Não là cơ quan quan trọng nhất của hệ thần kinh, đóng vai trò trung tâm điều khiển mọi hoạt động của cơ thể. Quá trình lưu thông máu tới não sẽ cung cấp oxy và các chất dinh dưỡng cần thiết cho tế bào não hoạt động. Trọng lượng não chỉ chiếm 2% trọng lượng cơ thể nhưng lượng oxy cần 20-25% tổng lượng oxy cơ thể cần. Các tế bào bào chịu đựng tình trạng thiếu oxy rất kém. Nếu thiếu oxy sau 5 phút, các tế bào não sẽ bị tổn thương mà không hồi phục, không có khả năng sản sinh tế bào mới.

Khi quá trình lưu thông máu bị gián đoạn (thiểu năng tuần hoàn não) làm giảm lưu lượng máu lên não, hậu quả là oxy và các chất dinh dưỡng không đến được mô não, làm các tế bào bị tổn thương. Khi tuần hoàn máu kém, người bệnh thường có các triệu chứng như đau, chuột rút các cơ, kém tiêu hóa, bàn tay và bàn chân lạnh.

Theo bác sĩ Trần Thị Trà Phương - Hệ thống Phòng khám Dinh dưỡng Nutrihome, chế độ dinh dưỡng tốt cho tim mạch, lưu thông máu cần đầy đủ năng lượng, đủ vitamin và khoáng chất, ít natri, giàu kali, giàu chất xơ, giảm lượng axit béo bão hòa và tổng lượng chất béo.

Các nhóm thực phẩm như gạo lứt, rau xanh, quả chín có thể cung cấp thêm kali, chất xơ, các vitamin và khoáng chất cho cơ thể. Ăn quả chín dạng miếng hoặc múi; không nên ép, xay, vắt lấy nước cũng giúp tăng cường chất xơ.

Thực phẩm nên lựa chọn như các loại thịt nạc, ít béo, thực phẩm giàu omega-3 như cá hồi, cá thu (vài lần một tuần). Các loại thức ăn, nước uống có tính an thần, lợi tiểu như hạt sen, tâm sen rất tốt cho não. Thực phẩm cần tránh như mỡ, nội tạng động vật, cá hộp, thịt hộp, dưa cà muối, các món kho rim mặn, sốt chấm quá nhiều; bia, rượu...

Bên cạnh lời khuyên chung về chế độ dinh dưỡng, bác sĩ Trà Phương gợi ý 13 thực phẩm giúp cải thiện lưu lượng máu, hỗ trợ sức khỏe tim mạch, tuần hoàn máu não dưới đây.

Cá béo: Các loại cá béo như cá hồi, cá thu... giàu axit béo omega-3 có tác dụng ức chế sự kết tụ tiểu cầu trong máu - một trong những quá trình có thể hình thành cục máu đông, làm ách tắc lưu thông máu. Các axit béo omega-3 có tác dụng thúc đẩy giải phóng oxit nitric, làm giãn mạch, hạ áp.

Cam quýt: Trái cây có múi họ cam quýt như cam, bưởi có chứa nhiều chất chống oxy hóa bao gồm cả flavonoid giảm viêm, giảm huyết áp, giảm xơ cứng động mạch giúp cải thiện lưu lượng máu và sản xuất oxit nitric.

Trái lựu: Lựu là loại trái mọng có chứa nhiều chất chống oxy hóa polyphenol và nitrat. Những chất này có tác dụng làm giãn mạch, cung cấp oxy và các chất dinh dưỡng đến các mô.

Hạt óc chó: Óc chó có chứa nhiều chất có lợi như l- arginine, ALA và DHA, vitamin E. Tất cả đều có tác dụng giảm viêm, kích thích sản xuất oxit nitric góp phần cải thiện lưu lượng máu, nhất là ở những bệnh nhân đái tháo đường, tăng huyết áp, rối loạn chuyển hóa mỡ máu.

Rau lá đậm: Các loại rau lá đậm chứa nhiều nitrat và vitamin C hỗ trợ độ bền thành mạch, giãn mạch và tăng lưu thông máu.

Cà chua: Cà chua có tác dụng giảm hoạt động của men chuyển angiotensin (ACE) giúp kiểm soát huyết áp, giãn mạch, cải thiện lưu lượng máu.

Củ cải đường: Trong củ cải đường có nhiều nitrat. Cơ thể chuyển đổi nitrat thành oxit nitric giúp làm giãn mạch máu và tăng lưu lượng máu đến các mô.

Quế: Quế là một loại gia vị có tính ấm, đem lại nhiều lợi ích cho sức khỏe bao gồm cả sức khỏe tim mạch, tăng lưu lượng máu, giãn mạch giúp giảm huyết áp.

Hành tây: Hành tây cung cấp nguồn chất chống oxy hóa flavonoid, có lợi cho sức khỏe tim mạch, hỗ trợ lưu thông mạch máu thông qua việc giúp các động mạch và tĩnh mạch mở rộng. Hành tây cũng có đặc tính chống viêm, có thể tăng cường lưu lượng máu bằng cách giảm viêm.

Tỏi: Các nghiên cứu cho thấy, các chất trong tỏi, nhất là hợp chất lưu huỳnh gồm allicin có thể làm giãn mạch, tăng lưu lượng máu đến mô tốt hơn, giảm huyết áp.

Nghệ: Hợp chất được tìm thấy trong nghệ là curcumin có thể tăng sản xuất oxit nitric, giảm oxy hóa, chống viêm.

Gừng: Gừng là một loại gia vị trong nấu ăn từ rất lâu đời. Gừng cũng có thể giảm tình trạng huyết áp cao, cải thiện tuần hoàn.

Ớt cayenne: Đây là một loại ớt cay, hình dáng thon dài, thường ở dưới dạng bột ớt khô. Ớt cayenne có một loại hóa chất thực vật là capsaicin, có tác dụng thúc đẩy lưu lượng máu tới các mô bằng cách hạ huyết áp và kích thích giải phóng oxit nitric. Các chất giãn mạch góp phần mở rộng mạch máu, làm tăng lưu thông máu, cải thiện sức khỏe của thành mạch và giảm tích tụ mảng bám lên thành mạch.

Thư Nguyễn