Ông Hiếu ly hôn cách đây hai năm, có ba con gái với vợ cũ. Ông tái hôn cùng vợ mới kém 20 tuổi nhưng mãi không có con. Đầu năm 2024, ông đến Trung tâm Hỗ trợ sinh sản, Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh TP HCM (IVF Tâm Anh TP HCM), khám, kết quả vô sinh do không có tinh trùng trong tinh dịch.

ThS.BS.CKII Dương Quang Huy, Trưởng đơn vị Nam học, cho biết ông Hiếu có thể tích tinh hoàn tốt, chỉ số hormone FSH (nội tiết sinh dục) trong giới hạn bình thường, cho thấy chức năng sản xuất tinh trùng đảm bảo. Mào tinh căng, hai bên ống mào tinh giãn nhiều, khả năng tinh trùng ứ đọng dẫn đến không có tinh binh trong tinh dịch. Ông được chẩn đoán vô sinh thứ phát (vô sinh sau khi có con) do tắc nghẽn.

Tình trạng nam giới vô sinh thứ phát thường gặp, nguyên nhân có thể do viêm nhiễm, nhiễm trùng tiểu, chấn thương dù nhẹ ở ống dẫn tinh dẫn đến tắc nghẽn, tinh binh không thể xuất ra ngoài. Một số người đàn ông chủ động triệt sản thắt ống dẫn tinh sau khi đã có đủ con. Tại IVF Tâm Anh TP HCM, nam giới vô sinh thứ phát đến khám và điều trị hỗ trợ sinh sản chiếm khoảng 40%.

Người vợ hiện tại của ông Hiếu là chị Kim, 40 tuổi, chu kỳ kinh nguyệt thưa thớt, số lượng và chất lượng trứng suy giảm, siêu âm buồng trứng chỉ còn vài nang nhỏ. Dù ông được phẫu thuật thông nối ống dẫn tinh thành công, tiên lượng họ vẫn rất khó có thai tự nhiên.

Để sớm có con, họ quyết định mổ tinh hoàn tìm tinh binh và thụ tinh ống nghiệm (IVF). Bác sĩ thực hiện thủ thuật vi phẫu trích tinh trùng từ mào tinh (MESA) cho ông Hiếu, thu được hai mẫu tinh binh, một mẫu trữ đông bảo tồn khả năng sinh sản cho bệnh nhân. Ê kíp tiếp tục thông nối ống dẫn tinh cho người bệnh.

Ở phòng thủ thuật bên cạnh, bác sĩ chọc hút được ba trứng cho chị Kim. Tinh binh của ông Hiếu ứ đọng lâu, già cỗi, phân hủy, bất động, đầu hoặc đuôi cụt. Chuyên viên phôi phải lọc rửa kỹ, lựa chọn những tinh trùng tốt nhất để tiêm vào bào tương trứng (kỹ thuật ICSI) tạo phôi. Phôi được nuôi cấy trong điều kiện tối ưu nhất nhưng hầu hết ngừng phát triển sớm bởi chất lượng trứng nhiều bất thường.

Chị Kim được kích thích buồng trứng trở lại. Bác sĩ hướng dẫn chế độ dinh dưỡng, nghỉ ngơi phù hợp, tránh tâm lý căng thẳng, mục tiêu thu được nhiều trứng chất lượng tốt hơn. Đầu tháng 5, chị Kim thu được 6 trứng trưởng thành loại tốt. Chuyên viên phôi học rã đông mẫu tinh trùng còn lại của ông Hiếu, thụ tinh ống nghiệm và nuôi cấy được ba phôi ngày 5. Người vợ đang được chuẩn bị niêm mạc tử cung để chuyển phôi trong thời gian tới.

Bác sĩ Huy cho biết tình trạng tắc nghẽn ống dẫn tinh, ứ đọng tinh trùng ở mào tinh có thể khiến nam giới cảm giác căng tức nhẹ ở tinh hoàn giai đoạn đầu, sau đó thuyên giảm, khiến người bệnh quên đi triệu chứng và chủ quan không thăm khám.

Tại IVF Tâm Anh TP HCM, tùy nguyên nhân và tình trạng, nam giới không có tinh trùng có thể được chỉ định điều trị bằng nhiều phương pháp như chọc hút tinh trùng từ mào tinh (PESA) hoặc trích tinh trùng từ tinh hoàn (TESE), vi phẫu trích tinh trùng từ mào tinh (MESA). Phương pháp hiện đại nhất là vi phẫu tích mô tinh hoàn tìm tinh trùng micro-TESE, thường áp dụng với trường hợp nam giới vô tinh khó điều trị như teo tinh hoàn sau mắc quai bị, đột biến gene, bất thường nhiễm sắc thể...

Nam giới khi có dấu hiệu bất thường ở cơ quan sinh sản nên đi khám, điều trị bằng phương pháp phù hợp giúp sớm có con và cải thiện sức khỏe sinh sản.

Hoài Thương

*Tên bệnh nhân đã được thay đổi