Xoang là những hốc rỗng nằm bên trong khối xương sọ - mặt, chứa đầy không khí. Khi các hốc rỗng này bị bịt kín (tắc xoang) và chứa nhiều dịch hoặc mủ dẫn đến viêm nhiễm lớp niêm mạc lót mũi xoang được gọi là nhiễm trùng xoang hoặc viêm xoang.

Có ba nguyên nhân chính gây viêm xoang như nhiễm trùng, thường do virus hoặc vi khuẩn; polyp mũi (khối u lành tính có chứa chất nhầy); dị ứng gồm dị ứng theo mùa và dị ứng với các tác nhân từ môi trường.

Viêm xoang cấp tính: Cảm lạnh thông thường do nhiễm virus là nguyên nhân phổ biến nhất gây viêm xoang cấp tính hoặc viêm xoang đột ngột. Trong một số trường hợp, vi khuẩn và nấm cũng dẫn đến viêm xoang.

Theo Trung tâm Kiểm soát và Phòng ngừa dịch bệnh Mỹ, nhiễm trùng xoang cấp tính có thể kéo dài từ ba đến 8 tuần. Nguy cơ viêm xoang đột ngột do vi khuẩn hoặc nấm gây ra cao hơn ở người có hệ miễn dịch bị tổn thương.

Viêm xoang mạn tính: Nguyên nhân viêm xoang mạn tính thường gặp là dị ứng với phấn hoa, lông thú, bụi, nấm mốc hoặc bào tử nấm; polyp mũi, khối u xoang, gãy xương vùng xoang mũi.

Viêm xoang mạn tính ở người lớn thường do sưng mũi và viêm do dị ứng. Dị ứng kích hoạt giải phóng histamine đến vùng bị ảnh hưởng, gây viêm đường mũi. Sự khác biệt về cấu trúc, gồm polyp, gãy xương hoặc thu hẹp khoang mũi, cũng có thể thúc đẩy nhiễm trùng mạn tính. Những tình trạng này khiến đường mũi bị tắc nghẽn, chất lỏng tích tụ và cản trở thoát nước dẫn đến viêm.

Nhiễm trùng xoang kéo dài hơn 8 tuần là viêm xoang mạn tính. Người mắc bệnh hen suyễn, xơ nang và các vấn đề về hệ thống miễn dịch có nguy cơ mắc bệnh viêm xoang mạn tính cao hơn.

Các yếu tố nguy cơ phổ biến gây nhiễm trùng xoang như từng bị cảm lạnh gần đây, dị ứng theo mùa; tiếp xúc với khói thuốc lá. Người sinh ra có đường mũi hẹp hoặc cấu trúc mũi khác thường, hệ thống miễn dịch suy yếu, dùng thuốc làm suy yếu khả năng phòng vệ của hệ miễn dịch cũng tăng nguy cơ viêm xoang.

Triệu chứng phổ biến của nhiễm trùng xoang gồm chảy nước mũi hoặc nghẹt mũi, đau mặt hoặc áp lực trên mặt, đau đầu, chất nhầy chảy xuống cổ họng (chảy nước mũi sau). Nước mũi có màu xanh, hạch bạch huyết mở rộng, đau họng, ho, hơi thở có mùi hôi cũng là triệu chứng hay gặp của viêm xoang. Những triệu chứng này có thể kéo dài khoảng 10 ngày, có cải thiện theo thời gian.

Viêm xoang có thể tự khỏi mà không cần điều trị bằng kháng sinh. Lạm dụng nó có thể dẫn đến kháng kháng sinh.

Biện pháp khắc phục phổ biến tại nhà cho nhiễm trùng xoang là sử dụng nước muối rửa mũi, làm thông thoáng đường mũi giúp dễ thở và giảm viêm. Chườm ấm lên vùng mũi và trán giảm áp lực, thúc đẩy quá trình thoát nước.

Hít hơi nước nước nóng, sử dụng máy tạo độ ẩm để giữ ẩm không khí trong nhà và ngăn ngừa khô mũi. Uống nhiều nước làm loãng chất nhầy, ngủ kê cao đầu cũng giúp người bệnh dễ chịu và giảm triệu chứng. Trường hợp nặng cần điều trị theo chỉ định của bác sĩ.

Mai Cat (Theo Very Well Health)