Bệnh ung thư là tình trạng các tế bào bất thường phát triển ngoài tầm kiểm soát. Những tế bào này đã bị hư hỏng và không trải qua các bước phân chia thông thường. Thay vào đó, chúng nhân lên mất kiểm soát, tạo thành khối u.

Các tế bào ung thư bất thường có thể lan rộng (di căn) đến nơi khác trong cơ thể, tạo thành khối u mới. Có hơn 200 loại ung thư khác nhau. Mỗi loại được phân chia theo nơi nó bắt đầu trong cơ thể (não, xương, máu hoặc da) hoặc loại mô hay tế bào mà nó phát triển đầu tiên.

Triệu chứng ung thư thường khác nhau tùy thuộc vào vị trí xảy ra trong cơ thể. Tuy nhiên, một số dấu hiệu thường gặp, như sau:

Mệt mỏi

Nếu liên tục uể oải, mệt mỏi, thiếu năng lượng mà không rõ lý do, người bệnh nên đi khám để tìm nguyên nhân. Mệt mỏi có thể do căng thẳng hoặc các tình trạng khác, nhưng ung thư cũng thường gây ra triệu chứng này.

Khối u phát triển có thể khiến cơ thể thiếu năng lượng, mệt và yếu. Các triệu chứng khác của bệnh ung thư như khó thở, thiếu máu, đau hoặc giảm lượng oxy trong máu cũng dẫn đến mệt mỏi.

Xuất hiện vết bầm tím, chảy máu

Có nhiều nguyên nhân gây ra vết bầm tím hoặc chảy máu, cũng có thể do ung thư. Ví dụ, chảy máu âm đạo ngoài kinh nguyệt (kể cả sau mãn kinh hoặc sau quan hệ tình dục), chảy máu hậu môn hoặc có máu trong phân, ho ra máu, có thể là dấu hiệu ung thư buồng trứng, đại trực tràng, phổi. Người bệnh nên đến bệnh viện để kiểm tra.

Đổ mồ hôi đêm

Sốt do nhiễm trùng hoặc trong thời kỳ mãn kinh thường dẫn đến đổ mồ hôi đêm. Tuy nhiên, đổ mồ hôi đêm không rõ nguyên nhân là một trong những dấu hiệu cảnh báo ung thư. Bạn nên đi khám nếu gặp tình trạng này để loại trừ ung thư.

Giảm cân

Giảm cân không chủ ý có thể là dấu hiệu của bệnh lý như vấn đề về tuyến giáp, bệnh lupus, tiểu đường, rối loạn đường tiêu hóa hoặc ung thư. Nghiên cứu năm 2017 của Trường Đại học Barcelona, Tây Ban Nha, trên hơn 2.600 người bị sụt cân không rõ lý do (tuổi trung bình là 64), cho thấy nguyên nhân thường gặp nhất là do ung thư.

Sụt cân có thể là dấu hiệu đầu tiên của các bệnh ung thư liên quan đến máu như bệnh bạch cầu và u lympho, ung thư phổi (nhất là ung thư biểu mô tuyến phổi), ung thư ruột già, buồng trứng và tuyến tụy, ung thư vú giai đoạn đầu tái phát.

Khối u bất thường

Khối u sưng tấy bất thường, hạch bạch huyết mở rộng trên cơ thể mà không có lý do đôi khi do ung thư. Ví dụ, các khối u ở vú có thể là ung thư, nhưng đôi khi là tình trạng lành tính như u nang hoặc u xơ tuyến. Ngoài khối u, ung thư vú thường có thêm các triệu chứng như da ngực đỏ, dày lên hoặc xuất hiện nốt sần vỏ cam.

Các khối u ở tinh hoàn thường là triệu chứng của ung thư tinh hoàn. Nam giới nên tự kiểm tra tinh hoàn hàng tháng nhằm kịp phát hiện bất thường.

Hạch bạch huyết mở rộng cũng có thể là một trong những dấu hiệu đầu tiên của bệnh ung thư, nhất là ung thư hạch và thường xảy ra ở nhiều vùng trên cơ thể.

Người gặp các tình trạng này cần đến bệnh viện kiểm tra để xác định nguyên nhân, tầm soát ung thư.

Đau

Khi cơn đau dai dẳng không rõ nguyên nhân, nhất là cơn đau sâu, người bệnh nên đi khám. Ung thư não hoặc khối u di căn lên não thường gây đau đầu. Đau lưng có thể do các khối u ở ngực, bụng, xương chậu gây ra hoặc do các bệnh ung thư khác di căn đến cột sống. Cơn đau do ung thư phổi, ung thư vú, u lympho, khối u di căn từ các bệnh ung thư khác có thể khiến người bệnh đau ở vai.

Các xét nghiệm được dùng để chẩn đoán thường là xét nghiệm công thức máu, xác định các dấu hiệu ung thư trong máu và phân tích nước tiểu, sinh thiết. Xét nghiệm di truyền để phát hiện có gene làm tăng nguy cơ mắc ung thư hay không.

Tùy thuộc vào loại ung thư, bác sĩ có thiết kế điều trị dành riêng cho từng loại. Các phương pháp thường là phẫu thuật, hóa trị, xạ trị, liệu pháp nhắm mục tiêu, liệu pháp miễn dịch, liệu pháp hormone. Các phương pháp này áp dụng riêng lẻ hoặc kết hợp, phụ thuộc vào loại và vị trí khối u, tình trạng lây lan của tế bào ác tính.

Ăn uống cân bằng và lành mạnh, tránh hút thuốc, hạn chế uống rượu và tiêm vaccine phòng bệnh như vaccine HPV, viêm gan B và C làm giảm nguy cơ phát triển một số loại ung thư.

Khám sức khỏe định kỳ thường xuyên để có thể phát hiện sớm bệnh ung thư. Ung thư vú, cổ tử cung, đại trực tràng, phổi và tuyến tiền liệt nếu được phát hiện và điều trị sớm có kết quả điều trị tốt hơn.

Mai Cat (Theo Very Well Health)