Ông khó thở, đau ngực trái từng cơn trong ba tháng qua, khi tình trạng nặng mới đến Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh TP HCM cấp cứu. GS.TS.BS Võ Thành Nhân, Giám đốc trung tâm Tim mạch Can thiệp, chẩn đoán bệnh nhân suy tim cấp trên nền suy tim mạn giai đoạn 3, siêu âm tim ghi nhận hẹp van động mạch chủ khít. Bệnh lý này xảy ra khi van động mạch chủ bị thu hẹp, ngăn không cho van mở ra hoàn toàn, làm giảm hoặc chặn lưu lượng máu chảy từ tim vào động mạch chính của cơ thể (động mạch chủ) và đi nuôi cơ thể.

Theo giáo sư Nhân, ba biểu hiện dễ nhận thấy nhất do hẹp khít van động mạch chủ là khó thở (do suy tim nặng), cơn đau thắt ngực (máu không đủ để nuôi cơ tim) và ngất vì máu lên nuôi não suy giảm. Ông Hùng có cả ba dấu hiệu này, cho thấy bệnh đã tiến triển đến giai đoạn cuối, nguy cơ tử vong nếu không can thiệp thay van.

Ông Hùng lớn tuổi, bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính (COPD) và suy thận giai đoạn 4, không thể chịu đựng ca phẫu thuật kéo dài nhiều giờ. Nếu phải gây mê trong lúc mổ, bệnh nhân dễ gặp nhiều biến chứng do đặt nội khí quản gây ra, nguy hiểm nhất là suy hô hấp, suy tim cấp.

Theo giáo sư Nhân, phương pháp phù hợp nhất với thể trạng bệnh nhân lúc này là cấy van động mạch chủ qua ống thông (TAVI). Đây là kỹ thuật xâm lấn tối thiểu, người bệnh chỉ gây tê tại chỗ, không cần gây mê, không cưa xương ức. TAVI thích hợp áp dụng với những bệnh nhân tuổi cao, nhiều bệnh nền.

Ông Hùng được điều trị nội khoa với thuốc chẹn bêta, thuốc lợi tiểu, thuốc trợ tim và thuốc giãn mạch. Sau hai tuần, ông bớt khó thở, hết đợt suy tim cấp, được thay van tim.

Êkíp đánh giá khó khăn lớn nhất là động mạch chủ bệnh nhân vôi hóa nặng khiến đường tiếp cận khó hơn so với người trẻ vốn có động mạch chủ mềm mại, không vôi hóa. Bác sĩ nong bóng để mở rộng lòng mạch bệnh nhân và đưa dụng cụ vào. Độ lọc cầu thận của ông Hùng chỉ còn 25 ml/ph, đồng nghĩa với lượng cản quang không được dùng quá 100 ml nhằm đảm bảo chức năng thận không suy giảm sau can thiệp. Êkíp tính toán thời điểm sử dụng thuốc cản quang hợp lý để giảm tối đa lượng cản quang, không ảnh hưởng chức năng thận.

Quai động mạch chủ của người bệnh còn nằm ngang, ngoằn ngoèo. Bác sĩ chọn van Sapien, loại bung bằng bóng có ống thông mềm mại, dễ uốn cong theo đường đi của động mạch chủ. Quy trình cấy van đơn giản và nhanh, giảm tối đa nguy cơ suy tim cấp. Sau hai giờ, lá van mới ngay lập tức đảm nhiệm vai trò bơm máu cho cơ thể. Ông Hùng hết khó thở, mệt mỏi, đau ngực, xuất viện sau 5 ngày.

Hẹp van động mạch chủ ít biểu hiện triệu chứng ở giai đoạn đầu. Người bệnh cần chú ý các dấu hiệu nghi ngờ mắc bệnh như đau ngực, khó thở, mệt, xây xẩm hoặc ngất, hồi hộp do rối loạn nhịp... để đi khám sớm.

Thu Hà