Khi bạn lớn tuổi, nguy cơ phát triển ung thư đại trực tràng càng tăng. Các chuyên gia khuyến cáo nên tầm soát ung thư đại trực tràng cho tất cả người lớn bắt đầu từ 45 tuổi, lặp lại ít nhất 10 năm một lần. Những người có nguy cơ phát triển loại ung thư này cao hơn nên đi nội soi sớm và thường xuyên hơn. Bác sĩ sẽ căn cứ vào trường hợp của từng cá nhân và đưa ra lời khuyên phù hợp để thực hiện thủ thuật.

Tuổi tác: là một trong những yếu tố nguy cơ cao phát triển ung thư đại trực tràng. Các bác sĩ đã hướng dẫn tầm soát bệnh này chia theo nhóm tuổi gồm:

Từ 45-75 tuổi: người lớn nên nội soi thường xuyên 10 năm một lần trong khoảng thời gian này.

Từ 76-85 tuổi: khám sàng lọc ung thư đại trực tràng ở độ tuổi này nên thực hiện theo từng trường hợp của bệnh nhân. Nó có thể phụ thuộc vào sức khỏe tổng thể, tuổi, hoàn cảnh và tiền sử sàng lọc. Theo nghiên cứu của Mỹ năm 2021, soi ruột già sau 75 tuổi giúp giảm nguy cơ tử vong do loại ung thư ở bộ phận này.

Từ 85 tuổi trở lên: bạn không nên nội soi đại tràng sau 85 tuổi vì nguy cơ biến chứng từ thủ thuật có thể cao hơn lợi ích nó mang lại.

Tiền sử gia đình: nếu có cha mẹ, anh chị em hoặc con cái bị ung thư đại trực tràng, bạn nên nội soi ở tuổi 40 hoặc 10 năm trước độ tuổi mà người thân trong gia đình được chẩn đoán mắc bệnh.

Tiền sử cá nhân: bất kỳ ai đã phẫu thuật cắt bỏ đại trực tràng hoặc ung thư đại trực tràng nên được nội soi lại trong vòng một năm

Cắt bỏ polyp đại tràng: nếu bạn từng cắt bỏ polyp đại tràng (tổn thương có dạng như khối u, có cuống hoặc không, do niêm mạc đại tràng và tổ chức dưới niêm mạc tăng sinh tạo thành), bạn nên nội soi sau 2-3 năm. Thời gian phụ thuộc vào loại, kích thước và số lượng polyp loại bỏ.

Viêm loét đại tràng hoặc bệnh Crohn: những bệnh viêm ruột có liên quan đến phát triển ung thư ruột kết và nguy cơ càng tăng khi bạn mắc bệnh trong thời gian dài. Bệnh nhân nên nội soi đại tràng 8 năm sau khi được chẩn đoán bệnh, tiến hành nhiều loại xét nghiệm 1-2 năm sau đó.

Viêm túi thừa: tình trạng này gây viêm trong đường tiêu hóa và bạn nên nội soi từ 5-8 năm một lần hoặc vài tháng sau các phẫu thuật có liên quan.

Trước khi nội soi, bạn nên làm theo hướng dẫn của bác sĩ như chỉ uống nước trước ngày làm thủ thuật, ngừng một số thuốc, uống thuốc nhuận tràng ít nhất trước 24 giờ để làm sạch ruột. Thời gian thực hiện có thể khoảng 30-45 phút.

Như các thủ thuật y tế khác, bạn có thể gặp một số tác dụng phụ hoặc rủi ro sau khi nội soi. Các trường hợp thường gp như chuột rút, đầy hơi trong vài giờ sau thủ thuật; có máu trong phân (nhất là sau khi cắt bỏ polyp); buồn nôn... Nội soi đại tràng có khả năng mang đến rủi ro nghiêm trọng (mặc dù hiếm gặp) như thủng đại tràng (một lỗ trên niêm mạc đại tràng do các dụng cụ nội soi gây ra), nhiễm trùng, chảy máu nhiều... Theo nghiên cứu tổng hợp của Mỹ, đăng trên tạp chí JAMA, tỷ lệ biến chứng là khoảng 1-2 cho mỗi 10.000 ca nội soi.

Tùy vào tình hình cá nhân, bạn có thể được thực hiện các xét nghiệm khác nhằm phát hiện ung thư đại tràng như kiểm tra phân, nội soi sigmoidoscopy

Kiểm tra phân: bác sĩ sẽ kiểm tra xem có máu hoặc tế bào ung thư tiềm ẩn từ mẫu phân của bạn không.

Nội soi sigmoidoscopy: nếu nội soi đại tràng xem toàn bộ ruột thì phương pháp nội soi sigmoidoscopy chỉ xem được phần dưới của ruột kết. Theo cách này, việc chuẩn bị trước thủ thuật ít phức tạp và thường không dùng thuốc an thần nhưng nó không nhạy trong việc phát hiện tế bào ung thư. Trung tâm Kiểm soát và Phòng ngừa Dịch bệnh (CDC) Mỹ khuyến nghị mọi người nên tăng tần suất nội soi 5 năm một lần nếu nội soi sigmoidoscopy.

Nội soi đại tràng ảo: sử dụng loạt tia X để tạo hình ảnh 3D trong đại tràng thay vì đưa ống nội soi vào trong. Thủ thuật này mất khoảng 15 phút và không cần chuẩn bị ruột, dùng thuốc trước khi làm. Bạn nên thực hiện 5 năm một lần đối với nội soi đại tràng ảo.

Nhi Tiêu
(Theo Verywell Health)