Bé Nguyễn Bảo An bị sốt cao, ho nhiều, khó thở, tiếng ho nặng và ăn kém đã nhiều ngày. Gia đình chăm sóc 3 ngày song tình trạng không cải thiện nên đưa tới Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh Hà Nội khám.
Kiểm tra X-quang ngực thẳng cho thấy phổi bị tổn thương và có nhiều nốt mờ rải rác trên phim chụp. Bác sĩ chẩn đoán bé An bị viêm phổi nặng, chỉ định nhập viện, điều trị bằng thuốc hạ sốt, khí dung, kết hợp truyền dịch bù nước và điện giải.
Ngày thứ 2 nhập viện, bệnh nhi phải thở oxy hỗ trợ do triệu chứng ho và khó thở xuất hiện nhiều hơn. Xét nghiệm cho thấy Human Metapneumovirus (hMPV) là nguyên nhân gây bệnh. Bé tiếp tục điều trị, đến ngày thứ 5 mới dần ổn định.
Virus cũng lây cho hai chị em khác của Bảo An, gây triệu chứng tương tự, khiến các bé phải nằm viện điều trị.
Bác sĩ nội trú Nguyễn Thị Phương Thảo, khoa Nhi, Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh Hà Nội, cho biết ghi nhận số lượng lớn bệnh nhi nhập viện do hMPV sau kỳ nghỉ Tết âm lịch đến nay. Trong đó, gần một phần ba trẻ bị suy hô hấp, viêm phổi nặng. Bác sĩ Thảo cho rằng đây là hiện tượng hiếm gặp do virus này thường không gây bệnh nặng và ít phổ biến.
Lý giải nguyên nhân, bác sĩ Thảo cho biết giai đoạn chuyển mùa đông - xuân tại miền Bắc, thời tiết thay đổi thất thường, độ ẩm trong không khí cao. Môi trường này tạo điều kiện cho virus, vi khuẩn gây bệnh hô hấp như RSV, phế cầu, cúm, Hib, hMPV... phát triển mạnh, từ đó tăng số ca mắc bệnh. Khi đồng nhiễm hMPV cùng các vi khuẩn, virus khác, nguy cơ bệnh diễn tiến nặng, gây biến chứng cũng tăng lên.
Bên cạnh đó, trẻ có thể bị cộng hưởng do "nợ miễn dịch" sau thời gian giãn cách xã hội và giảm tiếp xúc trong đại dịch Covid-19. Trẻ có sức đề kháng yếu, dễ mắc bệnh, một trẻ nhiễm sẽ lây cho nhiều người khác trong gia đình, trường học, khu vui chơi... làm tăng nguy cơ bùng phát thành dịch trong cộng đồng.
Trẻ mắc hMPV có triệu chứng đường hô hấp trên như ho nhiều, khó thở kèm theo sốt. Sau đó bệnh tiến triển thêm với cảm giác khó thở, thở khò khè, một số trường hợp nặng hơn có dấu hiệu tổn thương phổi khi chụp X-quang, viêm phổi hoặc viêm tiểu phế quản.
Hiện chưa có nhiều nghiên cứu cụ thể về thuốc điều trị đặc hiệu hay biến chứng sau khi nhiễm hMPV. Phương pháp xử trí là điều trị triệu chứng: bù nước điện giải, hỗ trợ hô hấp, nâng cao dinh dưỡng, điều trị kháng sinh khi có bội nhiễm...
Do đó, các gia đình nên chủ động phòng bệnh bằng cách hạn chế để trẻ đến nơi đông người, tránh tiếp xúc với những người có dấu hiệu mắc bệnh hô hấp như sốt, ho, hắt hơi, sổ mũi... Bố mẹ cần hướng dẫn trẻ rửa tay thường xuyên với xà phòng hoặc sử dụng nước sát khuẩn tay nhanh, đặc biệt sau khi đi vệ sinh và trước bữa ăn. Gia đình thường xuyên làm sạch và khử trùng các bề mặt vật dụng, đồ vật mà mọi người thường xuyên chạm vào như đồ chơi, tay nắm cửa, thiết bị di động... Các chuyên gia y tế cũng khuyến khích gia đình cho trẻ tiêm đầy đủ các mũi vaccine được khuyến cáo theo chương trình tiêm chủng mở rộng và đảm bảo chế độ dinh dưỡng, sinh hoạt tốt giúp nâng cao đề kháng tự nhiên của cơ thể.
Bác sĩ Phương Thảo khuyến cáo khi trẻ có các dấu hiệu của bệnh đường hô hấp, bố mẹ có thể chủ động theo dõi diễn tiến bệnh tại nhà bằng cách đo nhiệt độ thường xuyên, đếm nhịp thở, nghe tiếng ho, quan sát thay đổi trong ăn uống và vệ sinh của trẻ... Nếu trẻ chưa khỏi bệnh sau 10 ngày hoặc có xuất hiện các dấu hiệu tăng nặng, nghi ngờ viêm phổi hoặc viêm tiểu phế quản, gia đình cần đưa trẻ tới cơ sở y tế để theo dõi.
Một số dấu hiệu trở nặng bố mẹ cần lưu ý gồm sốt cao trên 39 độ hoặc không hạ sốt sau khi uống thuốc; ho có đờm đặc, kèm theo sốt cao; trẻ mệt mỏi, quấy khóc có thể bỏ ăn, bỏ bú. Khi trẻ có dấu hiệu thở nhanh, cần nghĩ ngay tới khả năng viêm phổi. Trẻ được xem là thở nhanh khi nhịp thở trên 60 lần/phút nếu dưới 2 tháng tuổi, trên 50 lần/phút khi trẻ 2 tháng - 1 tuổi, có dấu hiệu thở rút lõm lồng ngực nếu trẻ trên 1 tuổi hoặc da tím tái quanh môi, đầu các chi như tay, chân.
Khuê Lâm