Trả lời:

Buồng trứng là cơ quan chịu trách nhiệm sản xuất các hormone estrogen và progesterone phục vụ chức năng sinh sản của phụ nữ. Suy buồng trứng xảy ra khi chức năng của buồng trứng ngừng hoạt động và sản xuất trứng. Lúc này phụ nữ phải đối mặt với nhiều vấn đề sức khỏe do rối loạn nội tiết tố, suy giảm đời sống tình dục, cản trở khả năng sinh sản.

Thông thường, chức năng buồng trứng suy giảm khi phụ nữ ở giai đoạn mãn kinh, 45-55 tuổi. Nếu tình trạng này xảy ra trước tuổi 40 được xem là suy buồng trứng sớm. Thực tế có nhiều trường hợp nữ giới chưa kịp dậy thì nhưng đã mắc bệnh.

Người bệnh thường có biểu hiện tương tự thời mãn kinh như vô kinh, rối loạn kinh nguyệt, lượng máu kinh ít dần và thay đổi màu sắc; mất ngủ; ngực nhão và chảy xệ; tóc dễ gãy rụng; da nhăn nheo; suy giảm trí nhớ; âm đạo khô, dễ đau rát khi quan hệ, giảm nhu cầu và ham muốn tình dục. Khả năng thụ thai tự nhiên và mang thai giảm còn dưới 5%. Phụ nữ suy buồng trứng sớm dễ mắc các bệnh loãng xương, tuyến giáp, tim mạch...

Ước tính có khoảng 90% trường hợp suy buồng trứng sớm không xác định được nguyên nhân. Một số nghiên cứu cho rằng tình trạng này có thể liên quan đến biến dị của nhiễm sắc thể, di truyền; ảnh hưởng của can thiệp, phẫu thuật buồng trứng, vòi trứng, nạo phá thai gây rối loạn nội tiết. Các bệnh tự miễn; vệ sinh vùng kín sai cách, quan hệ tình dục không an toàn; lạm dụng thuốc kích trứng; giảm cân quá mức cũng có liên quan đến suy buồng trứng sớm. Môi trường sống ô nhiễm, thường xuyên tiếp xúc với khói thuốc lá, hóa chất, thuốc trừ sâu; người bệnh ung thư phải điều trị hóa - xạ trị... cũng có thể khiến buồng trứng suy giảm chức năng.

Hiện chưa có phương pháp điều trị tình trạng suy buồng trứng, khôi phục hoạt động bình thường của buồng trứng hay làm ngưng quá trình lão hóa. Các phương pháp điều trị như sử dụng liệu pháp hormone thay thế, bổ sung vitamin D và canxi chỉ giúp hạn chế biến chứng.

Nếu nữ giới có nhu cầu sinh con, bác sĩ tư vấn sử dụng phương pháp hỗ trợ sinh sản như thụ tinh ống nghiệm (IVF) để có thể mang thai và sinh con khỏe mạnh trước khi buồng trứng cạn kiệt dần hoặc xin trứng của người hiến tặng. Người độc thân hoặc chưa có ý định sinh con ở thời điểm hiện tại có thể gom noãn (trứng) và trữ đông để bảo tồn khả năng sinh sản trong tương lai.

Quy trình gom trứng được thực hiện như một chu kỳ IVF thông thường. Tuy nhiên, thay vì tạo phôi trong những chu kỳ chọc hút đầu tiên, trứng được gom 2-3 chu kỳ để đủ số lượng tối ưu rồi mang trữ đông trong môi trường chuyên dụng. Khi phụ nữ có nhu cầu mang thai, sinh con, các chuyên viên phôi học rã đông trứng và tạo phôi bằng phương pháp tiêm tinh trùng vào bào tương noãn (ICSI).

Phương pháp này hiệu quả với bệnh nhân trẻ tuổi, dự trữ buồng trứng suy kiệt, người bị suy buồng trứng sớm, số lượng trứng còn lại trên buồng trứng ít nhưng chất lượng trứng vẫn đảm bảo, bệnh nhân ung thư sắp phải hóa, xạ trị.

Người bệnh gom trứng nhiều chu kỳ chỉ chịu một lần chi phí cho việc tạo phôi, thay vì phải chi trả nhiều lần cho việc tạo phôi trong từng chu kỳ kích trứng. Bên cạnh đó, gom trứng giúp bệnh nhân có cơ hội tạo được nhiều phôi, hạn chế chỉ định xin trứng khi điều trị IVF, tăng tỷ lệ sinh con bằng noãn tự thân thành công.

Hiện trữ đông trứng bằng công nghệ thủy tinh hóa là kỹ thuật tiên tiến nhất. Trứng được làm lạnh nhanh bằng dụng cụ chuyên dụng, sau đó bảo quản trong môi trường nitơ lỏng ở âm 196 độ C. Tại thời điểm trữ đông, đồng hồ sinh học của tế bào trứng ngưng lại. Khi có nhu cầu sử dụng, trứng được rã đông từ từ và khôi phục các hoạt động sinh học như ban đầu. Tại IVF Tâm Anh, chất lượng trứng rã tương đương trứng tươi. Tỷ lệ noãn sống sau rã đông là 97%, gấp ba lần so với phương pháp đông lạnh chậm. Tỷ lệ IVF thành công từ trứng trữ đông tương đương trứng tươi.

Bạn nên đi khám, làm các xét nghiệm cụ thể. Bác sĩ sẽ tư vấn phác đồ điều trị phù hợp. Bạn cũng nên chăm sóc sức khỏe thể chất tốt để đạt hiệu quả điều trị cao nhất bằng cách ăn uống lành mạnh, ưu tiên thực phẩm giàu canxi; tránh hút thuốc và hạn chế tối đa sử dụng bia rượu, chất kích thích. Tập thể dục thường xuyên, vừa sức để duy trì cân nặng hợp lý vừa giải tỏa căng thẳng.

Bác sĩ Nguyễn Phúc Hiếu
Trung tâm Hỗ trợ sinh sản
Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh Hà Nội