Suy buồng trứng

Triệu chứng

Các triệu chứng của suy buồng trứng nguyên phát khá giống với triệu chứng mãn kinh hoặc thiếu hụt estrogen. Bệnh nhân có thể gặp phải các vấn đề:

• Kinh nguyệt không đều, chậm kinh, tắc kinh
• Khó thụ thai
• Bốc hỏa, dễ cáu gắt
• Giảm khả năng tập trung và ghi nhớ
• Khó ngủ, vã mồ hôi về đêm
• Khô âm đạo, đau rát khi quan hệ tình dục
• Giảm ham muốn tình dục

Ngoài ra, tình trạng này còn làm giảm nồng độ các hormone sinh dục, đặc biệt là estrogen, nên có thể gây ra một số vấn đề sức khỏe khác như lo âu, trầm cảm, thay đổi tâm trạng thất thường, khô mắt và các bệnh lý trên bề mặt mắt, suy giáp, loãng xương, xơ vữa động mạch...

Nguyên nhân

Theo Medlineplus, trong 90% trường hợp, nguyên nhân gây suy buồng trứng không được xác định rõ ràng. Tuy nhiên, một số vấn đề được cho là có khả năng dẫn đến tình trạng này, bao gồm:

• Rối loạn di truyền: Một số rối loạn di truyền có thể dẫn đến suy buồng trứng nguyên phát như hội chứng Turner thể khảm hoặc hội chứng Fragile X.
• Độc tố: Phương pháp hóa trị và xạ trị ung thư sẽ làm phá hủy vật chất di truyền trong tế bào, từ đó dẫn đến suy buồng trứng nguyên phát. Các chất độc hại có trong thuốc lá, thuốc trừ sâu cũng có thể đẩy nhanh quá trình suy buồng trứng ở phụ nữ.
• Bệnh tự miễn: Trong một số bệnh lý tự miễn như viêm tuyến giáp hoặc bệnh Addison (suy tuyến thượng thận), hệ miễn dịch của bệnh nhân tạo ra các kháng thể chống lại mô ở buồng trứng, gây hại cho các nang trứng và ảnh hưởng đến chất lượng của trứng.
• Nhiễm virus: Một số loại virus như virus herpes simplex (HSV), virus gây bệnh quai bị có thể gây viêm buồng trứng hoặc các bệnh tự miễn, từ đó làm tổn thương buồng trứng và gây suy buồng trứng sớm.

Chẩn đoán

Hiện nay, chẩn đoán có thể thực hiện bằng hai xét nghiệm suy buồng trứng quan trọng là xét nghiệm kiểm tra FSH và xét nghiệm Estradiol. Bên cạnh đó, để giúp chẩn đoán thêm các nguyên nhân gây tình trạng này, bác sĩ có thể chỉ định làm các xét nghiệm để kiểm tra nhiễm sắc thể.

• Xét nghiệm kiểm tra nồng độ FSH FSH được biết đến là một hormone được sản xuất từ thùy trước của tuyến yên trong não bộ. Ở nữ giới, hormone này có vai trò giúp kích thích phát triển noãn bào và đây cũng là một phần của chu kỳ kinh nguyệt hằng tháng. Xét nghiệm FSH sẽ cho biết tình trạng các nang trứng ở trong buồng trứng cũng như có những báo hiệu để biết về thời gian rụng trứng. Đặc biệt ở giai đoạn hoàng thể thì hormone này giúp kích thích sản xuất ra progesterone và điều tiết quá trình sinh sản lượng FSH.
• Xét nghiệm Estradiol Estradiol được biết đến là một dạng của hormone estrogen và được sản xuất bởi buồng trứng, vú và tuyến thượng thận. Trong chu kỳ kinh nguyệt, khi FSH kích thích các nang noãn chưa trưởng thành phát triển thì khi các nang noãn này phát triển sẽ tiết ra estradiol, theo đó vùng dưới đồi và tuyến yên sẽ bị tác động và giải phóng ra hormone GnRH và LH để thúc đẩy sự rụng trứng. Trường hợp phụ nữ bị suy buồng trứng sẽ bị giảm đáp ứng hoặc không đáp ứng với kích thích của FSH vì vậy estradiol sẽ không được tiết ra. Kiểm tra xét nghiệm estradiol với phụ nữ có biểu hiện suy buồng trứng sẽ có nồng độ hormone estradiol ở trong máu thấp hơn bình thường.
• Xét nghiệm kiểm tra nhiễm sắc thể.
• Bác sĩ có thể chỉ định thêm các xét nghiệm về NST để kiểm tra nguyên nhân gây suy buồng trứng.

Điều trị

Hiện nay, chưa có phương pháp điều trị nào được chứng minh giúp khôi phục lại chức năng bình thường của buồng trứng. Tuy nhiên, một số phương pháp có thể được áp dụng để điều trị các triệu chứng do suy buồng trứng gây ra.

• Liệu pháp thay thế hormone:Liệu pháp này sẽ cung cấp cho bệnh nhân estrogen và các hormone khác mà buồng trứng không thể tự sản xuất được, từ đó ngăn ngừa loãng xương, giảm tình trạng bốc hỏa và cải thiện sức khỏe tình dục. Thông thường, bác sĩ sẽ chỉ định bệnh nhân sử dụng liệu pháp thay thế hormone cho đến khoảng 50 tuổi (độ tuổi mãn kinh tự nhiên).
• Bổ sung canxi và vitamin: Phụ nữ bị suy buồng trứng có nguy cơ loãng xương cao hơn người bình thường. Vì vậy, bác sĩ có thể khuyến nghị người bệnh bổ sung thêm canxi và vitamin D để hạn chế tình trạng này.
• Thụ tinh trong ống nghiệm (IVF): Nếu mong muốn có thai, bệnh nhân suy buồng trứng có thể cân nhắc đến việc thực hiện các phương pháp hỗ trợ sinh sản như thụ tinh trong ống nghiệm.