Xẹp đốt sống

Nguyên nhân

Có rất nhiều nguyên nhân xẹp đốt sống như chấn thương cột sống, loãng xương, u thân đốt sống, u tủy xương... Trong đó loãng xương là nguyên nhân hàng đầu dẫn đến xẹp đốt sống.
Cụ thể, đối với những người bị loãng xương, các nguyên nhân sau sẽ dẫn đến bệnh lý xẹp đốt sống:

• Các hoạt động hằng ngày như hắt hơi mạnh, nâng những vật nhỏ... cũng gây xẹp đốt sống khi bị loãng xương nặng.
• Các chấn thương té ngã, cố gắng nâng một vật nặng là nguyên nhân gây xẹp đốt sống ở bệnh nhân loãng xương trung bình. Đối với người bình thường và không bị loãng xương, những tai nạn trầm trọng như tai nạn giao thông, chấn thương do chơi thể thao, ngã cao sẽ gây ra xẹp đốt sống.
• Xẹp đốt sống nguyên nhân do ung thư di căn: Thường không bị chấn thương hay chấn thương nhẹ. Lúc này các tế bào ung thư di căn tới xương cột sống phá hủy nơi đây, dẫn đến xương bị yếu rồi xẹp đốt sống.

Triệu chứng

Các dấu hiệu điển hình của xẹp đốt sống:

• Đau lưng một cách đột ngột, đau tăng dần khi đứng lên và đi lại, thay đổi tư thế; đau giảm đi khi người bệnh nghỉ ngơi.
• Khả năng cử động các cột sống bị giảm sút.
• Chiều cao bị giảm đi do xẹp đốt sống.
• Biến dạng: Gù, vẹo cột sống.

Những người có nguy cơ bệnh xẹp đốt sống:

• Phụ nữ mãn kinh, thay đổi nội tiết tố, tình trạng loãng xương tiến triển nhanh hơn nên dễ bị xẹp đốt sống.
• Người bị loãng xương thứ phát do phát triển thể chất kém từ nhỏ: còi xương, suy dinh dưỡng cũng dễ mắc bệnh xẹp đốt sống.
• Người có tiền sử gia đình bị loãng xương cũng có khả năng mắc bệnh cao hơn.
• Người ít chơi thể thao, ít vận động ngoài trời.
• Người sử dụng rượu bia, cà phê, thuốc lá.
• Người bị các bệnh lý thiểu năng tuyến sinh dục nam và nữ như suy buồng trứng sớm, mãn kinh sớm, cắt buồng trứng, thiểu năng tinh hoàn; bệnh nội tiết như cường tuyến giáp, cường tuyến cận giáp, suy thận mãn hoặc phải chạy thận nhân tạo lâu ngày; bệnh lý xương khớp mạn tính như viêm khớp dạng thấp và thoái hóa khớp, dễ có nguy cơ bị loãng xương dẫn đến xẹp đốt sống.

Chẩn đoán

Ngoài những biểu hiện lâm sàng, cần làm thêm những kỹ thuật cận lâm sàng để chẩn đoán chính xác và có phương pháp điều trị phù hợp, như: Chụp X-quang, chụp cắt lớp vi tính, chụp cộng hưởng từ, đo hấp thụ tia X kép hay đo mật độ xương.

Điều trị

Người bệnh nên đến chuyên khoa Phẫu thuật cột sống để được tư vấn điều trị xẹp đốt sống, ngoài ra cần điều trị, kiểm soát bệnh loãng xương. Các biện pháp điều trị, gồm:

• Điều trị xẹp đốt sống không cần phẫu thuật.
• Tạo hình đốt sống bằng bơm cement sinh học không bóng, có bóng.
• Phẫu thuật chỉnh gù, giải ép trong những trường hợp xẹp đốt sống nặng.

Mỗi phương pháp có phác đồ riêng, cần có chỉ định phù hợp từ bác sĩ chuyên khoa. Do đó người dân cần đi khám để được tư vấn phương pháp điều trị, đem lại hiệu quả cao.

Chăm sóc

Điều trị phẫu thuật chỉ giải quyết phần ngọn, những biểu hiện của bệnh. Nếu không điều trị nguyên nhân chính gây bệnh sẽ lâm vào vòng xoáy luẩn quẩn, làm tốn kém chi phí và hao tổn sức khỏe.

Do đó, bên cạnh việc xử lý các triệu chứng, giúp người bệnh cảm thấy thoải mái hơn, sau phẫu thuật, các bác sĩ còn yêu cầu:

• Điều trị loãng xương bằng thuốc ức chế tiêu xương, điều trị loãng xương nhóm Biphosphonate, calci, vitamin D.
• Điều trị thông qua các biện pháp về dinh dưỡng.
• Phối hợp các bài tập vật trị liệu, phục hồi chức năng, vận động phù hợp.

Phòng ngừa

• Đối với người cao tuổi, nhất là phụ nữ mãn kinh, cần phải có chế độ sinh hoạt điều độ về dinh dưỡng và tập luyện. Nên bổ sung các khoáng chất và vitamin cùng với ăn uống đầy đủ các chất dinh dưỡng.
• Hạn chế sai tư thế trong các sinh hoạt hàng ngày, tránh những tư thế xấu ảnh hưởng trực tiếp đến cột sống.
• Tránh hoạt động quá mạnh.
• Tham gia các bài tập giúp cơ thể khỏe mạnh và dẻo dai hơn.
• Nên đi khám sức khỏe định kỳ để phát hiện xẹp đốt sống kịp thời. Đặc biệt là đo mật độ xương thường xuyên để kiểm soát tình trạng loãng xương