Rối loạn giấc ngủ là tình trạng bất thường liên quan đến giấc ngủ, bao gồm khó ngủ, ngủ không sâu, ngủ nhiều bất thường hoặc có hành vi khác lạ trong khi ngủ. Tình trạng khiến người bệnh khó đi vào giấc ngủ, ngủ chập chờn, tăng nguy cơ mắc bệnh tim mạch, tăng huyết áp và đột quỵ.

BS.CKI Nguyễn Hữu Khánh, Khoa Thần kinh, Trung tâm Khoa học Thần kinh, Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh TP HCM, cho hay thói quen ăn uống thiếu khoa học, lạm dụng rượu bia ảnh hưởng trực tiếp ảnh hưởng đến chất lượng giấc ngủ. Bác sĩ Khánh chỉ ra một số món gây mất ngủ nên hạn chế dưới đây.

Thực phẩm lên men

Thịt đỏ ủ muối, xúc xích, nem chua, kim chi, dưa cải, dưa kiệu chứa nhiều muối và axit dễ gây kích ứng dạ dày. Trong quá trình lên men, những thực phẩm này còn sinh ra histamin - chất dẫn truyền thần kinh có thể gây đau đầu, lo âu, rối loạn giấc ngủ, đồng thời làm mất cân bằng nước và điện giải do kích thích hormone chống bài niệu (ADH).

Món cay nóng

Hạn chế cà ri cay, lẩu cay, khô bò, tương ớt, sa tế, mù tạt vào buổi tối sẽ tốt cho sức khỏe. Những món ăn này giúp tăng hương vị nhưng lại kích ứng dạ dày, dẫn đến đầy bụng, ợ nóng, đau bụng hoặc tiêu chảy. Trào ngược dạ dày thực quản do ăn cay buổi tối thường dẫn đến ợ chua, khó ngủ, giấc ngủ ngắt quãng.

Thức ăn nhiều dầu mỡ

Gà rán, khoai chiên, nem rán, nội tạng động vật giàu chất béo khiến hệ tiêu hóa làm việc liên tục, quá tải. Ăn nhiều dầu mỡ dễ gây đầy hơi, khó tiêu, trào ngược axit, từ đó làm gián đoạn giấc ngủ.

Thực phẩm nhiều muối và chất bảo quản

Đồ khô, mắm, đồ hộp, mì gói, dưa muối, củ cải muối... khiến cơ thể giữ nước, làm tăng huyết áp dẫn đến triệu chứng chóng mặt, buồn nôn và khó ngủ. Lượng natri cao còn tạo cảm giác khát nước về đêm, uống nhiều nước và đi tiểu nhiều, buộc người bệnh thức dậy nhiều lần làm giấc ngủ bị gián đoạn.

Đồ ngọt, chứa nhiều đường

Bánh kẹo, nước ngọt có ga, trà sữa cung cấp năng lượng dư thừa, kích thích não bộ hoạt động nhiều hơn, tỉnh táo không cần thiết. Ăn nhiều đường trước khi ngủ cũng làm tăng đường huyết, gây tiểu đêm nhiều lần và gián đoạn giấc ngủ.

Đồ uống chứa caffeine và rượu bia

Sau 16h, người mất ngủ cần tránh cà phê, trà đặc, nước tăng lực chứa caffeine, làm tăng hoạt động của hệ thần kinh trung ương, khó vào giấc. Rượu bia có thể khiến bạn buồn ngủ tạm thời nhưng không duy trì liền mạch, làm giấc ngủ bị phân mảnh dễ thức giấc nửa đêm, ngủ không sâu.

Bác sĩ Khánh khuyến cáo mỗi người nên hạn chế các nhóm thực phẩm trên vào buổi tối, đồng thời vận động thể dục vừa sức, kiểm soát căng thẳng và bổ sung hoạt chất thiên nhiên từ việt quất (blueberry), bạch quả (ginkgo biloba) để cải thiện tuần hoàn máu não, hỗ trợ giấc ngủ.

Người bị mất ngủ kéo dài nên khám tại bệnh viện có chuyên khoa Thần kinh để bác sĩ kiểm tra, tìm nguyên nhân chính xác, tránh tự ý dùng thuốc an thần hoặc thuốc ngủ vì dễ lệ thuộc, tác dụng phụ nguy hiểm. Hiện, kỹ thuật đa ký giấc ngủ có thể đánh giá toàn diện hoạt động của não, tim, hô hấp, cử động trong khi ngủ, giúp phát hiện các rối loạn như ngưng thở khi ngủ, ngủ rũ, hội chứng chân không yên, mộng du, động kinh khi ngủ... Tùy từng trường hợp, bác sĩ xây dựng phác đồ phù hợp, bao gồm thuốc, trị liệu tâm lý, dinh dưỡng, tập luyện hoặc kỹ thuật kích thích từ trường xuyên sọ để chất lượng giấc ngủ ở nhiều người bệnh.

Phượng Thy