Đọc bài viết "Ông chú 65 tuổi hai lần rút bảo hiểm xã hội" cùng những trăn trở của tác giả về câu chuyện hạn chế tình trạng ồ ạt rút BHXH một lần, tôi cho rằng chúng ta cần hiểu nguyên nhân cốt lõi của thực trạng này. Tôi cho rằng, nguy cơ mất việc ở tuổi 40 chính là câu trả lời, lý giải phần nào vấn đề của BHXH chúng ta hiện nay.
Ở Việt Nam, doanh nghiệp nhỏ và vừa hiện chiếm khoảng trên 90% tổng số doanh nghiệp cả nước, thu hút đông đảo và nhiều thành phần, ngành nghề lao động xã hội. Nhưng trong số đó, thử hỏi có được bao nhiêu doanh nghiệp hoạt động hiệu quả, ổn định, có thể tồn tại và phát triển trên 20 năm, giúp cho người lao động có công việc ổn định, gắn bó được lâu dài, hoàn thành đủ số năm làm việc trước khi nghỉ hưu để đủ điều kiện lĩnh lương hưu?
Thực tế, người lao động trong các doanh nghiệp và cơ sở tư nhân nhỏ, đặc biệt ở các ngành nghề xây dựng, giao thông, du lịch, thương mại, lưu trú, giữ trẻ... có tỷ lệ người được tham gia BHXH ở mức ổn định, liên tục và đủ số năm quy định để hưởng lương hưu thực sự không cao. Đa số người lao động trong các lĩnh vực này là làm thời vụ, ngắn hạn... do tính chất công việc, quy mô, nhu cầu của doanh nghiệp, cũng như điều kiện, hoàn cảnh, ý chí của bản thân người lao động. Và đây là nguyên nhân chính dẫn tới tình trạng rút BHXH một lần ngày một tăng cao.
>> 'Giảm thời gian chờ lương hưu để thêm động lực đóng BHXH'
Hiện nay, kinh tế khó khăn, ai được làm việc ổn định với mức lương đủ trang trải cuộc sống cá nhân hoặc nuôi thêm 1-2 đứa con đã là điều may mắn và đáng mừng rồi,. Thế nên, số đông người lao động lấy đâu ra khoản tiền dư ra để dành thông qua trích đóng các loại bảo hiểm? Muốn được vậy, họ phải có chuyên môn, năng lực, đóng góp cao thì mới có thu nhập đủ đáp ứng. Nhưng vấn đề là có được bao nhiêu doanh nghiệp tư nhân làm ăn tốt để giải quyết được bài toán này?
Tôi tin rằng, người lao động nào cũng đều mong muốn có lương hưu để tuổi già được đảm bảo ổn định. Thế nhưng, trong bối cảnh nhiều ngành tiếp tục cắt giảm nhân sự, lao động có thâm niên, mức lương cao sẽ bị thay thế và không nơi nào muốn nhận... thì thật khó có ai đủ nguồn lực kinh tế và tâm trí để nghĩ đến lương hưu. Thứ họ lo hơn là cuộc sống khó khăn hiện tại khi mất việc ở tuổi trung niên và không thể kiếm được nguồn thu nhập duy trì cuộc sống.
Bị sa thải trong thời điểm kinh tế bất ổn, người lao động lớn tuổi đặc biệt dễ bị tổn thương. Và suy nghĩ rút BHXH một lần để lo cho hiện tại cũng từ đó mà xuất hiện. Thế nên, muốn hạn chế tình trạng này, nhiệm vụ tiên quyết là giải được bài toàn việc làm cho lao động trung niên. Khi nỗi lo mất việc tuổi 40 không còn, tôi tin sẽ chẳng ai còn nghĩ đến việc rút BHXH một lần.
>> Quan điểm của bạn thế nào? Gửi bài tại đây. Bài viết không nhất thiết trùng với quan điểm VnExpress.net.