc bệnh gan di truyền, bạn nên làm các xét nghiệm hàng năm để kiểm tra sức khỏe của gan và tránh uống rượu.
Thừa sắt (hemochromatosis di truyền): Tình trạng khiến cơ thể tích tụ quá nhiều sắt gây độc cho gan. Bệnh có liên quan đến những thay đổi trong gene HFE. Nếu thừa hưởng một gene bị ảnh hưởng từ cả cha và mẹ, bạn sẽ mắc bệnh di truyền này. Theo Trung tâm Kiểm soát và Phòng ngừa dịch bệnh Mỹ, khoảng 1/10 nam giới ở quốc gia này mắc bệnh thừa sắt sẽ phát triển thành bệnh gan nặng.
Bệnh Wilson: Một tình trạng di truyền khiến đồng tích tụ trong cơ thể, có thể dẫn đến các bệnh viêm gan và xơ gan. Bệnh Wilson rất hiếm gặp nhưng nếu có tiền sử gia đình mắc bệnh, bạn nên kiểm tra sức khỏe gan thường xuyên.
Thiếu Alpha-1-Antitrypsin (AAT): Đây là tình trạng thiếu bẩm sinh hệ thống antiproteinase của phổi, dẫn đến gia tăng sự hủy hoại của mô qua protease và khí phế thũng ở người lớn. Sự tích tụ bất thường AAT ở gan có thể gây ra bệnh gan ở cả trẻ em và người lớn.
Uống rượu
Gan phân hủy rượu loại bỏ khỏi cơ thể nhưng khi bạn uống quá nhiều, lượng tiêu thụ hơn mức gan có thể xử lý, rượu sẽ gây hại cho gan. Điều này có thể dẫn đến bệnh gan nhiễm mỡ, chất béo tích tụ trong gan khiến gan bị viêm.
Bệnh gan nhiễm mỡ do rượu có thể dẫn đến xơ gan và ung thư gan. Theo nghiên cứu của Bệnh viện Johns Hopkins (Mỹ), sử dụng rượu bia là nguyên nhân hàng đầu dẫn đến xơ gan. Uống nhiều và thời gian sử dụng rượu càng lâu thì nguy cơ mắc bệnh gan càng cao. Chỉ cần uống bốn ly một ngày đối với nam giới và hai ly một ngày đối với nữ giới cũng làm tăng nguy cơ mắc bệnh gan.
Uống rượu bia là nguyên nhân phổ biến dẫn đến xơ gan. Ảnh: Freepik
Dùng thực phẩm bổ sung
Uống quá nhiều chất bổ sung có thể làm tăng nguy cơ mắc bệnh gan. Nếu lạm dụng những thực phẩm bổ sung có nguồn gốc tự nhiên cũng có thể không tốt cho gan. Bạn nên hỏi ý kiến bác sĩ trước khi sử dụng các chất bổ sung và tránh dùng nhiều hơn liều khuyến cáo.
Béo phì
Thừa cân, béo phì có thể làm tăng nguy cơ mắc các bệnh như tiểu đường, cholesterol cao, gan nhiễm mỡ không do rượu. Tình trạng này khiến chất béo tích tụ trong gan, làm tăng nguy cơ xơ gan và ung thư.
Người có nguy cơ mắc bệnh nên làm xét nghiệm men gan hàng năm để tầm soát bệnh. Nếu mắc bệnh gan nhiễm mỡ không do rượu, bạn có thể đảo ngược tình trạng này bằng chế độ ăn uống giảm lượng thực phẩm chế biến sẵn, tăng lượng trái cây, rau, protein nạc và protein thực vật.
Virus
Viêm gan A hoặc B có thể do virus gây ra. Bệnh có thể lây truyền qua việc dùng chung kim tiêm hoặc quan hệ tình dục không an toàn. Quan hệ tình dục an toàn và tiêm vaccine có thể làm giảm nguy cơ mắc bệnh viêm gan.
Phơi nhiễm độc tố
Tiếp xúc với lượng độc tố cao như thuốc trừ sâu có thể làm hỏng gan và gây ra bệnh gan. Để giảm tiếp xúc với chất độc, mọi người nên tránh hoặc đeo găng tay khi xử lý chất tẩy rửa gia dụng có hóa chất, rửa kỹ trái cây và rau củ để loại bỏ thuốc trừ sâu. Sử dụng mặt nạ có thể giúp bạn tránh hít phải khói độc như sơn, axeton khi tiếp xúc hoăc làm việc trong môi trường có những chất này.
Mai Cat
(Theo Very Well Health)