TS.BS Nguyễn Hoàng Long, Phó giám đốc Trung tâm Y học bào thai, Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh TP HCM, cho biết tiền sản giật là biến chứng tăng huyết áp xảy ra ở khoảng 5% phụ nữ mang thai. Tình trạng này có thể gây ra những vấn đề sức khỏe nặng nề, khiến thai phụ và thai nhi tử vong.

Các biến chứng nghiêm trọng ở thai phụ gồm nhau bong non, hội chứng HELLP (hội chứng thiếu máu tán huyết, tăng men gan, giảm tiểu cầu), phù phổi cấp, suy hô hấp, suy thận cấp. Những thai phụ bị tiền sản giật cũng dễ tăng huyết áp, mắc bệnh tim mạch, bệnh thận, đái tháo đường. Thai nhi có thể bị chậm tăng trưởng trong tử cung, sinh non hoặc lưu thai. Trẻ sinh non tăng tỷ lệ bị viêm ruột hoại tử, bệnh võng mạc, xuất huyết nội sọ, chậm phát triển.

Sàng lọc, dự phòng tiền sản giật giúp dự báo sớm khả năng mắc bệnh, can thiệp kịp thời nhằm giảm tần suất xuất hiện bệnh và ngăn ngừa biến chứng nguy hiểm.

Sàng lọc

Sàng lọc tiền sản giật được thực hiện định kỳ trong thai kỳ, quan trọng nhất là tuần 11-13. Hiện có hai phương pháp sàng lọc tiền sản giật.

Thứ nhất là dựa trên các yếu tố nguy cơ của thai phụ như béo phì, trên 35 tuổi, tiền sử nội khoa, sản khoa, tiền sử gia đình... Bác sĩ Long cho biết phương pháp này có độ chính xác không cao, chỉ phát hiện khoảng 40% trường hợp mắc bệnh.

Thứ hai là kết hợp các thông tin của thai phụ với huyết áp động mạch trung bình, chỉ số xung Doppler động mạch tử cung, yếu tố tăng trưởng nhau thai (PLGF) hoặc nồng độ PAPP-A ở thời điểm 11-13 tuần. Theo bác sĩ Long, phương thức này có thể phát hiện 70-80% thai phụ nguy cơ cao bị tiền sản giật.

Dự phòng

Liên đoàn Sản Phụ khoa Thế giới (FIGO) khuyến cáo sử dụng aspirin liều thấp để dự phòng tiền sản giật ở những thai phụ có nguy cơ cao trong thai kỳ. Nhóm nguy cơ cao gồm người có tiền sử tiền sản giật, tăng huyết áp, đái tháo đường, bệnh thận, đa thai, béo phì...

Bác sĩ Long dẫn các nghiên cứu cho thấy aspirin có tác dụng giảm 60-70% tỷ lệ tiền sản giật cần phải kết thúc thai kỳ trước 37 tuần. Thuốc có hiệu quả tối ưu khi bắt đầu điều trị trước tuần thai 16. Aspirin là thuốc thông dụng trên thế giới. "Dù có một số tác dụng phụ nhưng loại thuốc này được nhiều nghiên cứu chứng minh rằng có mức độ an toàn nhất định với nhóm thai phụ nguy cơ cao tiền sản giật", bác sĩ Long nói.

Ngoài sử dụng aspirin, thai phụ có thể kết hợp một số phương pháp khác để tăng hiệu quả dự phòng tiền sản giật. Cụ thể thai phụ thay đổi lối sống, ngủ đủ 7-8 tiếng mỗi ngày, kiểm soát bệnh lý nền (đái tháo đường, bệnh thận, tim mạch...), ăn uống và vận động phù hợp. Những thai phụ có nguy cơ cao cần khám tại các cơ sở y tế chuyên khoa để được theo dõi, can thiệp sớm khi cần thiết.

Ngọc Châu