A1C là xét nghiệm máu đo đường huyết trung bình trong ba tháng. Chỉ số A1C mục tiêu với hầu hết người lớn mắc tiểu đường type 2 là nhỏ hơn 7%. Dưới đây là một số yếu tố có thể tác động khiến đường huyết không ở mức an toàn.

Bệnh tiểu đường tiến triển

Theo thời gian, tuyến tụy của người bệnh tiểu đường type 2 tiết ra ít hormone insulin hơn khiến bệnh tiến triển hơn. Kế hoạch điều trị có thể không còn hiệu quả như trước. Khi đó, bác sĩ có thể điều chỉnh phương pháp điều trị phù hợp. Duy trì cân nặng khỏe mạnh và tập thể dục thường xuyên làm chậm quá trình phát triển bệnh tiểu đường.

Thường xuyên căng thẳng

Căng thẳng có thể ảnh hưởng đến đường huyết, khiến người bệnh khó kiểm soát chỉ số A1C. Cụ thể căng thẳng ảnh hưởng đến khả năng sử dụng insulin đúng cách của cơ thể và góp phần tạo ra tình trạng kháng insulin. Hormone adrenaline và cortisol gia tăng khi căng thẳng khiến chỉ số A1C cao.

Kiểm soát căng thẳng, lưu ý dấu hiệu cảnh báo tình trạng này như ngủ kém, nhịp tim và huyết áp tăng. Tập thể dục, yoga, thiền có thể giảm stress.

Ăn quá nhiều

Người tiểu đường dù đã chọn thực phẩm lành mạnh nhưng mức A1C không đạt chuẩn có thể do ăn quá nhiều. Theo Trung tâm Kiểm soát và Phòng ngừa dịch bệnh Mỹ, theo dõi khẩu phần ăn giúp người bệnh duy trì cân nặng khỏe mạnh, duy trì đường huyết ổn định.

Kiểm soát lượng carbohydrate (carb) nạp vào có ảnh hưởng đến lượng đường trong máu. Người bệnh nên tham khảo ý kiến của bác sĩ để xác định lượng carb và khẩu phần mỗi bữa ăn hợp lý nhằm đạt được mức đường huyết an toàn.

Ít tập thể dục

Nâng tạ tự do, đẩy tạ hoặc kéo dây kháng lực đàn hồi... giúp cơ thể phản ứng với insulin tốt hơn và tăng khả năng lưu trữ glucose của cơ bắp giúp kiểm soát đường huyết. Các bài tập này còn hỗ trợ duy trì cân nặng khỏe mạnh, giảm mỡ, kiểm soát huyết áp.

Người vận động thường xuyên nhưng khó đạt mức A1C dưới 7% có thể tập thêm bài tập xây dựng cơ bắp. Đại học Calgary và Đại học Dalhousie (Canada) nghiên cứu năm 2020 trên 185 người tham gia tập aerobic, tăng cường thể lực hoặc tập kết hợp, ba lần mỗi tuần trong ba tháng.

Kết quả cho thấy người tập thể dục nhịp điệu và thể lực đạt chỉ số A1C thấp hơn so với người không tập thể dục. Kết hợp các bài tập này còn giảm A1C nhiều hơn so với chỉ một loại hình.

Người bệnh tiểu đường có thể thực hiện bài tập rèn luyện thể lực 2-3 buổi mỗi tuần, nên hỏi ý kiến của bác sĩ trước khi bắt đầu.

Biến chứng tiểu đường

Theo thời gian, đường huyết cao liên tục làm tổn thương tim, mạch máu, dây thần kinh, mắt và thận. Người bệnh có thể bị suy thận, bệnh gan, thiếu máu và các tình trạng sức khỏe khác ảnh hưởng đến mức A1C. A1C tăng là dấu hiệu cảnh báo người bệnh tiểu đường phát triển một trong những biến chứng này. Kiểm tra nguy cơ biến chứng và có kế hoạch điều trị giúp giảm rủi ro.

Dùng thuốc điều trị bệnh khác

Một số loại thuốc theo toa như thuốc giảm đau và liệu pháp điều trị HIV làm tăng mức A1C. Nếu các loại thuốc điều trị bệnh khác ảnh hưởng đến kiểm soát đường huyết, người bệnh nên đến bác sĩ khám để thay đổi kế hoạch điều trị, không tự ý ngưng thuốc.

Phương pháp điều trị không còn hiệu quả

A1C cao hơn mục tiêu có thể cho thấy kế hoạch điều trị hiện tại không tốt như trước. Người bệnh có thể cân nhắc thay đổi thuốc khác nhằm giảm mức A1C hoặc giúp cho insulin trong cơ thể hoạt động tốt hơn. Khi áp dụng phương pháp điều trị mới, người bệnh cần dùng thuốc đúng liều, đủ lịch theo chỉ định của bác sĩ.

Mai Cat (Theo Everyday Health)