Theo các chuyên gia, người phụ nữ sau một thời gian sinh sống với chồng mà không thể mang thai một cách tự nhiên, thông qua quan hệ tình dục và không sử dụng biện pháp tránh thai nào được coi là tình trạng vô sinh hiếm muộn.

Nhiều nghiên cứu lớn đã xác định rằng 85% phụ nữ sẽ thụ thai trong vòng 12 tháng. Dựa trên những phát hiện của nghiên cứu này, khả năng sinh sản là 25% trong ba tháng đầu khi giao hợp không được sử dụng phương pháp an toàn và sau đó tỷ lệ này giảm xuống còn 15% trong 9 tháng còn lại.

Theo ThS.BS Giang Huỳnh Như, Giám đốc Trung tâm Hỗ trợ Sinh sản, BVĐK Tâm Anh, TP HCM, vô sinh do yếu tố nữ chiếm 40% tổng số trường hợp vô sinh nói chung, điều này ảnh hưởng xấu tới đời sống tình cảm, tinh thần và hôn nhân của người bệnh. Vì vậy, khi hai vợ chồng giao hợp thường xuyên không sử dụng phương pháp tránh thai nào nhưng chưa có tin vui, hãy liên hệ ngay với các chuyên gia để được thăm khám và tư vấn kịp thời.

Bệnh lý này được chia là 2 nhóm, bao gồm vô sinh nguyên phát và vô sinh thứ phát. Vô sinh nguyên phát là những trường hợp nữ giới có quan hệ tình dục không sử dụng biện pháp an toàn nhưng chưa mang thai lần nào. Vô sinh thứ phát là trường hợp phụ nữ đã từng mang thai ít nhất 1 lần, nhưng sau đó có quan hệ tình dục không dùng biện pháp an toàn nhưng không thể tiếp tục mang thai trở lại trong thời gian 1 năm.

Nguyên nhân

Tình trạng vô sinh có thể xảy ra ở bất kỳ chị em phụ nữ nào nhưng thường gặp ở những người có tiền sử bị rối loạn nội tiết tố, viêm nhiễm phụ khoa nhiều lần, từng nạo phá thai hoặc lạm dụng thuốc tránh thai....

Các yếu tố phổ biến nhất dẫn đến tình trạng vô sinh nữ bao gồm:

Rối loạn phóng noãn chiếm 25%: Rụng trứng không thường xuyên hoặc không rụng là nguyên nhân dẫn đến hầu hết các trường hợp vô sinh. Các vấn đề với việc điều hòa hormone sinh sản ở vùng dưới đồi hoặc trục tuyến yên hoặc tình trạng rối loạn rụng trứng do các vấn đề ở buồng trứng.

Lạc nội mạc tử cung chiếm 15%: Lạc nội mạc tử cung xảy ra khi các mô thường phát triển trong tử cung làm tổ và phát triển ở những nơi khác. Sự phát triển thêm mô có thể làm tắc ống dẫn trứng và ngăn không cho trứng và tinh trùng hợp nhất.

Viêm vùng chậu chiếm 12%: Viêm vùng chậu, nhiễm trùng tử cung và ống dẫn trứng do chlamydia, bệnh lậu hoặc các bệnh nhiễm trùng lây truyền qua đường tình dục khác có thể làm tổn thương ống dẫn trứng.

Tắc nghẽn ống dẫn trứng chiếm 11%: Ống dẫn trứng bị tắc nghẽn khiến tinh trùng không thể gặp trứng hoặc làm chặn đường đi của trứng đã thụ tinh vào tử cung.

Các bất thường khác về ống dẫn trứng/tử cung chiếm 11%: Một số nguyên nhân ở ống dẫn trứng hoặc tử cung có thể cản trở quá trình làm tổ của trứng hoặc làm tăng nguy cơ sảy thai như có Polyp hoặc khối u lành tính trong tử cung. Các vấn đề với tử cung bẩm sinh chẳng hạn như tử cung có hình dạng bất thường, hay hẹp cổ tử cung đều có thể là những nguyên nhân dẫn đến vô sinh.

Tăng prolactin máu chiếm 7%: Tuyến yên có thể sản xuất dư thừa prolactin (tăng prolactin máu), làm giảm sản xuất estrogen và có thể gây vô sinh.

Tình trạng vô sinh có thể xảy ra đối với bất kỳ chị em nào, tuy nhiên một số yếu tố có thể khiến nguy cơ vô sinh cao hơn là nhiều tuổi, hút thuốc lá, uống rượu, thừa cân, mắc các bệnh lây nhiễm qua đường tình dục như chlamydia và bệnh lậu. Một số dấu hiệu cảnh báo vô sinh chị em nên để ý gồm: Rối loạn kinh nguyệt, Thống kinh, Dịch âm đạo bất thường, Sẩy thai, Rối loạn nội tiết.

Phương pháp điều trị

Điều trị vô sinh phụ thuộc vào nguyên nhân, độ tuổi. Các phương pháp điều trị có thể cố gắng khôi phục khả năng sinh sản bằng thuốc hoặc phẫu thuật hoặc giúp bạn có thai bằng các kỹ thuật phức tạp.

Sử dụng thuốc: Một số thuốc hỗ trợ sinh sản là phương pháp điều trị chính cho những phụ nữ hiếm muộn do rối loạn rụng trứng. Thuốc hỗ trợ sinh sản nói chung hoạt động giống như các hormone tự nhiên - hormone kích thích nang trứng (FSH) và hormone tạo hoàng thể (LH) để kích hoạt sự rụng trứng.

Phẫu thuật để phục hồi khả năng sinh sản: Một số thủ tục phẫu thuật có thể khắc phục các vấn đề hoặc cải thiện khả năng sinh sản của phụ nữ, bao gồm:

- Phẫu thuật nội soi tử cung

- Phẫu thuật ống dẫn trứng

- Hỗ trợ sinh sản: Các phương pháp hỗ trợ sinh sản được sử dụng phổ biến nhất bao gồm thụ tinh nhân tạo (IUI), thụ tinh trong ống nghiệm (IVF), tiêm tinh trùng vào bào tương noãn (ICSI).

"Với gần 20 năm trong ngành Hỗ trợ sinh sản, tôi chỉ có 2 thông điệp muốn gửi tới các cặp vợ chồng đang mong con. Thứ nhất là chúng ta hãy đi khám sớm nhất có thể, vì tuổi người phụ nữ và thời gian vô sinh là 2 yếu tố quan trọng nhất, quyết định tỷ lệ thành công. Thứ hai, hiện tại nền y khoa thế giới và nước nhà đã có nhiều bước tiến quan trọng, giúp đa số nguyên nhân gây vô sinh đều có thể giải quyết. Do đó, các cặp vợ chồng đang lo lắng hãy cứ đi khám để tìm kiếm hy vọng...", ThS.BS Giang Huỳnh Như chia sẻ.

Quỳnh Châu