Ung thư đại tràng xảy ra ở đại tràng - phần dài nhất của ruột già. Ung thư đại tràng thường gặp ở người lớn tuổi, song hiện nay số người trẻ mắc căn bệnh này có xu hướng tăng. Ung thư đại trực tràng là loại ung thư phổ biến thứ ba về ca mắc mới sau ung thư vú, ung thư phổi theo thống kê của Tổ chức Ung thư toàn cầu Globocan 2020.
Các yếu tố làm tăng nguy cơ mắc ung thư đại tràng như tuổi tác, di truyền, chế độ ăn uống không lành mạnh, mắc bệnh viêm loét đại tràng, bệnh Crohn... Người mắc bệnh ung thư đại tràng thường không có các triệu chứng trong giai đoạn đầu nên việc tầm soát ung thư rất quan trọng, càng phát hiện sớm thì khả năng điều trị thành công càng cao.
Ung thư đại tràng có thể gây ra một số các triệu chứng khi phát triển và lan rộng. Chúng có thể sẽ khác nhau, tùy thuộc vào kích thước và vị trí của ung thư trong ruột già. Dưới đây là một số triệu chứng cảnh báo.
Chảy máu
Dấu hiệu cảnh báo ung thư đại tràng phổ biến là chảy máu khi đi đại tiện. Tiến sĩ Alfred Neugut (trường Y tế Công cộng Mailman, Đại học Columbia, Mỹ) chia sẻ trên tờ Today, nếu bạn nhìn thấy máu trên giấy vệ sinh, trong bồn cầu hoặc lẫn trong phân thì nên thăm khám bác sĩ. Máu có thể đỏ tươi hoặc sẫm màu. Chảy máu do ung thư đại tràng thường nhiều hơn so với chảy máu của bệnh trĩ.
Theo Tiến sĩ Neugut, nhiều người thường bỏ qua dấu hiệu này trong thời gian dài vì có thể chảy máu không liên tục. Một số người có thể bị chảy máu, sau đó biến mất trong vài tuần và lại xuất hiện.
Thay đổi thói đại tiện
Người bệnh có thể bị thay đổi thói quen đi tiêu, đi lắc nhắc, tiêu chảy, táo bón hoặc thay đổi độ đặc của phân. Các bác sĩ gọi đây là sự thay đổi trong khối lượng phân. Nếu phân của bạn thường xuyên dẹt hơn, loãng hơn nhiều so với trước đây có thể do có một khối u trong đại tràng. Các bác sĩ khuyên nên mọi người nên theo dõi những thay đổi trong thói quen đi tiêu. Bên cạnh đó, một số người còn có cảm giác muốn đi đại tiện nhưng không được.
Đau bụng
Khối u có thể gây tắc nghẽn hoặc rách, gây chuột rút hoặc các cơn đau khác. Cơn đau có thể âm ỉ hoặc đau buốt. Bạn cũng có thể bị buồn nôn hoặc nôn và chướng bụng.
Sụt cân không rõ nguyên nhân
Sụt không không chủ ý là một trong những dấu hiệu cảnh báo ung thư đại tràng hoặc các bệnh ung thư khác. Viện Ung thư Quốc gia Mỹ lưu ý dù bạn đã ăn đủ chất nhưng căn bệnh này khiến bạn không thể hấp thụ các chất dinh dưỡng, dẫn đến sụt cân. Nếu bị sụt 5% trọng lượng của cơ thể trong vòng 6 tháng đến một năm thì bạn nên lưu ý. Người bệnh ung thư đại tràng còn thường xuyên cảm thấy mệt mỏi, cơ thể suy nhược.
Thiếu máu
Các khối u ung thư đại tràng chảy máu sẽ gây ra tình trạng mất sắt trong cơ thể. Nhiều người không biết đang bản thân mất máu cho đến khi xét nghiệm máu định kỳ. Thiếu máu còn cho thấy không có đủ lượng tế bào hồng cầu khỏe mạnh.
Nếu bạn nhận thấy bất kỳ triệu chứng trên thì nên đến bệnh viện thăm khám sớm. Bác sĩ có thể cho bạn biết về thời điểm bắt đầu tầm soát ung thư, thông thường khuyến nghị tầm soát ung thư đại tràng vào khoảng 50 tuổi. Bác sĩ có thể cho tầm soát thường xuyên hoặc sớm hơn nếu bạn có các yếu tố nguy cơ khác chẳng hạn như tiền sử gia đình mắc bệnh.
Cách giảm nguy cơ ung thư đại tràng
Ngoài yếu tố di truyền, tuổi tác không thay đổi được, mọi người có giảm nguy cơ ung thư đại tràng bằng chế độ ăn uống, lối sống lành mạnh.
Ăn nhiều loại trái cây, rau và ngũ cốc nguyên hạt bởi vì chúng chứa nhiều vitamin, khoáng chất, chất xơ và chất chống oxy hóa có thể góp phần ngăn ngừa ung thư.
Nếu bạn có uống rượu thì nên ở mức độ vừa phải. Phụ nữ không quá một ly mỗi ngày và với nam giới là hai ly.
Bạn hãy hỏi bác sĩ về những biện pháp để cai thuốc lá nếu đang hút. Người lớn, trẻ nhỏ cũng nên cẩn trọng với việc tiếp xúc với khói thuốc lá.
Mọi người nên tập thể dục hầu hết các ngày trong tuần, cố gắng tập thể dục ít nhất 30 phút mỗi ngày. Nếu bạn chưa tập thể dục thường xuyên thì nên tập từ từ và tăng dần lên trong 30 phút. Bạn có thể hỏi ý kiến của bác sĩ trước khi bắt đầu bất kỳ chương trình tập thể dục.
Bạn đang ở mức cân nặng hợp lý thì cố gắng duy trì cân nặng bằng cách kết hợp chế độ ăn uống lành mạnh với tập thể dục hàng ngày. Nếu bạn cần giảm cân thì nên hỏi bác sĩ về các biện pháp lành mạnh để đạt được mục tiêu. Đặt mục tiêu giảm cân từ từ bằng cách tăng lượng bài tập thể dục và giảm lượng calo nạp vào cơ thể rất có ích.
Kim Uyên (Theo Today, Mayoclinic)