Sản phụ Nguyễn Như Quỳnh (31 tuổi, TP HCM) mang song thai sau 5 năm hiếm muộn. Thai kỳ nguy cơ cao nên chị lựa chọn đến BVĐK Tâm Anh thăm khám. Một trong hai thai nhi phát hiện dị tật tim bẩm sinh nặng khi siêu âm tim thai tầm soát ở tuần 20 thai kỳ.

Khi phát hiện, thai phụ theo dõi đặc biệt vì ngoài hiếm muộn mang song thai vốn nhiều nguy cơ. Một thai bị dị tật tim bẩm sinh hẹp eo động mạch chủ, cần phải có kế hoạch dự phòng nguy cơ mất tim thai đột ngột, sinh non... Bác sĩ dự phòng sinh non bằng khâu eo cổ tử cung, tiêm thuốc trưởng thành phổi.

Chế độ dinh dưỡng của chị Quỳnh cũng được theo dõi gắt gao, tránh nguy cơ tiểu đường thai kỳ. Bởi bệnh này có thể gây ra biến chứng nguy hiểm cho mẹ, thai nhi, tăng tỷ lệ sẩy thai, thai lưu, sinh non, tăng huyết áp, mất tim thai đột ngột.

"Ở tuần thai 36, chị Quỳnh bất ngờ vỡ ối, Trung tâm Sản Phụ khoa đã mổ cấp cứu trong đêm để đưa hai bé ra ngoài an toàn", BS.CKII Nguyễn Bá Mỹ Nhi, Giám đốc Trung tâm Sản Phụ khoa trực tiếp chăm sóc thai kỳ cho chị Linh cho biết.

Bé đầu chào đời nặng 2,4 kg. Bé thứ hai sinh sau đó 2 phút, nặng 2,7 kg, có dị tật tim bẩm sinh. Cả hai bé được nuôi dưỡng, theo dõi tại Trung tâm Sơ sinh BVĐK Tâm Anh TP HCM. Bé siêu âm tim kiểm tra xác định lại, chẩn đoán tim bẩm sinh nặng với thiểu sản cung động mạch chủ - Van động mạch chủ hai mảnh - Ebstein type A - Thông liên nhĩ.

Trước đó, bệnh viện Tâm Anh cũng quản lý thai kỳ cho chị Nguyễn Phương (32 tuổi, ngụ tại quận 7, TP HCM) có thai mắc dị tật tim bẩm sinh hẹp van động mạch chủ ở tuần thứ 19. Bé trai chào đời an toàn ở tuần thai 38, nặng 4 kg vào đầu tháng 9. Bé tiếp tục theo dõi sát dị tật tim tại Trung tâm Sơ sinh với sự hợp tác giữa Trung tim Sơ sinh và khoa Tim bẩm sinh.

Trực tiếp chăm sóc thai kỳ cho chị Phương, ThS.BS Lâm Hoàng Duy cho biết, bằng việc quản lý thai kỳ chặt chẽ, thai phụ dưỡng thai đủ tháng, tránh nguy cơ sinh non. Với trẻ có dị tật tim bẩm sinh, ca phẫu thuật tim có tỷ lệ thành công cao hơn nếu trẻ chào đời đủ tháng, cân nặng tốt.

Đây là hai trong nhiều trẻ sơ sinh được chẩn đoán tiền sản mắc dị tật tim tiên lượng nguy hiểm từ trong thai kỳ. Ngay khi phát hiện tim thai có bất thường, liên chuyên khoa Sản, Sơ sinh, Tim bẩm sinh và Phẫu thuật tim Nhi của BVĐK Tâm Anh TP HCM phối hợp, lên kế hoạch theo dõi điều trị đồng thời cho mẹ, bé.

Bác sĩ Mỹ Nhi cho biết, việc tầm soát các bệnh lý bẩm sinh từ trong bào thai cần thiết, giúp chuẩn bị tâm lý cho bố mẹ, có thể hội chẩn liên chuyên khoa để lên phác đồ nuôi dưỡng, đón bé chào đời an toàn, điều trị sau sinh cũng như tiên lượng khả năng điều trị.Tại BVĐK Tâm Anh, việc phát hiện, chăm sóc, quản lý thai kỳ nguy cơ cao được chú trọng. Tùy vào tình trạng bé, bệnh viện sẽ cá thể hóa kế hoạch điều trị, bao gồm điều trị nội khoa bằng thuốc, thông tim can thiệp hoặc phẫu thuật tim sớm đối với dị tật tim bẩm sinh nặng nguy cơ tử vong.

Mô hình phát hiện, theo dõi, điều trị tim bẩm sinh khép kín

Thực tế, khi trẻ chào đời có dị tật tim thường được chuyển viện sang các cơ sở y tế có khoa Tim mạch nhi chuyên sâu. Vì vậy, ngay khi thành lập, Hệ thống BVĐK Tâm Anh định hướng xây dựng các Trung tâm chuyên khoa sâu, phối hợp giữa các trung tâm Sản - Sơ sinh - Tim mạch cùng quản lý tim bẩm sinh từ bào thai, sơ sinh đến trưởng thành.

Do đó, khi phát hiện thai nhi có dị tật tim bẩm sinh, thai phụ được theo dõi chặt chẽ bởi các bác sĩ Sản khoa và bác sĩ Tim mạch Nhi để dự phòng các nguy cơ lúc chuyển dạ và những bất thường nếu có. Sau sinh, bác sĩ hồi sức sơ sinh chăm sóc tích cực cho bé, siêu âm tim kiểm tra, có thể can thiệp điều trị ngay tại bệnh viện, không cần phải chuyển viện.

Mô hình khép kín có ưu điểm trong tập hợp, lưu trữ thông tin từ thai kỳ, có đủ thời gian lên kế hoạch, chuẩn bị nhân sự, thuốc, trang thiết bị cần thiết cho tình huống phức tạp, tránh biến chứng nguy hiểm cho cả mẹ, thai nhi. Khi trẻ chào đời sẽ kịp thời điều trị, thông tim hoặc phẫu thuật tim đối với trường hợp cần can thiệp ngay.

BS.CKI Vũ Năng Phúc - Trưởng khoa Tim bẩm sinh, Trung tâm Tim mạch BVĐK Tâm Anh TP HCM cho biết thông tin thêm, điều trị bệnh lý tim bẩm sinh bao gồm 3 phương pháp: điều trị nội khoa, thông tim can thiệp qua da, phẫu thuật tim. Không phải tất cả trường hợp tim bẩm sinh đều phải phẫu thuật. Trường hợp tim bẩm sinh đơn giản như thông liên nhĩ, thông liên thất, còn ống động mạch chưa biến chứng bác sĩ theo dõi mỗi 3-6 tháng. Những trường hợp nặng hơn thì cần điều trị nâng đỡ, hỗ trợ dinh dưỡng trước khi phẫu thuật.

Những em bé mắc dị tật tim bẩm sinh chào đời từ Trung tâm Sản Phụ khoa BVĐK Tâm Anh TP HCM chưa đến mức can thiệp sẽ xuất viện. Bé tái khám định kỳ tại bệnh viện nhằm theo dõi sự phát triển, xác định thời điểm thích hợp để can thiệp để phát triển khỏe mạnh.

* Tên nhân vật đã được thay đổi.

Tuệ Diễm