Đau cơ xơ hóa

Nguyên nhân

Y học hiện nay vẫn chưa tìm ra nguyên nhân chính xác gây đau xơ cơ. Tuy nhiên, một số yếu tố có thể góp phần làm khởi phát hoặc trầm trọng thêm tình trạng này như căng thẳng thường xuyên, ngồi hoặc đứng quá lâu...

Triệu chứng

Dấu hiệu đặc trưng là những cơn đau từ sâu bên trong cơ nhưng khó xác định chính xác vị trí bị đau, cơn đau kèm theo cảm giác bỏng rát lan tỏa ra các khu vực khác trong một thời gian dài. Cơn đau có thể xuất hiện ở bất kỳ vị trí nào như cơ, xương, gân, dây chằng và các tổ chức phần mềm khác của cơ thể. Tuy nhiên, cơn đau thường tập trung ở cổ, vai, gáy, khu vực cột sống thắt lưng, khuỷu tay và đầu gối hai bên. Sáng sớm sau khi thức dậy và buổi tối trước khi đi ngủ là hai thời điểm cơn đau diễn ra dữ dội nhất trong ngày.

Đau xơ cơ dễ nhầm lẫn với các bệnh lý khác khi xuất hiện đồng thời các triệu chứng như đau đầu ở vùng trán tương tự dấu hiệu của bệnh đau đầu do căng thẳng hoặc đau nửa đầu; hiện tượng đau bụng, đi ngoài phân lỏng tương tự hội chứng ruột kích thích...

Nếu không được điều trị kịp thời, đau xơ cơ kéo dài làm suy giảm chất lượng giấc ngủ, gây mệt mỏi, ảnh hưởng cuộc sống người bệnh.

Chẩn đoán

Chẩn đoán đau cơ xơ hóa phải dựa trên thăm khám, hỏi bệnh kết hợp với các xét nghiệm cận lâm sàng như xét nghiệm máu, chụp X-quang. Các xét nghiệm cận lâm sàng giúp bác sĩ loại trừ các nguyên nhân khác có thể gây ra các triệu chứng trên.

Điều trị

Hiện chưa có phương pháp chuyên biệt để điều trị đau xơ cơ. Việc điều trị chủ yếu tập trung vào giảm triệu chứng, cải thiện chất lượng cuộc sống của người bệnh. Phương pháp điều trị được sử dụng rộng rãi nhất hiện nay là phối hợp giữa dùng thuốc và không dùng thuốc.

• Điều trị không dùng thuốc nhắm đến hai khía cạnh chính là tâm lý và vận động. Cụ thể ở phương diện tâm lý, giữ tinh thần thoải mái, không lo lắng, căng thẳng... góp phần làm giảm triệu chứng bệnh hiệu quả. Về vấn đề vận động, các bài tập vật lý trị liệu góp phần giảm đau, cải thiện chất lượng giấc ngủ. Các bài tập này bao gồm aerobic, bài tập kéo giãn, mát xa hoặc châm cứu vào điểm đau. Ngoài ra, người bệnh không nên duy trì một tư thế trong thời gian dài vì thói quen này sẽ làm căng cứng các sợi cơ, trầm trọng thêm cơn đau.
• Điều trị bằng thuốc nhắm đến việc giảm các triệu chứng tức thời, giúp người bệnh duy trì sinh hoạt bình thường. Các loại thuốc thường dùng như thuốc giảm đau thần kinh, thuốc chống trầm cảm lo âu... Tuy nhiên, những loại thuốc này cần được sử dụng theo chỉ định của bác sĩ và lưu ý theo dõi các tác dụng phụ nếu phát sinh.

Chăm sóc

Để hạn chế diễn tiến của bệnh đau cơ xơ hóa, người bệnh nên:

• Tập luyện thể dục thể thao đều đặn: Phương pháp này mang lại nhiều lợi ích đối với bệnh nhân đau cơ xơ hóa. Ban đầu, việc tập thể dục có thể làm tăng triệu chứng đau đớn. Tuy nhiên, tập luyện thường xuyên lại làm giảm các triệu chứng này. Người bệnh có thể tập aerobic cường độ thấp, đi bộ, chạy bộ, chơi tennis... Các chuyên gia vật lý trị liệu có thể hướng dẫn người bệnh thực hiện những bài tập phù hợp. Ngoài ra, các tư thế kéo giãn cơ thể cũng rất hữu ích;
• Duy trì một lối sống lành mạnh: Bệnh nhân nên ăn uống lành mạnh, hạn chế uống cà phê, bỏ thuốc lá và rượu bia;
• Ngủ đủ giấc: Thiếu ngủ thường làm cho các cơn đau cơ xơ hóa trầm trọng hơn, có thể dẫn đến mệt mỏi và trầm cảm. Do đó, bệnh nhân nên tìm hiểu về các phương pháp giúp bản thân dễ ngủ hơn vào ban đêm và hạn chế ngủ ngày. Người bệnh cũng nên thực hành thói quen ngủ tốt, ví dụ như đi ngủ và thức dậy trong một khung giờ cố định để thiết lập cho cơ thể 1 lịch trình nhất định của giấc ngủ;
• Giảm căng thẳng: Bệnh nhân nên dành nhiều thời gian để thư giãn suốt cả ngày nhưng cố gắng không thay đổi thói quen hàng ngày. Người bệnh hãy thử các kỹ thuật kiểm soát căng thẳng như bài tập hít thở sâu, thiền định. Đồng thời, bệnh nhân không nên ôm đồm quá nhiều công việc để tránh bị quá tải, mệt mỏi, mất sức...

Phòng ngừa

Vì chưa tìm ra nguyên nhân gây ra bệnh nên không thể phòng ngừa đau cơ xơ hóa.

Duy trì sức khỏe tổng thể có thể giúp giảm mức độ nghiêm trọng của các triệu chứng của bệnh xơ cơ:

• Kiểm soát căng thẳng tốt nhất có thể.
• Thực hiện chế độ ăn kiêng và tập thể dục phù hợp với sức khỏe.
• Ngủ đủ giấc và thực hành thói quen ngủ lành mạnh.