Tuyến yên nằm ở đáy não, trong xoang hang được ví như "hồ máu" của não, xung quanh có các động mạch cảnh trong, giao thoa thị, nhiều dây thần kinh và cấu trúc não quan trọng.

Ngày 27/6, ThS.BS.CKII Chu Tấn Sĩ, Trưởng khoa Phẫu thuật Thần kinh, Trung tâm Khoa học Thần kinh, Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh TP HCM, cho biết nếu dùng các kỹ thuật mổ hở mở hộp sọ truyền thống hoặc mổ nội soi bằng kính vi phẫu (không chuyên dụng cho mổ nội soi) khó lấy hết u tuyến yên, phải xạ trị, hóa trị bổ sung, nguy cơ tái phát và để lại di chứng cao. Bất kỳ sai sót nhỏ trong quá trình tiếp cận, loại bỏ khối u có thể gây xuất huyết não khó cầm, làm tổn thương các mạch máu và dây thần kinh. Người bệnh có nguy cơ chịu di chứng nặng nề, tử vong ngay tại phòng mổ. Phẫu thuật nội soi qua xoang bướm từ trong mũi là phương pháp điều trị u tuyến yên tối ưu hiện nay.

Bác sĩ Tấn Sĩ giải thích trước nay các bệnh viện sử dụng các thiết bị, máy móc dùng chung cho các kỹ thuật mổ khác, cụ thể là dùng kính vi phẫu, hiệu quả không cao do khó tiếp cận, bóc tách hết u đã xâm chiếm xoang hang, thường chỉ loại bỏ các u tuyến yên kích thước nhỏ. Đối với u to, xâm lấn xoang hang, bác sĩ khó lấy hết u thông qua kính vi phẫu. Trường hợp còn lại phần u, người bệnh phải xạ trị. "Tuy nhiên xạ trị là giải pháp tình thế, khó diệt sạch hoàn toàn u, nguy cơ cao tế bào còn sót lại sinh sôi, tái phát", bác sĩ Tấn Sĩ nói.

Kỹ thuật mổ u tuyến yên bằng phương pháp nội soi đường mũi với sự hỗ trợ của máy mổ nội soi chuyên dụng mới ICG Rubina Karl Storz (không phải kính vi phẫu) triển khai tại Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh từ cuối năm 2023. Kỹ thuật còn có sự hỗ trợ của nhiều thiết bị chuyên dụng hiện đại khác.

"Đây là điểm mới của kỹ thuật mổ này", bác sĩ nói. Hệ thống mổ nội soi ICG Rubina Karl Storz thế hệ mới nhất, tích hợp công nghệ hình ảnh ba chiều hai kênh độc lập, độ phân giải 4K giúp mở ra phẫu trường rộng, hình ảnh phóng đại và sắc nét. Bác sĩ đánh giá chính xác cấu trúc, phạm vi của khối u, dễ dàng bóc tách, loại bỏ u hoàn toàn, kể cả phần bao u và khối u tuyến yên lớn, đã xuất huyết. Bệnh nhân giảm tối đa nguy cơ tái phát u.

Từ đầu năm nay, Bệnh viện Tâm Anh đã mổ cho hơn 50 trường hợp u tuyến yên qua đường mũi bằng kỹ thuật mới này. Tất cả ca mổ đều thành công, loại bỏ hoàn toàn khối u, kể cả phần bao u, ngăn ngừa nguy cơ u tái phát.

Đơn cử anh Được, 34 tuổi, khám sức khỏe tổng quát, kết quả chụp MRI 3 Tesla tại Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh TP HCM cho thấy khối u tuyến yên khoảng 2 cm. Khối u chiếm trọn diện tích hố yên và trên yên nhưng người bệnh không có triệu chứng.

Trường hợp khác là bà Phụng, 51 tuổi, thường xuyên nhìn mờ, đau đầu, chóng mặt. Kết quả chụp MRI 3 Tesla phát hiện khối u tuyến yên kích thước 4 cm, có dấu hiệu xuất huyết, chèn ép lên giao thoa thị và thành xoang hang hai bên.

Hai người bệnh được mổ nội soi, loại bỏ hoàn toàn khối u tuyến yên qua đường mũi, xâm lấn tối thiểu, đảm bảo thẩm mỹ và an toàn.

Bác sĩ Phan Vân Đình, Khoa Phẫu thuật Thần kinh, Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh TP HCM, cho biết ê kíp đã ứng dụng hệ thống mổ nội soi ICG Rubina Karl Storz chuyên dụng, tích hợp công nghệ hình ảnh ba chiều hai kênh độc lập, độ phân giải 4K giúp mở ra phẫu trường rộng, hình ảnh phóng đại và sắc nét. Bác sĩ đánh giá chính xác cấu trúc và phạm vi của khối u, dễ dàng bóc tách, loại bỏ hoàn toàn u, kể cả phần bao u.

Các bác sĩ kết hợp kính vi phẫu K.Zeiss Kinevo 900 tích hợp chức năng chụp huỳnh quang 3D thế hệ mới, hệ thống định vị thần kinh Neuro-Navigation Curve, Brain LAB ứng dụng trí tuệ nhân tạo để định vị, tiến vào đáy não an toàn, tránh phạm vào các cấu trúc lành xung quanh. Sau khi tiếp cận khối u, bác sĩ sử dụng hệ thống cắt hút siêu âm Cusa để đánh nhỏ, hút và loại bỏ khối u ra ngoài.

Sau mổ, anh Được và bà Phụng phục hồi tốt, xuất viện sau 3-5 ngày, tái khám trong một tuần tiếp theo.

Các khối u tuyến yên thường lành tính nhưng phát triển âm thầm, đạt đến kích thước lớn, có thể xuất huyết và xâm lấn vào xoang hang, chèn ép cấu trúc não, giao thoa thị, dây thần kinh thị giác. Người bệnh có biểu hiện nghi ngờ như nhìn đôi, nhìn mờ, mất thị lực nên đến khám tại chuyên khoa mắt và thần kinh để được chẩn đoán và điều trị kịp thời, tránh để lâu có thể gây biến chứng nguy hiểm.

Trường Giang

*Tên người bệnh đã được thay đổi