Trước đề xuất tiền lương đóng BHXH trên 70% thu nhập được nhiều cơ quan đưa ra để góp ý dự luật Bảo hiểm xã hội sửa đổi, độc giả Nam Lê bày tỏ băn khoăn: "Thực ra, tăng mức đóng thì số tiền này doanh nghiệp vẫn sẽ tìm cách đánh thẳng vào lương của người lao động. Ví dụ, trước đây, người lao động có mức lương đóng BHXH là 5 triệu đồng, còn thu nhập thực tế (đã bao gồm phụ cấp) là 10 triệu đồng.
Bây giờ, nếu phần đóng BHXH của công ty tăng lên thì họ sẽ phải giảm thu nhập thực tế của người lao động xuống còn 8,5 triệu đồng để bù vào, đảm bảo chi phí chi ra cho một lao động là không thay đổi. Như vậy, nếu ở trong hoàn cảnh ấy thì bạn sẽ chọn cách nào: Giữ mức đóng BHXH như hiện tại để có thu nhập 10 triệu đồng; hay tăng phần đóng BHXH lên và chấp nhận thu nhập giảm còn 8,5 triệu đồng?".
Đồng quan điểm, bạn đọc Nhung phân tích: "Mỗi công ty đều có quỹ lương định sẵn rồi. Quỹ lương này chính là tổng chi phí của doanh nghiệp chi cho người lao động, được tính bằng 'lương gross' cộng với tiền BHXH mà công ty đóng cho nhân viên. Còn 'lương net' mà người lao động nhận về sẽ bằng 'lương gross' trừ đi bảo hiểm người lao động đóng và thuế TNCN.
Giờ quỹ lương vẫn vậy, nếu lương đóng BHXH tăng lên, tức là phần đóng bảo hiểm cho người lao động của công ty tăng lên, thì hệ quả là công ty sẽ giảm 'lương gross' xuống kéo theo lương thực nhận của người lao động giảm theo. Các công ty không thể tùy tiện thay đổi quỹ lương, do nếu tăng quỹ lương lên thì lợi nhuận sẽ giảm. Vì thế, họ sẽ chọn cách giảm lương của người lao động xuống để bù vào".
>> Ai hưởng lợi khi tiền lương tính đóng BHXH bằng 70% thu nhập?
"Doanh nghiệp muốn duy trì được thì họ cần có lãi. Có lãi thì mới có thể tăng lương, thưởng cho nhân viên được. Tiền BHXH của nhân viên hiện nay người lao động đóng một phần, còn công ty đóng hai phần. Giờ nếu nâng mức đóng BHXH thì mức chi của công ty càng nhiều hơn, lợi nhuận giảm thì tiền đâu mà tăng lương, thưởng cho nhân viên nữa? Doanh nghiệp có thể không giảm lương nhưng sẽ hạn chế tăng lương, tăng thưởng, do một phần lợi nhuận đã bị trích bớt, phần khác lợi nhuận của họ càng bị bào mòn nhanh hơn. Chung quy lại, người lao động vẫn bị thiệt", độc giả VIP nói thêm.
Cảnh báo những hệ lụy khi nâng mức lương tính đóng BHXH, bạn đọc Fool kết lại: "Thực tế, nếu mức đóng BHXH tăng thì cuối cùng cũng là lấy từ túi tiền của người lao động mà thôi. Doanh nghiệp phải quản lý chi phí lao động, nếu họ phải tăng khoản này thì sẽ tìm cách giảm chỗ khác để tránh quỹ lương tăng quá cao. Mức lương đề nghị cho nhân viên mới theo đó sẽ giảm để cân đối lại với mức tăng lương tính đóng BHXH. Còn với nhân viên cũ thì mức tăng lương của họ sẽ chậm hơn trước do phải bù vào khoản lương đóng BHXH.
Các bạn nên nhớ, khi tăng lương, người ta đã tính luôn cả mức tăng BHXH liên quan để ước lượng biến động quỹ lương. Lấy một ví dụ đơn giản, nếu tăng lương 10 đồng cho nhân viên thì doanh nghiệp sẽ phải trả thêm 2 đồng cho BHXH, tức là các bạn thực nhận chỉ 9 đồng. Bây giờ, nếu mức đóng bảo hiểm tăng thì phần tăng lương của các bạn sẽ không còn là 10 đồng nữa mà chỉ còn 7 đồng thôi, tức phần thực nhận về chỉ còn 6 đồng...
Tóm lại, tăng mức đóng BHXH nhưng quyền lợi bảo hiểm cũng phải điều chỉnh tăng tương ứng thì mới có giá trị. Đặc biệt, bảo hiểm thất nghiệp hiện nay thu không giới hạn nhưng mức chi trả lại theo vùng. Ví dụ, người đóng bảo hiểm thất nghiệp vùng 3 ở mức 700.000 đồng mỗi tháng, nhưng khi lĩnh trợ cấp thất nghiệp lại không bằng người ở vùng 1 đóng mức 300.000 đồng mỗi tháng.
Ở các nước tiên tiến, người ta thu thuế thu nhập trên tổng thu nhập chịu thuế và phân bổ một phần thuế đó vào quỹ an sinh xã hội theo tỷ lệ nhất định. Mỗi người có một tài khoản an sinh xã hội theo mã số định danh cá nhân. Chi trả quyền lợi cũng cứ theo tài khoản tự động. Doanh nghiệp có muốn trốn, lách, chậm đóng BHXH cũng không được, vì cuối tháng nào đóng đủ tháng đó theo thuế, cứ thử nợ đọng thuế là hiểu vấn đề ngay. Rất đơn giản, minh bạch và hiệu quả. Chúng ta cũng nên học tập cách làm đó".
>> Quan điểm của bạn thế nào? Gửi bài tại đây. Bài viết không nhất thiết trùng với quan điểm VnExpress.net.