Cô Lê Thị Khánh Huỳnh (41 tuổi, TP HCM) dành phần lớn thời gian chăm sóc con cái và quán xuyến việc gia đình. Những công việc không tên ngày càng nhiều khiến cô ít có thời gian cho bản thân. Trong những ngày thời tiết thay đổi, cô Huỳnh thường xuyên bị đau đầu, chóng mặt. Gần đây, cô Huỳnh thấy xuất hiện một số thay đổi như ngủ không còn ngon giấc và dễ cáu gắt, lo âu.
Tương tự, cô Đặng Thu Thủy (56 tuổi, Long An) cũng thường xuyên cảm thấy bản thân giận dỗi vô cớ. Ông xã và các con cô cũng bảo cô dạo này nóng tính hơn trước khi gặp chuyện không vừa ý. Ngoài tính cách, làn da của cô cũng bị sạm nám, không còn mịn màng như trước. Qua thăm khám, bác sĩ bảo do nội tiết tố suy giảm nên ảnh hưởng đến làn da, khiến chị em tuổi trung niên dễ mệt mỏi, cáu gắt.
Theo thống kê của Hội Phụ sản Việt Nam triển khai vào năm 2020, có 80% phụ nữ Việt Nam bị suy giảm nội tiết tố và phần lớn chị em đều không nhận ra.
ThS.BS Nguyễn Thị Quý Khoa - bác sĩ Trung tâm Sản Phụ khoa Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh TP HCM, cho biết, bình thường, sau tuổi 30, lượng nội tiết tố estrogen do buồng trứng tiết ra bắt đầu giảm. Mỗi 10 năm sẽ giảm tiết khoảng 15%. Sau 40 tuổi quá trình sụt giảm diễn ra mạnh hơn, cho đến khoảng 55 tuổi lượng estrogen chỉ còn bằng chừng 10% so với hồi trẻ.
Nhiều nghiên cứu cho thấy, hormone estrogen đóng vai trò quan trọng nhất đối với sức khỏe và chức năng sinh sản của phụ nữ. Cơ thể phụ nữ sẽ có những thay đổi khi có biến đổi về lượng hormone estrogen. Thay đổi này được cho là suy giảm nội tiết tố. Nếu phát hiện sớm thì có nhiều biện pháp giúp chị em hạn chế gặp phải các rối loạn khó chịu khi bị giảm hụt nội tiết tố. Song, nếu người bệnh e ngại và chịu đựng trong thời gian dài có thể ảnh hưởng đến chất lượng cuộc sống, tinh thần và chuyện vợ chồng. Nồng độ estrogen thấp còn làm giảm mật độ xương.
Bác sĩ Quý Khoa giải thích thêm, phụ nữ sẽ bước vào giai đoạn tiền mãn kinh ở độ tuổi khoảng 40-47 và sau đó là mãn kinh. Giai đoạn tiền mãn kinh kéo dài 2 đến 5 năm tùy cơ thể mỗi người. Đây là giai đoạn suy giảm hoạt động của hệ trục thần kinh gồm não bộ - tuyến yên - buồng trứng. Vì thế, cơ thể sẽ không sản xuất đủ bộ ba nội tiết tố estrogen, progesterone, testosterone và khiến chị em phải đối mặt với những xáo trộn về tâm sinh lý, sức khỏe và sắc đẹp.
Theo bác sĩ Quý Khoa, hiện nay, có những người còn rất trẻ nhưng lại bị sụt giảm nội tiết tố sớm, có thể gây ra tình trạng mãn kinh sớm. Dấu hiệu cho thấy cơ thể bị rối loạn nội tiết tố rõ là cảm giác đau khi quan hệ tình dục, dễ mắc bệnh nhiễm trùng đường tiết niệu, kinh nguyệt không đều, thay đổi tâm trạng, khó tập trung, mệt mỏi, tăng cân bất thường...
Suy giảm nội tiết tố khiến chị em mệt mỏi, ngủ không ngon. Ảnh: Freepik
Cách cải thiện tình trạng suy giảm nội tiết tố
Sụt giảm nội tiết tố là cơ chế tự nhiên của cơ thể theo tiến trình lão hóa tự nhiên. Song nếu sự sụt giảm quá sớm, quá nhiều có thể gây ra những tác động theo chiều hướng xấu. Lúc này, bác sĩ sẽ thăm khám và có thể kê đơn thuốc, thực phẩm chức năng phù hợp để giúp cải thiện các rối loạn do sự giảm hụt nội tiết, nâng cao chất lượng cuộc sống.
Để phòng tránh tình trạng rối loạn tiền mãn kinh, phụ nữ nên tập lắng nghe cơ thể và chăm sóc cho bản thân nhiều hơn. Xây dựng chế độ ăn uống đầy đủ dưỡng chất, bổ sung nhiều vitamin và khoáng chất có lợi, tinh chất Lepidium Meyenii... cũng cần thiết. Các thực phẩm chứa omega đến từ các loại cá béo như cá hồi, cá trích, cá thu... rất tốt cho sức khỏe của phái đẹp.
Bên cạnh bổ sung dinh dưỡng, phụ nữ tuổi trung niên cũng nên tăng cường vận động ít nhất 30 phút mỗi ngày. Những bài tập phù hợp như hít thở, đi bộ hoặc yoga, tập kegel... Tập thể dục cũng làm tăng độ nhạy cảm của thụ thể hormone và góp phần thúc đẩy phóng thích các hormone estrogen và testosterone.
Các bài tập thể dục có lợi cho chị em bị suy giảm nội tiết tố. Ảnh: Freepik
Giấc ngủ chất lượng, tránh căng thẳng cũng giúp chị em tránh tình trạng cáu gắt, bốc hỏa, mệt mỏi... Khi có những dấu hiệu bất ổn về cảm xúc, tìm một chỗ yên tĩnh, thực hiện những công việc bản thân yêu thích cũng là gợi ý để chị em cân chỉnh lại cảm xúc.
Ngoài ra, bác sĩ Quý Khoa cũng khuyến cáo phụ nữ nên khám phụ khoa định kỳ và kiểm tra sức khỏe tổng quát sáu tháng một lần để tầm soát bệnh lý, nhất là bệnh liên quan đến buồng trứng, tử cung và vú. Nếu có bệnh lý do tình trạng suy giảm nội tiết tố này thì chị em nên điều trị bệnh sớm.
Tên nhân vật đã được thay đổi.
Huyền My