Tiến sĩ, bác sĩ Đỗ Minh Hùng, Giám đốc Trung tâm Nội soi và Phẫu thuật nội soi tiêu hóa cho biết, có nhiều yếu tố nguy cơ làm tăng khả năng phát triển ung thư của một người. Mặc dù các yếu tố nguy cơ thường ảnh hưởng đến sự phát triển của ung thư nhưng hầu hết chúng không trực tiếp gây ra ung thư. Có một hoặc thậm chí một số yếu tố nguy cơ, không có nghĩa là bạn sẽ mắc bệnh. Nhiều người có một hoặc nhiều yếu tố nguy cơ nhưng không bị ung thư, trong khi những người khác bị ung thư có thể có ít hoặc không có yếu tố nguy cơ như đã biết.
Đánh giá các yếu tố nguy cơ của bản thân có thể giúp phòng ngừa sớm bệnh ung thư dạ dày hoặc giảm thiểu tỷ lệ tử vong do được phát hiện và điều trị kịp thời.
Bác sĩ Hùng cho biết, các yếu tố sau đây có thể làm tăng nguy cơ phát triển ung thư dạ dày của một người gồm:
- Giới tính: nam giới có nguy cơ mắc bệnh ung thư dạ dày cao hơn phụ nữ.
- Tuổi: tỷ lệ mắc bệnh ung thư dạ dày tăng lên rõ rệt ở những người trên 50 tuổi. Hầu hết được chẩn đoán mắc bệnh ung thư dạ dày ở độ tuổi 60-80. Tuy nhiên, bệnh có xu hướng được phát hiện ở người trẻ tuổi ngày càng tăng và thường có tiên lượng xấu.
- Vị trí địa lý: ung thư dạ dày phổ biến hơn ở Nhật Bản, Trung Quốc, Nam và Đông Âu, Nam và Trung Mỹ. Bệnh ít phổ biến ở Bắc và Tây Phi, Nam Trung Á và Bắc Mỹ.
- Nhiễm Helicobacter pylori: nhiễm vi khuẩn Helicobacter pylori (H. pylori), đặc biệt là một số kiểu gen nhất định như vacAs1, vacA m1 và cagA dương tính có thể gây ung thư dạ dày, nhất là ung thư ở phần dưới (xa) của dạ dày. Nếu bị nhiễm H. pylori lâu ngày có thể dẫn đến viêm teo và những thay đổi tiền ung thư khác ở niêm mạc dạ dày.
- Chế độ ăn: những người có chế độ ăn nhiều các loại thực phẩm được bảo quản bằng muối như cá, thịt, rau muối... có nguy cơ cao mắc ung thư dạ dày. Bên cạnh đó, thường xuyên ăn thịt chế biến, nướng hoặc nướng than cũng làm tăng nguy cơ ung thư dạ dày ngoài vùng tâm vị. Ngoài ra, ăn ít hoặc không ăn trái cây có thể làm tăng nguy cơ ung thư dạ dày.
- Hút thuốc lá và uống rượu: nếu mỗi ngày bạn uống từ 3 ly rượu trở lên sẽ có nguy cơ mắc ung thư dạ dày. Trong khi đó, hút thuốc làm tăng gấp đôi tỷ lệ ung thư ở phần gần của dạ dày như phần gần thực quản - tâm vị.
- Thừa cân và béo phì: có thể làm tăng nguy cơ mắc ung thư ở phần trên của dạ dày, khu vực gần thực quản.
- Tiền sử phẫu thuật dạ dày: những người đã từng phẫu thuật loét dạ dày cũng có nguy cơ mắc ung thư dạ dày. Loại ung thư này thường phát triển trong nhiều năm sau phẫu thuật.
- Một số loại polyp dạ dày: nếu có sự phát triển của các polyp tuyến - còn gọi là u tuyến, bạn cũng có nguy cơ mắc ung thư dạ dày.
- Thiếu máu ác tính: những người mắc bệnh thiếu máu ác tính cũng có nguy cơ phát triển ung thư dạ dày.
- Bệnh Menetrier (viêm dạ dày phì đại): sự phát triển quá mức của niêm mạc dạ dày tạo ra các nếp gấp lớn ở niêm mạc, dẫn đến lượng axit trong dạ dày thấp cũng làm tăng nguy cơ mắc ung thư dạ dày.
- Nhóm máu A: người thuộc nhóm máu A có nguy cơ cao bị ung thư dạ dày dù chưa rõ nguyên nhân.
- Hội chứng ung thư di truyền: một số bệnh di truyền có thể làm tăng nguy cơ mắc bệnh ung thư dạ dày như hội chứng Lynch, ung thư dạ dày lan tỏa di truyền (HDGC: Hereditary diffuse gastric cancer), đa polyp tuyến gia đình (FAP: Familial adenomatous polyposis), đột biến di truyền ở các gen BRCA1 và BRCA2, hội chứng Li-Fraumeni, hội chứng Peutz-Jeghers (PJS), u tuyến dạ dày và polyp đoạn gần của dạ dày (GAPPS: Gastric adenoma and proximal polyposis of the stomach)...
- Tiền sử gia đình ung thư dạ dày: nếu có người thân kế cận bao gồm cha mẹ, anh chị em hoặc con bị ung thư dạ dày thì nhiều khả năng bạn cũng có nguy cơ mắc phải căn bệnh này.
- Nhiễm virus Epstein-Barr (EBV): EBV gây bệnh nhiễm trùng do tăng bạch cầu đơn nhân. Nếu nhiễm EBV, bạn cũng có nguy cơ mắc phải ung thư dạ dày.
- Một số ngành nghề: nếu làm việc trong môi trường độc hại như mỏ than đá, kim loại và các ngành công nghiệp cao su bạn cũng có nguy cơ cao mắc ung thư dạ dày.
- Suy giảm miễn dịch đa dạng thông thường (CVID: Common variable immune deficiency): khi CVID trong hệ thống miễn dịch không tạo đủ kháng thể để đáp ứng với vi trùng thì bạn cũng dễ mắc phải ung thư dạ dày.
Ngọc An