Tuyến tụy có vai trò quan trọng trong quá trình bài tiết các enzyme hỗ trợ tiêu hóa, hấp thu thức ăn và sản xuất hormone giúp điều chỉnh lượng đường trong máu. Khối u tuyến tụy tác động lên cơ thể, dẫn đến chán ăn, rối loạn hấp thu và các triệu chứng tiêu hóa.

Thạc sĩ, bác sĩ Nguyễn Thị Phương, khoa Dinh dưỡng, Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh Hà Nội, cho biết chế độ dinh dưỡng phù hợp giúp người bệnh tăng cường sức khỏe, hỗ trợ điều trị và cải thiện chất lượng cuộc sống. Bác sĩ Phương hướng dẫn chế độ dinh dưỡng lành mạnh cho người bị ung thư tuyến tụy.

Chế độ ăn cân bằng, đa dạng các nhóm thực phẩm

Bổ sung đầy đủ chất dinh dưỡng bằng cách ăn uống đa dạng các nhóm thực phẩm gồm tinh bột, đạm, chất béo tốt, vitamin và khoáng chất. Chất đạm (protein) giúp cơ thể phục hồi các tế bào bị tổn thương, duy trì cơ bắp, tăng cường hệ miễn dịch. Nguồn protein dễ tiêu hóa phù hợp cho người mắc ung thư tụy như thịt gà, cá, trứng, đậu đỗ, các sản phẩm từ sữa ít béo...

Người bệnh nên hạn chế các loại thịt đỏ được chế biến sẵn, chế biến ở nhiệt độ cao và chứa các chất phụ gia có thể làm tăng phản ứng viêm trong cơ thể, nguy cơ cao phát triển ung thư tụy. Ngũ cốc nguyên hạt là nguồn năng lượng tốt cho cơ thể, cung cấp carbohydrate phức hợp và chất xơ giúp duy trì đường huyết ổn định. Một số loại ngũ cốc nên lựa chọn như yến mạch, bánh mì nguyên cám, gạo lứt, ngô, lúa mì, hạt diêm mạch, kiều mạch.

Rau củ quả cung cấp chất xơ, vitamin và khoáng chất quan trọng để tăng cường chuyển hóa. Ăn rau củ quả mỗi ngày, nhất là các loại nhiều màu sắc rất giàu chất chống oxy hóa, vitamin và khoáng chất như flavonoid, selen, vitamin C, vitamin E, β-carotene, β-cryptoxanthin, giúp tăng miễn dịch chống lại ung thư.

Chất béo cũng là nguồn năng lượng quan trọng cho cơ thể, nhưng cần chọn loại lành mạnh như dầu ô liu, quả bơ, các loại hạt (óc chó, hạnh nhân, hạt chia...) hoặc cá hồi, cá thu. Chúng chứa nhiều omega-3 hỗ trợ giảm quá trình viêm, điều hòa miễn dịch.

Ăn nhiều bữa nhỏ trong ngày

Thay vì ăn ba bữa chính lớn, người bệnh nên chia 5-6 bữa nhỏ trong ngày để cơ thể dễ tiêu hóa, hấp thu hơn. Các bữa phụ nên giàu dinh dưỡng nhằm bổ sung thêm năng lượng, nhờ đó người bệnh duy trì thể trạng tốt trong quá trình điều trị.

Uống đủ nước

Người trưởng thành nên uống ít nhất 8 ly nước mỗi ngày để hỗ trợ cơ thể duy trì chuyển hóa, các cơ quan hoạt động ổn định. Người bệnh ung thư tuyến tụy nên uống nước từng ngụm, thường xuyên, hạn chế uống nước quá nhiều trước, trong bữa ăn có thể gây tăng cảm giác no, đầy bụng, làm hạn chế lượng thực phẩm ăn vào. Nên chọn đồ uống chứa calo và chất dinh dưỡng, hạn chế loại chứa caffeine cũng như rượu bia để tránh mất nước và gây kích thích có hại cho tụy.

Chọn thực phẩm dễ tiêu hóa

Tác dụng phụ của các phương pháp điều trị ung thư tụy như phẫu thuật, hóa trị, xạ trị, điều trị đích có thể gây tác dụng phụ trên đường tiêu hóa, ảnh hưởng đến khả năng ăn uống. Trong giai đoạn này, người bệnh nên ưu tiên chọn thực phẩm giàu dinh dưỡng, dễ tiêu hóa, chế biến dạng mềm nhừ, chia nhỏ nhiều bữa trong ngày. Hạn chế các món chiên rán, nhiều dầu mỡ và chất béo không lành mạnh có thể làm tăng gánh nặng cho tụy.

Hạn chế đồ ngọt và đường bổ sung

Tuyến tụy bị tổn thương có thể gây rối loạn điều hòa đường huyết, làm tăng nguy cơ mắc bệnh đái tháo đường. Người bệnh nên hạn chế đồ ngọt, thực phẩm có chỉ số đường huyết (GI) cao, tái khám theo dõi đường huyết thường xuyên và tuân theo hướng dẫn của bác sĩ. Tránh dùng soda, bánh ngọt, kẹo, siro, nước ép quả đóng hộp... vì có thể làm tăng nhanh đường máu, rối loạn dung nạp đường huyết.

Theo bác sĩ Phương, người bệnh ung thư tuyến tụy nên theo dõi cân nặng hàng tuần, tránh tình trạng sụt cân nhanh, quá mức. Nếu bệnh làm giảm khả năng tiêu hóa thức ăn, gây tiêu chảy, đầy bụng, người bệnh nên hỏi ý kiến bác sĩ để dùng thuốc bổ sung men tụy, hỗ trợ tiêu hóa chất béo, protein và carbohydrate, cải thiện khả năng hấp thu. Người bệnh nên duy trì sinh hoạt điều độ, tập thể dục thường xuyên, góp phần kích thích sự thèm ăn, tăng cường sức khỏe tổng thể và trạng thái tinh thần tốt để chiến đấu với bệnh tật.

Lục Bảo