Soda ăn kiêng đang dần trở thành đồ uống phổ biến, được quan tâm khi mọi người muốn giảm đường hoặc calo nạp vào. Dù không chứa đường và calo, đồ uống này vẫn gây tranh cãi về tác dụng với sức khỏe và được khuyến cáo hạn chế sử dụng.

Không bổ dưỡng: Soda ăn kiêng là hỗn hợp của nước có ga, chất tạo ngọt nhân tạo và phụ gia thực phẩm. Loại đồ uống này thường không có chất dinh dưỡng, ví dụ một lon diet coke 354 ml không chứa calo, đường, có chất béo, hoặc protein và 40 mg natri.

Thành phần phổ biến của soda ăn kiêng gồm nước có ga, tạo ra bằng cách hòa tan carbon dioxide vào nước, dưới điều kiện áp suất; chất tạo ngọt như aspartame, saccharin, sucralose hoặc chất làm ngọt thảo dược; axit như axit citric, malic, photphoric; màu, hương liệu nhân tạo, chất bảo quản, caffein, vitamin và các khoáng chất.

Không có tác dụng giảm cân: Một số nghiên cứu quan sát chỉ ra chất tạo ngọt nhân tạo trong soda ăn kiêng tăng nguy cơ béo phì và hội chứng chuyển hóa. Nước ngọt dành cho người ăn kiêng có thể khiến mọi người có tâm lý ăn nhiều hơn, gây tăng cân. Ngược lại, một số nghiên cứu thực nghiệm cho rằng soda ăn kiêng thực sự có tác dụng giảm cân. Tuy nhiên, các chuyên gia thống nhất cần thêm bằng chứng khoa học về vấn đề này.

Tăng nguy cơ bệnh thận mạn tính: Một nghiên cứu phân tích chế độ ăn uống của hơn 15.000 người, chỉ ra họ có nguy cơ mắc bệnh thận giai đoạn cuối, nguy cơ tăng lên theo số ly soda ăn kiêng tiêu thụ mỗi tuần. Những người uống hơn 7 ly soda ăn kiêng một tuần có nguy cơ mắc bệnh thận cao gần gấp đôi.

Các nghiên cứu điều tra tác động của soda cũng cho thấy người uống soda ăn kiêng tăng nhẹ nguy cơ mắc sỏi thận, giảm hơn so với uống soda thông thường. Một nghiên cứu cũng cho biết nếu soda ăn kiêng gây ra sỏi thận, lý do tiềm ẩn là do lượng axit trong thận tăng lên vì soda cung cấp nhiều photpho.

Thay đổi hệ vi sinh vật đường ruột: Chất làm ngọt nhân tạo có thể làm thay đổi hệ vi khuẩn đường ruột, dẫn đến giảm kiểm soát lượng đường trong máu và có khả năng làm tăng nguy cơ mắc bệnh tiểu đường type 2. Một nghiên cứu cho thấy 6 chất làm ngọt nhân tạo đều làm hỏng hệ vi sinh vật đường ruột.

Tăng nguy cơ loãng xương: Ăn kiêng và uống soda thường xuyên có liên quan đến giảm mật độ xương ở phụ nữ. Caffein và phốt pho trong soda có thể cản trở quá trình hấp thụ canxi bình thường.

Sâu răng: Giống như soda thông thường, soda ăn kiêng có liên quan đến xói mòn răng do bổ sung các axit, chẳng hạn như axit malic, citric hoặc photphoric để tạo hương vị.

Liên quan tới trầm cảm: Các nghiên cứu phát hiện tỷ lệ trầm cảm cao hơn ở những người uống từ 4 loại soda ăn kiêng trở lên hoặc soda thông thường mỗi ngày. Tuy nhiên, chưa có bằng chứng xác định xem soda ăn kiêng có phải là nguyên nhân hay không.

Tiểu đường và tim mạch: Một số nghiên cứu cho thấy soda ăn kiêng liên quan tới bệnh tiểu đường type 3 và tim mạch, bệnh cao huyết áp, tăng nhẹ nguy cơ đột quỵ. Song, cần thêm nghiên cứu thử nghiệm trực tiếp để chứng minh rõ hơn cơ chế gây bệnh.

Sinh non và béo phì ở trẻ em: Một nghiên cứu tại Na Uy trên hơn 60.000 phụ nữ mang thai, cho thấy đồ uống có đường và chất tạo ngọt gây nguy cơ sinh non cao hơn, tỷ lệ là 11%. Trước đó, một nghiên cứu của Đan Mạch cũng cho kết quả tương tự. Tuy nhiên các nghiên cứu này chỉ mang tính chất quan sát, chưa đưa ra giải thích chính xác cơ chế soda ăn kiêng gây sinh non. Ngoài ra, em bé sinh ra sau khi mẹ uống soda ăn kiêng cũng tăng nguy cơ bị thừa cân.

Chi Lê (Theo Healthline)