Chất xám trong vỏ não kiểm soát hầu hết các chức năng tinh thần phức tạp của não. Vỏ não chứa đầy các tế bào thần kinh kết nối bằng các sợi thần kinh với các vùng khác nhau của não và với các tế bào thần kinh khác bên trong não và tủy sống gọi là chất trắng.

Những sợi thần kinh này có nhiều sợi ngắn hơn gọi là đuôi gai phân nhánh ra ngoài giống như rễ cây để cho phép các tế bào thần kinh "nói chuyện" với các tế bào thần kinh khác. Một tế bào thần kinh có thể giao tiếp với ít nhất 5 hoặc nhiều nhất là 10.000 tế bào thần kinh khác cùng một lúc.

Theo Viện Y tế Quốc gia Mỹ, việc lạm dụng rượu có thể làm chất trắng và đuôi gai của não dễ bị co rút, gây hại cho não. Rượu cũng có thể gây ra những thay đổi hóa học ảnh hưởng đến chức năng của chất dẫn truyền thần kinh.

Một số nghiên cứu đăng trên tạp chí Khoa học viễn tưởng của Mỹ (Science Direct) năm 2014 cũng cho thấy, não của những người lạm dụng rượu nhỏ hơn và nhẹ hơn so với não của những người không mắc chứng này. Sự co rút não này liên quan đến rượu ảnh hưởng đến các vùng của não sử dụng để liên lạc với các vùng khác. Ngoài ra, các phần của não cho phép tế bào thần kinh giao tiếp với các tế bào thần kinh lân cận cũng bị ảnh hưởng.

Acetaldehyde, một chất được tạo ra khi rượu được chuyển hóa có thể gây ra tác dụng độc hại như suy dinh dưỡng, đặc biệt là thiếu thiamine, một chất dinh dưỡng thiết yếu mà tất cả các mô của cơ thể cần để hoạt động đúng, tạo ra năng lượng từ các chất dinh dưỡng. Việc lạm dụng rượu có thể dẫn đến bị xơ gan, chấn thương đầu và ngưng thở khi ngủ. Theo các nhà khoa học thuộc Khoa Tâm thần học và Khoa học Thần kinh hành vi, Đại học Wayne State (Mỹ), thiếu thiamine và xơ gan do rượu góp phần gây tổn thương não.

Một số tổn thương não do rượu gây ra có thể được hồi phục nếu ngừng uống rượu và duy trì kiêng rượu một thời gian. Nhưng một số tổn thương là vĩnh viễn, không thể phục hồi. Tổn thương vĩnh viễn nhất do rượu gây ra là mất tế bào thần kinh (không thể thay thế được một khi bị mất) gồm: các tế bào ở vỏ não trước, tiểu não và các vùng khác sâu bên trong não.

Việc cai rượu có thể giúp đẩy lùi sự co rút của sợi thần kinh (đuôi gai). Nghiên cứu của Viện Y tế Quốc gia Mỹ cho thấy, các đuôi gai sẽ bắt đầu phát triển trở lại sau vài tuần hoặc vài tháng kiêng uống rượu. Khi đó, chức năng não có thể được cải thiện.

Tổn thương não do xơ gan có thể bắt đầu tiến triển tốt khi điều trị. Tổn thương não do thiếu thiamine ở những người lạm dụng rượu có thể điều trị bằng các chất bổ sung thiamine, nhưng nếu thiếu hụt thiamine lặp đi lặp lại có thể gây ra tổn thương não vĩnh viễn.

Ngoài ra, uống nhiều rượu trong thời gian dài còn ảnh hưởng đến các chức năng thùy trán của não như ức chế, ra quyết định, giải quyết vấn đề và phán đoán. Loại tổn thương não này khiến bạn khó duy trì trạng thái tỉnh táo lâu dài. Những người bị rối loạn sử dụng rượu có thể hạn chế những tổn thương liên quan đến não bằng cách kiêng rượu, duy trì được trạng thái tỉnh táo lâu dài là động lực để loại bỏ rượu.

Theo Viện Quốc gia về Lạm dụng Rượu và Nghiện rượu Mỹ, có một số mẹo để cắt giảm việc uống rượu. Viết ra giới hạn số lượng đồ uống tối đa bạn muốn uống mỗi ngày và số ngày tối đa trong tuần bạn muốn uống rồi thực hiện nó. Điều này giúp bản thân thực hiện giới hạn, qua đó cắt giảm lượng rượu.

Uống rượu nhấm nháp và chậm rãi, uống xen kẽ các loai nước không chứa cồn (nước lọc, nước trái cây) với rượu, ăn hay làm việc gì đó vào thời điểm thèm uống rượu, tránh các tác nhân kích hoạt muốn uống rượu (địa điểm, con người, sự vật) cũng là những mẹo được khuyến nghị để cắt giảm uống rượu.

Mai Cát
Theo (Verywell Health)