Cách đây một tháng, chị Nguyễn Phương Hoa, 54 tuổi, ngụ tại tỉnh Bình Thuận, có biểu hiện đau bụng dưới rốn. Sau đó chị phát hiện âm đạo chảy máu dù đã mãn kinh cách 4 năm. Tình trạng này khiến chị Hoa lo lắng nên đến phòng khám Trung tâm Sản Phụ khoa, BVĐK Tâm Anh TP HCM thăm khám.
ThS.BS Ngô Thị Bình Lụa cho biết, khi thăm khám lâm sàng cho chị Hoa, bác sĩ không ghi nhận bất thường. Tuy nhiên, ở phụ nữ mãn kinh, bất ngờ chảy máu âm đạo khiến bác sĩ nghĩ nhiều đến ung thư cổ tử cung. Kết quả chụp MRI vùng bụng chậu ghi nhận dấu hiệu ung thư ống dẫn trứng bên trái.
Sau hội chẩn, các bác sĩ quyết định phẫu thuật cắt bỏ khối u cho bệnh nhân. Ca mổ do BS.CKII Nguyễn Bá Mỹ Nhi, Giám đốc Trung tâm Sản Phụ khoa BVĐK Tâm Anh TP HCM, là phẫu thuật viên chính, phối hợp cùng ThS.BS Ngô Thị Bình Lụa và êkíp gây mê, hồi sức, chẩn đoán hình ảnh.
Người bệnh được phẫu thuật mở ở bụng. Các bác sĩ và nhận thấy buồng trứng trái teo nhỏ, tai vòi của ống dẫn trứng trái ứ máu sẫm, kích thước 2x3x4 cm, có khối u kích thước 1,5 cm. Người bệnh được lấy mẫu sinh thiết và cho kết quả mắc ung thư đoạn tai vòi ống dẫn trứng giai đoạn 1A.

Mô phỏng vị trí khối u ác tính nằm trên đường ống dẫn trứng bên trái. Ảnh: Shutterstock
Các bác sĩ đã tiến hành cắt bỏ toàn bộ tử cung, 2 buồng trứng và ống dẫn trứng, cắt các mạc nối lớn trong ca phẫu thuật kéo dài 180 phút. Sau mổ, các chức năng cơ thể người bệnh ổn định, đảm bảo an toàn, xuất viện sau 5 ngày điều trị. Khối u được cắt triệt để nên bệnh nhân không cần can thiệp hóa, xạ trị.
Ung thư ống dẫn trứng là bệnh ung thư hiếm gặp, thường xuất hiện ở bệnh nhân lớn tuổi, sau mãn kinh. Bác sĩ Bình Lụa cho biết, ngày càng có nhiều bằng chứng cho thấy bệnh ung thư buồng trứng bắt đầu từ ống dẫn trứng. Vì vậy các yếu tố nguy cơ của ung thư ống dẫn trứng cũng tương tự như đối với ung thư buồng trứng, bao gồm nguy cơ di truyền, không sinh con.
Theo bác sĩ Bình Lụa, trường hợp chị Hoa, đã sinh một con và sảy thai 3 lần, trong gia đình có tiền sử nhiều người mắc bệnh ung thư. Chị ruột ung thư vú, anh ruột bị ung thư phổi. Khi phát hiện ung thư ống dẫn trứng người bệnh gần như suy sụp. Tuy nhiên, khi bác sĩ xác định chị được phát hiện ung thư ở giai đoạn sớm, với khả năng chữa khỏi hoàn toàn lên tới 95%, người bệnh đã vực dậy tinh thần.
Bác sĩ Lụa cho biết, ung thư ống dẫn trứng hiếm gặp, tiên lượng và phác đồ điều trị cho phụ nữ bị ung thư ống dẫn trứng cũng tương tự như bệnh nhân bị ung thư buồng trứng. Tỷ lệ bệnh nhân sống 5 năm sau khi được chẩn đoán và điều trị ở giai đoạn I là khoảng 95%.
Theo Hệ thống FIGO của Liên đoàn các bác sĩ Sản phụ khoa Quốc tế và hệ thống TNM của Ủy ban về Ung thư Mỹ (AJCC), ung thư ống dẫn trứng giai đoạn 1A được xác định là tổn thương chỉ nằm trong một buồng trứng hoặc ống dẫn trứng. Giai đoạn 1B khi ung thư đến cả buồng trứng hoặc ống dẫn trứng nhưng không di căn xa hơn. Giai đoạn 1C thì ung thư vẫn ở bên trong buồng trứng hoặc ống dẫn trứng nhưng phá vỡ bề mặt của buồng trứng để lan đến bên ngoài.
Nếu người bệnh được phát hiện ở giai đoạn đầu, đánh giá là giai đoạn sớm. Ở giai đoạn này, hầu hết không có dấu hiệu cảnh báo nên phụ nữ không biết mình mắc bệnh nếu không xét nghiệm, sàng lọc hay khám phụ khoa. Một số người bệnh có thể có triệu chứng cảnh báo như chảy máu âm đạo, thay đổi chu kỳ kinh nguyệt, dịch tiết âm đạo có màu khác lạ, đau bụng dưới rốn.
Các nghiên cứu cho thấy, tỷ lệ phụ nữ mắc ung thư buồng trứng cao hơn với phụ nữ trong gia đình có người mắc bệnh ung thư, chị em bị rối loạn chức năng buồng trứng bao gồm vô sinh, không có con và sảy thai nhiều lần.
Theo GLOBOCAN 2020, ung thư buồng trứng đứng hàng thứ 19 trên thế giới, tại Việt Nam có khoảng 1.404 trường hợp mới mắc, 923 trường hợp tử vong mỗi năm. Theo Hiệp hội Ung thư Mỹ (ACS), ung thư phụ khoa là căn bệnh "giết người thầm lặng", hàng năm tại Mỹ có trên 80.000 người mắc bệnh, nhiều nhất ở nhóm phụ nữ mãn kinh.

Bác sĩ Ngô Thị Bình Lụa đang thực hiện ca mổ tại BVĐK Tâm Anh. Ảnh: bệnh viện cung cấp
Ung thư phụ khoa bao gồm bất kỳ loại ung thư nào xuất hiện bên trong cơ quan sinh sản của phụ nữ như: ung thư cổ tử cung, ung thư buồng trứng, ung thư ống dẫn trứng, ung thư thân tử cung, ung thư âm đạo, ung thư âm hộ...
ThS.BS Ngô Thị Bình Lụa cho biết, việc điều trị ung thư phụ khoa phụ thuộc rất nhiều vào giai đoạn bệnh, đây cũng là yếu tố quyết định tiên lượng sống cho bệnh nhân. Bác sĩ Bình Lụa khuyến cáo, phụ nữ nên có thói quen tầm soát các ung thư phụ khoa định kỳ hàng năm đặc biệt nhóm phụ nữ đã lập gia đình và có quan hệ tình dục, phụ nữ ở độ tuổi tiền mãn kinh, mãn kinh.
Hệ thống BVĐK Tâm Anh với đội ngũ chuyên gia Sản Phụ khoa kết hợp chuyên gia ung bướu cùng với hệ thống trang thiết bị máy móc hiện đại sẽ giúp người bệnh tầm soát sớm các ung thư phụ khoa.
* Tên nhân vật đã được thay đổi.
Tuệ Diễm