U vú ác tính (ung thư vú) là kết quả của quá trình phát triển bất thường của các tế bào tuyến vú, xâm lấn các cơ quan lân cận và di căn. Khối u ác tính xảy ra ở một hoặc cả hai bên ngực, phổ biến ở phụ nữ.

ThS.BS Huỳnh Bá Tấn, khoa Ngoại Vú, Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh TP HCM, cho biết ngực của phụ nữ phát triển và thay đổi về hình dáng, kích thước, cảm giác trong suốt cuộc đời. Các thay đổi do nhiều yếu tố như gene, giai đoạn dậy thì, mãn kinh. Khối u ở ngực gồm lành tính và ác tính nhưng chỉ có 3-6% các khối u ở ngực là u ác tính.

Khối u ung thư thường rất cứng, hình dạng và kích thước không đều, không gây đau. Chúng di động nhưng thường dính xung quanh (có cảm giác như được gắn vào da hoặc mô gần đó). Các dấu hiệu thể hiện ra bên ngoài gồm da có vết lõm, sần sùi như vỏ cam; nhũ hoa co lại, tụt vào trong; hạch bạch huyết ở nách sưng, phình, mẩn đỏ, sưng tấy trên da ngực nếu là ung thư dạng viêm.

Khối u lành tính thường mềm mại, các đường viền được xác định rõ ràng, dễ di chuyển (di động). Một số trường hợp nhiễm trùng ở ngực sưng, tấy đỏ. Theo bác sĩ Tấn, viêm vú (viêm mô vú) và ung thư vú dạng viêm đôi khi khó phân biệt. Tuy nhiên, viêm vú thường gây ra các triệu chứng sốt, ớn lạnh và đau nhức cơ thể.

Để xác định u lành hay ác tính, bác sĩ thường xem xét trên các kết quả chụp nhũ ảnh, siêu âm, MRI, sinh thiết... Bác sĩ Tấn cho biết có khoảng 20% bệnh ung thư vú không xuất hiện bất thường trên phim chụp nhũ ảnh. Khối u trên ảnh chụp nhũ ảnh thường không đều, cạnh không mịn mà có gai nhọn nhô ra khỏi khối chính. Khu vực xung quanh khối u bị biến dạng, vết vôi hóa ở ngực (canxi lắng đọng), u tập trung thành từng đám.

Với khối u lành tính, phim chụp nhũ ảnh thường xuất hiện hình tròn hoặc hình bầu dục, các cạnh rõ ràng, được xác định rõ.

Nhiều trường hợp ngoại lệ như xơ hóa tuyến vú (nhiều thùy tuyến sữa nở rộng và tăng số lượng), hoại tử mỡ (tổn thương mô mỡ ở ngực) và sẹo tỏa tia (các khối u trông giống như sẹo khi phóng to) lành tính nhưng trông rất giống với ung thư trên ảnh chụp nhũ ảnh.

Siêu âm ngực có thể phát hiện một số khối u mà chụp nhũ ảnh không thể phát hiện được. U lành các nang chứa đầy chất lỏng còn u đặc có nhiều khả năng ung thư.

Các khối ung thư trên MRI khác nhau về hình thái và thời gian xuất hiện (động học). Khối ung thư thường có đường viền không đều hoặc có gai nên sự phân chia bên trong rõ ràng. U ác tính cũng thường có cường độ tín hiệu nhanh (sáng lên nhanh so với độ tương phản khi chụp ảnh, sau đó mờ đi nhanh).

Theo bác sĩ Tấn, chụp cộng hưởng từ vú (MRI) hiệu quả ở những phụ nữ có mô vú dày đặc. Trong khi đó, khối vú lành tính thường có đường viền mịn hoặc chia thùy, cường độ tín hiệu tăng chậm, nghĩa là hình ảnh sáng rất chậm và không bị mờ.

Dưới kính hiển vi, tế bào u vú ác tính sắp xếp thành cụm, xâm lấn các mạch máu hoặc mạch bạch huyết. Nhân (trung tâm) của tế bào ung thư nổi bật, hình dạng không đều. Những phần trung tâm này có màu sẫm hơn khi dùng thuốc nhuộm.

Cát Hà