Bài viết được tư vấn chuyên môn bởi ThS.BS.CKII Trần Thị Thúy Hằng, Trưởng khoa Tai Mũi Họng, Trung tâm Tai Mũi Họng, Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh TP HCM.

U tuyến nước bọt có thể xảy ra ở nhiều vị trí khác nhau. U tuyến nước bọt ở tuyến mang tai chiếm 85% các khối u tuyến nước bọt. U tuyến nước bọt dưới hàm xuất phát từ các tuyến nước bọt phụ ở hàm dưới. U còn xuất hiện ở tuyến nước bọt nhỏ và tuyến nước bọt dưới lưới, chiếm dưới 1%.

Đa phần u tuyến nước bọt lành tính gồm các dạng như u tuyến đa hình (còn gọi là khối u hỗn hợp) là loại u tuyến nước bọt lành tính phổ biến nhất, u nang, u lympho u nhú (khối u warthin), u tế bào biểu mô và u tuyến.

U tuyến nước bọt phát triển chậm, di động, không đau, thường đơn độc bên dưới da hoặc niêm mạc.

Phân loại

U tuyến nước bọt dưới hàm chia làm hai nhóm. Nhóm u ác tính gồm ung thư biểu mô niêm mạc, ung thư tế bào acin. Các khối u tuyến nước bọt dưới hàm lành tính như u tuyến đa hình, u hình trụ. Trong đó các u hình trụ cũng có khả năng trở thành ác tính.

Nguyên nhân

Đến nay vẫn chưa rõ nguyên nhân dẫn đến u tuyến nước bọt dưới hàm. Nhiều giả thuyết cho rằng yếu tố gene di truyền có thể liên quan đến tình trạng này.

Yếu tố nguy cơ góp phần tăng tỷ lệ xuất hiện u tuyến nước bọt dưới hàm lành tính là hút thuốc lá. U tuyến nước bọt thường xảy ra ở nhóm người từ 50 tuổi trở lên, ít gặp ở người dưới 30 tuổi.

Triệu chứng

Hầu hết khối u tuyến nước bọt lành tính và ác tính biểu hiện dưới dạng một khối không đau. Tuy nhiên, các khối u ác tính có thể xâm lấn các dây thần kinh và gây ra triệu chứng gồm đau cục bộ hoặc vùng, tê bì, mất cảm giác, mất chức năng vận động.

Phòng ngừa

Chưa rõ nguyên nhân gây ra u tuyến nước bọt nên không có phương pháp phòng ngừa nào được khuyến nghị. Tuy nhiên, không hút thuốc lá và tránh tiếp xúc với các yếu tố độc hại có thể giúp giảm nguy cơ hình thành khối u.

U tuyến nước bọt dưới hàm có thể tái phát. Sau phẫu thuật người bệnh nên theo dõi, tái khám định kỳ để sớm phát hiện khối u tái phát (nếu có), can thiệp sớm.

Do khả năng hóa ác tính của khối u tuyến nước bọt lành tính có thể xảy ra sau 10-20 năm, người bệnh nên phẫu thuật cắt bỏ khối u lành tính sớm và tái khám định kỳ.

Khoa Quỳnh