Suy giảm nhận thức là tình trạng giảm một hoặc nhiều khả năng nhận thức của người bệnh như trí nhớ, nhận thức, phán đoán, khả năng tinh thần. Suy giảm nhận thức có thể do nhiều nguyên nhân. Trong đó, khoảng 70% do bệnh Alzheimer, 20-25% do bệnh lý mạch máu não và sa sút trí tuệ, 5-10% do nguyên nhân khác.

TS.BS Lê Văn Tuấn, Giám đốc Trung tâm Khoa học Thần kinh, Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh TP HCM, cho biết kỹ thuật VnCA đánh giá chức năng thần kinh nhận thức (Vietnamese Cognitive Assessment) do Hội Bệnh Alzheimer và Rối loạn thần kinh nhận thức Việt Nam nghiên cứu, ban hành.

Kỹ thuật này bao gồm các bài kiểm tra, đánh giá chức năng thần kinh như MMSE (thang điểm đánh giá tâm thần tối thiểu), khả năng nhớ danh sách từ, nhớ lại ngay, nhớ lại có trì hoãn, nhận biết có trì hoãn, đọc xuôi dãy số, đọc ngược dãy số, nói lưu loát từ về các con vật, vẽ đồng hồ. Bác sĩ dùng kết quả kiểm tra để đánh giá sự chú ý, chức năng điều hành, học tập, trí nhớ, chức năng ngôn ngữ, giác quan vận động và nhận thức xã hội của người bệnh.

Theo bác sĩ Tuấn, đánh giá tâm thần kinh là công cụ quan trọng để chẩn đoán phân biệt các thể bệnh suy giảm nhận thức, xác định lĩnh vực nhận thức người bệnh bị khiếm khuyết, mức độ nặng. Từ đó, bác sĩ chọn lựa phương pháp điều trị, theo dõi diễn tiến khiếm khuyết nhận thức, góp phần nâng cao hiệu quả chẩn đoán và điều trị cho người bệnh.

Suy giảm nhận thức là bệnh mạn tính, thường tiến triển âm thầm, các triệu chứng không rõ ràng và dễ nhầm lẫn. Phát hiện sớm, chẩn đoán đúng thể bệnh rất quan trọng. Nhiều người bệnh suy giảm nhận thức được chẩn đoán và phát hiện khi người nhà than phiền về tình trạng thay đổi trí nhớ, nhận thức, hành vi và hoạt động của người bệnh. Thông thường những trường hợp này là bệnh đã ở mức độ nặng, ảnh hưởng lớn đến chất lượng cuộc sống.

Bệnh suy giảm nhận thức thường tăng nặng theo thời gian. Người bệnh phải cần đến sự chăm sóc, hỗ trợ thường xuyên của người thân hoặc người xung quanh để duy trì cuộc sống.

Suy giảm nhận thức có thể can thiệp điều trị bằng nhiều cách như dùng thuốc, kích thích từ trường xuyên sọ, tập luyện nhận thức tại nhà, thay đổi chế độ dinh dưỡng, hạn chế hoặc loại bỏ yếu tố nguy cơ gây bệnh. Mục đích nhằm giảm nguy cơ bệnh tăng nặng và cải thiện triệu chứng, nâng cao chất lượng sống cho người bệnh.

Trường Giang