Bác sĩ cho tôi hỏi tôi có nguy cơ mắc bệnh tiểu đường không? (Ánh Vân, 32 tuổi, TP HCM)
Trả lời:
Béo phì xảy ra khi cơ thể tích tụ quá nhiều mỡ, mô mỡ trong cơ thể giúp giải phóng, phản ứng với các hormone gây ra bệnh chuyển hóa, nhất bệnh tiểu đường. Bệnh tiểu đường type 2 do tuyến tụy không sản xuất đủ insulin hoặc cơ thể sử dụng insulin không hiệu quả. Điều này khiến lượng đường trong máu không được vận chuyển đi nuôi tế bào, dẫn đến tồn đọng lâu ngày khiến tăng đường huyết và dần hình thành bệnh tiểu đường type 2.
Rất người bệnh tiểu đường bị ảnh hưởng sức khỏe do thừa cân, béo phì. Thừa cân còn tác động đến các hệ cơ quan trong cơ thể, làm tăng tỷ lệ bệnh tim mạch, thận, viêm khớp, ngưng thở khi ngủ...
Để phát hiện béo phì bằng chỉ số khối cơ thể (BMI), người bệnh có thể tự tính BMI theo cân nặng, chiều cao. Công thức tính chỉ số BMI béo phì cho người châu Á theo đánh giá tiêu chuẩn của WHO (Tổ chức Y tế thế giới), IDI và WPRO là: trọng lượng cơ thể chia cho chiều cao bình phương.
| Phân loại | WHO BMI (kg/m²) | IDI & WPRO BMI (kg/m²) |
| Cân nặng thấp hoặc gầy | Dưới 18,5 | Dưới 18,5 |
| Bình thường | 18,5 - 24,9 | 18,5 - 22,9 |
| Thừa cân | 25 | 23 |
| Tiền béo phì | 25 - 29,9 | 23 - 24,9 |
| Béo phì độ I | 30 - 34,9 | 25 - 29,9 |
| Béo phì độ II | 35 - 39,9 | 30 |
| Béo phì độ III | 40 | 40 |
Dựa theo thang phân loại IDI và WPRO thì chỉ số BMI lý tưởng nhất cho người Việt Nam từ 18,5 - 22,9. Chiều cao của bạn là 1,5 m, nặng 90 kg thì BMI là 30, thuộc nhóm béo phì.
Ngoài ra, bạn cũng có thể tính cân nặng, chiều cao của mình theo cách sau:
Cân nặng lý tưởng = (Số lẻ chiều cao (tính bằng cm) x 9) : 10.
Mức cân tối đa = Bằng số lẻ chiều cao (tính bằng cm).
Mức cân tối thiểu = (Số lẻ chiều cao (tính bằng cm) x 8) : 10.
Dựa vào số lẻ của chiều cao, bạn có thể đánh giá được mức cân nặng tối đa dành cho cơ thể. Nếu như cân nặng vượt qua mức tối đa là thừa cân.
Thừa cân, béo phì làm tăng nguy cơ mắc bệnh tiểu đường type 2. Ảnh: Freepik
Đối với dân số châu Á, mặc dù chỉ số BMI không cao như người châu Âu, tuy nhiên có tình trạng tích trữ mỡ nội tạng thể hiện qua tình trạng béo bụng. Vì vậy, nếu chỉ số vòng bụng của nam hơn 90 cm và nữ hơn 80 cm sẽ tăng nguy cơ bệnh tim mạch, tiểu đường.
Bác sĩ thường khuyên người béo phì nên giảm cân để giúp giảm các tế bào mỡ, giảm tình trạng kháng insulin, chuyển hóa đường tốt hơn. Nếu người bệnh giảm được từ 5-10% trọng lượng cơ thể ban đầu sẽ kiểm soát được sự tăng đường huyết tốt hơn.
Người béo phì có nguy cơ mắc bệnh tiểu đường gấp 6 lần người bình thường. Tuy nhiên, nhóm người này có thể hạn chế biến chứng bằng chế độ dinh dưỡng giàu chất xơ, giàu vitamin (rau xanh, trái cây tươi); hạn chế ăn mỡ, phủ tạng động vật; hạn chế đồ ăn vặt; ít dùng thức ăn nhanh; ăn bữa tối ít năng lượng.
BS.CKI Trần Đông Hải
Khoa Nội tiết - Đái tháo đường, Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh TP HCM