Ngày 22/5, ThS.BS.CKII Mai Hoàng Vũ, Khoa Phẫu thuật Thần kinh, Trung tâm Khoa học Thần kinh, Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh TP HCM, cho biết nguyên nhân chính gây co giật nửa mặt là dây thần kinh số 7 bị chèn ép bởi xung đột mạch máu thần kinh hoặc các tổn thương khác như khối u não. Dây thần kinh số 7 là một trong 12 dây thần kinh sọ, có chức năng chi phối vận động của khuôn mặt.

Có nhiều phương pháp điều trị tình trạng này nhưng hiệu quả khác nhau. Chẳng hạn, tiêm botox chỉ giúp giảm co giật tạm thời do ức chế cơ mặt. Người bệnh tiêm botox càng lâu, nguy cơ càng cao gặp các tác dụng phụ như đơ mặt, không tự nhiên, tần suất đau tăng... Uống thuốc, châm cứu cũng chỉ có tác dụng tạm thời giảm triệu chứng co giật, không giúp dây thần kinh số 7 hết chèn ép.

Theo bác sĩ Vũ, phẫu thuật tách dây thần kinh số 7 bị chèn ép khỏi mạch máu hoặc khối u mới giải quyết tận gốc co giật mặt, phòng ngừa nguy cơ tái phát, tránh biến chứng nguy hiểm. Trường hợp khối u chèn ép dây thần kinh này thì phẫu thuật tách và loại bỏ u. Tại bệnh viện Tâm Anh, nhiều bệnh nhân bị co giật mặt do dây thần kinh bị chèn ép đã khỏi bệnh sau khi phẫu thuật. Trước đó họ đã thử qua nhiều phương pháp nhưng không khỏi bệnh hoàn toàn.

Như bà Hoa, 62 tuổi, bị co giật nửa mặt trái gần 10 năm. Bà uống thuốc bắc, thuốc tây, châm cứu, tiêm botox nhiều lần khiến mặt bị liệt cơ, mất cân đối, mệt mỏi, thường căng thẳng thần kinh. Bệnh giảm xong lại tái phát, tần suất co giật mặt ngày càng dày hơn.

Kết quả chụp MRI 3 Tesla của bà Hoa tại Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh TP HCM cho thấy động mạch tiểu não trước dưới (AICA) chèn ép vào dây thần kinh số 7. Theo bác sĩ Vũ, đây chính là nguyên nhân gây ra co giật mặt do xung khắc mạch máu thần kinh. Điều trị nội khoa mà chưa can thiệp phẫu thuật giải ép vi mạch, bệnh sẽ tái phát và kéo dài, có thể khiến người bệnh bị liệt nửa mặt trái.

Bà Hoa được phẫu thuật giải ép vi mạch. Các bác sĩ sử dụng hệ thống kính vi phẫu K.Zeiss Kinevo 900 tích hợp chức năng chụp huỳnh quang 3D thế hệ mới, mở đường mổ tiếp cận vị trí tổn thương trong não người bệnh. Sau đó, đặt một thiết bị chuyên dụng vào giữa vị trí động mạch tiểu não chèn ép vào dây thần kinh số 7, giúp tách biệt hoàn toàn mạch máu não ra khỏi dây thần kinh. Trong quá trình mổ, bác sĩ theo dõi trực tiếp điện thế thần kinh dây số 7, kiểm tra mức độ đáp ứng trước và sau khi giải ép.

"Tỷ lệ thành công của phương pháp phẫu thuật giải ép vi mạch điều trị bệnh co giật mặt lên đến 90%", bác sĩ Vũ nói. Sau ba ngày phẫu thuật, bà Hoa hồi phục tốt, hết co giật mặt, ăn uống, nói chuyện bình thường. Vết mổ sạch, khô, không xuất huyết, có thể xuất viện trong hai ngày tiếp theo và tái khám sau một tuần.

Tương tự, bà Hường, 62 tuổi, co giật nửa mặt bên trái, kèm theo cảm giác tê môi, méo miệng, đau buốt xương hàm, khó nhai khi ăn. Một năm qua, bà điều trị bằng phương pháp châm cứu, xung điện mà không bớt.

Kết quả chụp MRI 3 Tesla tại Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh TP HCM phát hiện khối u gần 3 cm tại vùng góc cầu tiểu não bên trái, chèn ép vào dây thần kinh số 7. Bác sĩ Vũ cho biết vị trí khối u có nhiều dây thần kinh nội sọ quan trọng. Nếu không phẫu thuật, khối u có thể gia tăng kích thước, chèn ép não và cấu trúc thần kinh xung quanh ngày càng nặng, gây ra nhiều triệu chứng nguy hiểm khác, đe dọa tính mạng.

Ê kíp phẫu thuật sử dụng hệ thống định vị thần kinh Neuro-Navigation, kết hợp kính vi phẫu K.Zeiss Kinevo 900 để tiếp cận chính xác vào khối u. Sau đó, kíp mổ bóc tách, dùng hệ thống cắt hút siêu âm Cusa đánh nhỏ, hút và loại bỏ hoàn toàn khối u ra ngoài. Dây thần kinh số 7 và cấu trúc thần kinh xung quanh u được giải áp và bảo tồn tối đa chức năng thần kinh cho người bệnh.

Sau mổ, bà Hường không còn cơn co giật nửa mặt. 7 ngày sau, sức khỏe bà hồi phục tốt, xuất viện và tái khám sau một tuần tiếp theo.

Bác sĩ Vũ khuyến cáo những bệnh nhân co giật nửa mặt hoặc cảm giác đau nửa mặt nên đi khám tại chuyên khoa thần kinh. Dựa trên kết quả khám lâm sàng, bác sĩ có thể chỉ định chụp MRI 3 Tesla để xác định đúng nguyên nhân gây co giật nửa mặt. Nếu phát hiện xung đột mạch máu thần kinh hoặc khối u chèn ép dây thần kinh số 7 thì phẫu thuật là phương pháp điều trị tối ưu.

Trường Giang

*Tên nhân vật đã được thay đổi