Ngày 8/1, TS.BS Nguyễn Anh Dũng, Trưởng khoa Ngoại Tim mạch - Lồng ngực, Trung tâm Tim mạch, cho biết ông Thành đang chăm sóc người nhà điều trị tại Bệnh viện Đa khoa Tâm AnhTP HCM thì đột nhiên ngất. Bác sĩ nghi ngờ ông bị đột quỵ nên kiểm tra, kết quả cho thấy mạch máu não bình thường.

Các xét nghiệm, chẩn đoán hình ảnh khác ghi nhận bất thường tim mạch. Bệnh nhân có van động mạch chủ hai mảnh bẩm sinh (van bình thường có ba mảnh), van bị vôi hóa, hẹp nặng, khiến vách liên thất dày 22 mm (bình thường 11-15 mm). Lòng thất trái rất nhỏ nên co bóp thất trái giảm, chỉ số EF (phân suất tống máu) giảm dưới 50%.

Ê kíp chụp CT mạch vành bệnh nhân phát hiện thân chung động mạch vành trái hẹp 80%, động mạch vành phải hẹp 50%. Ông Thành cho biết không có triệu chứng đau thắt ngực, khó thở khi gắng sức, thỉnh thoảng mệt thoáng qua. "Bệnh diễn tiến âm thầm. Nếu không phát hiện và điều trị kịp thời, người bệnh có nguy cơ suy tim, viêm nội tâm mạc, loạn nhịp tim, đột tử", bác sĩ Dũng nói.

Ê kíp phẫu thuật "2 trong 1" thay van động mạch chủ và bắc cầu động mạch vành trong cùng một cuộc mổ nhằm mở rộng đường dẫn máu nuôi tim. Người bệnh được gây mê nội khí quản kết hợp gây tê mặt phẳng cơ dựng sống giúp giảm đau, hạn chế dùng morphin sau mổ.

Bác sĩ Dũng chọn van sinh học để người bệnh không phải sử dụng thuốc kháng đông suốt đời, van có tốc độ thoái hóa chậm ở người lớn tuổi. Ê kíp thành công bắc hai cầu nối qua đoạn động mạch vành trái và phải hẹp nặng.

Hậu phẫu, ông Thành hết mệt mỏi, sinh hoạt bình thường sau ba ngày. Bác sĩ đánh giá van động mạch chủ hoạt động tốt, hai cầu nối đưa máu đến nuôi tim thông suốt. Tim co bóp tốt, chỉ số EF tăng lên 55%. Ông xuất viện sau 7 ngày.

Hẹp van động mạch chủ làm giảm hoặc chặn lưu lượng máu từ tim (thất trái) đi nuôi cơ thể. Ban đầu, tim làm việc nhiều hơn để bù đắp lại lượng máu thiếu hụt, đưa đến các cơ quan khác. Khi tim quá sức, dẫn đến phì đại cơ tim thất trái hoặc suy tim.

Nguyên nhân gây hẹp van động mạch chủ bao gồm thoái hóa vôi ở người lớn tuổi do xơ vữa; dị tật van tim bẩm sinh (như van động mạch chủ hai mảnh); viêm nội tâm mạc nhiễm trùng do vi khuẩn hoặc nấm; bệnh hậu thấp (biến chứng của viêm họng liên cầu khuẩn, gây tổn thương van tim).

Ngoài ra còn có các nguyên nhân ít gặp khác như tiền sử nhiễm trùng ảnh hưởng đến tim, yếu tố nguy cơ tim mạch (đái tháo đường, cholesterol cao, tăng huyết áp), bệnh thận mạn tính, tiền sử xạ trị vùng ngực...

Để phòng ngừa và phát hiện sớm bệnh, bác sĩ khuyến cáo mỗi người (nhất là người có yếu tố nguy cơ kể trên) cần chủ động khám sức khỏe định kỳ 6 tháng, kiểm soát các yếu tố nguy cơ của bệnh mạch vành như đái tháo đường, tăng huyết áp, béo phì, cholesterol cao.

Ngoài ra, mỗi người cần duy trì chế độ ăn uống có lợi cho tim mạch như nhiều rau củ quả, sản phẩm từ sữa ít béo hoặc không có chất béo, thịt gia cầm, cá, ngũ cốc nguyên hạt; tránh chất béo bão hòa và chất béo chuyển hóa, hạn chế ăn nhiều muối, đường.

Tăng cường hoạt động thể chất; kiểm soát căng thẳng; không hút thuốc lá. Phòng viêm họng do nhiễm liên cầu khuẩn nhằm ngăn ngừa bệnh thấp khớp (nguyên nhân dẫn tới hẹp van động mạch chủ); chăm sóc răng và nướu tránh viêm nội tâm mạc nhiễm trùng.

Thu Hà

* Tên người bệnh đã được thay đổi