Chị Minh sinh con đầu lòng cách đây 4 năm. Hai năm nay, chị tăng huyết áp không rõ nguyên nhân. Đầu tháng 4 năm nay, khi thai được một tháng, chị đến khám tại Trung tâm Tim mạch, Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh TP HCM, huyết áp tăng 220/90 mmHg (bình thường là 120/80 mmHg). Kết quả siêu âm phát hiện hẹp 70% đường kính động mạch chủ bụng, đoạn hẹp dài 2 cm.
PGS.TS.BS Phạm Nguyễn Vinh, Giám đốc Trung tâm Tim mạch cho biết, chị Minh mắc bệnh Takayasu gây viêm thành mạch máu, tắc hẹp lòng động mạch chủ bụng. Đây là bệnh ít gặp, tỷ lệ mắc khoảng 0,3-3,3 trên một triệu người mỗi năm, khó chẩn đoán và biến chứng nặng. Người bệnh bị tắc hẹp chỗ xuất phát các mạch máu lớn như động mạch cảnh, động mạch dưới đòn, động mạch phổi... Do đó, huyết áp ở tay thường thấp hơn huyết áp chi dưới.
BS.CKI Đỗ Thị Hoài Thơ, khoa Nội tim mạch, cho biết trường hợp chị Minh, biến chứng tăng huyết áp ảnh hưởng trực tiếp đến thai phụ và thai nhi. Người bệnh phải sử dụng cùng lúc ba loại thuốc điều chỉnh huyết áp, nhưng vẫn cao ở mức 170/90 mmHg. Huyết áp tăng cao làm tăng nguy cơ sẩy thai, thai chết lưu, bóc tách động mạch chủ, đột quỵ, thai phụ tử vong.
Nếu không mang thai, người bệnh được dùng thuốc ức chế miễn dịch. Trường hợp chị Minh quyết tâm giữ thai, bác sĩ không sử dụng do nguy cơ dị tật thai.
Chị Minh phải khám thai thường xuyên, đo và ghi lại chỉ số huyết áp mỗi ngày, kiểm tra chức năng thận, tim và sàng lọc tiền sản giật. Hàng ngày, bác sĩ kiểm tra thai đạp hàng ngày, siêu âm doppler thai.
Khi thai 38 tuần, chị được siêu âm tim, bác sĩ phát hiện co bóp tim kém, còn 38%, chẩn đoán suy tim. Ngày 15/12, BS.CKII Lâm Hoàng Duy, Trung tâm Sản Phụ khoa, Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh TP HCM, cho biết chị Minh được mổ sinh khẩn, bé trai nặng 3,1 kg chào đời khỏe mạnh. Ê kíp mổ sinh kết hợp triệt sản cho người mẹ, bởi nếu tiếp tục mang thai sẽ đe dọa tới tính mạng.
Hậu phẫu, sản phụ tiếp tục điều trị tại Trung tâm Tim mạch, huyết áp sau sinh con vẫn ở mức 170/90 mmHG, được điều trị suy tim kết hợp bệnh Takayasu. Tình trạng đáp ứng hơn so với trước mang thai, chị được xuất viện sau 7 ngày, điều trị ngoại trú.
Tái khám sau hai tuần xuất viện, huyết áp chị Minh ở mức 130/79 mmHg, gần về mức bình thường. Chị tiếp tục uống thuốc và tái khám đều đặn mỗi tháng. Trước đó, bệnh viện từng tiếp nhận một trường hợp mắc bệnh này, có biến chứng tắc động mạch vành phải can thiệp đặt stent.
Bệnh viêm động mạch Takayasu được báo cáo đầu tiên vào năm 1905, do bác sĩ nhãn khoa người Nhật Mikito Takayasu phát hiện. Tỷ lệ tử vong là 5% đối với các bệnh nhân mắc bệnh trung bình 6,1 năm. Độ tuổi tử vong trung bình là 38, với 88% với phụ nữ.
Theo bác sĩ Thơ, chưa có nhiều nghiên cứu về mối liên quan của bệnh với thai kỳ. Trước đó, y văn thế giới ghi nhận trường hợp thai phụ 31 tuổi tại Ấn Độ phát hiện mắc bệnh viêm động mạch Takayasu khi mang thai 11 tuần. Thai kỳ gặp biến chứng tiền sản giật, song mẹ và thai nhi may mắn khỏe mạnh, được bác sĩ thắt ống dẫn trứng sau sinh.
Hiện bệnh chưa rõ nguyên nhân và không có biện pháp phòng ngừa. Theo phó giáo sư Vinh, khoảng 10% bệnh nhân viêm động mạch Takayasu không có triệu chứng cảnh báo. Còn lại người bệnh có dấu khó chịu, đau khớp, sốt, tăng huyết áp. Triệu chứng ở thần kinh như nhức đầu, rối loạn thị giác, ở da có thể nổi ban đỏ. Bệnh có thể được phát hiện nhờ tình cờ đo huyết áp chi dưới cao hơn huyết áp chi trên rất nhiều.
Tuệ Diễm
* Tên bệnh nhân đã được thay đổi
Độc giả đặt câu hỏi về bệnh sản phụ khoa tại đây để bác sĩ giải đáp |