Trả lời:

Nước ối xuất hiện từ ngày 12 sau khi thụ thai, được tạo thành từ thai nhi, màng ối và máu mẹ. Đây là môi trường giàu chất dinh dưỡng, cần thiết cho sự phát triển của thai.

Trong thời kỳ đầu mang thai, nước ối chủ yếu bao gồm nước do cơ thể người mẹ điều tiết. Thể tích nước ối khoảng 50 ml ở thời điểm thai 4-8 tuần trong bụng mẹ. Khi thai lớn, thành phần nước ối thay đổi bao gồm chất dinh dưỡng, hormone, kháng thể và nước tiểu của em bé. Thể tích nước ối tăng lên 1.000 ml khi thai 38 tuần, có khuynh hướng giảm dần còn 600-800 ml vào tuần thứ 40 của thai kỳ hay lúc chuyển dạ sinh.

Thể tích nước ối có thể thay đổi nhanh sau 12 giờ, màu sắc cũng có thể biến đổi trong vòng 30 phút đến hai giờ. Do đó, siêu âm để đo chỉ số nước ối phải được đánh giá ít nhất hai lần liên tục, cách nhau 2-6 giờ để xác định tình trạng thiểu ối (ít ối) hay thừa nước ối.

Thiểu ối, vô ối xảy ra khi thể tích nước ối dưới 200 ml hoặc khi khoang ối lớn nhất dưới hoặc bằng 3 cm. Lúc này bác sĩ khảo sát các cơ quan tạo ra nước ối gồm máu mẹ, màng ối, thai nhi.

Trường hợp của bạn, mang thai tuần 16, có đánh giá túi ối nhỏ hơn tuổi thai, cần được theo dõi, xử trí phù hợp. Nếu thiểu ối, phổi của thai nhi không phát triển dù thai vẫn có thể sống trong tử cung nhờ nguồn oxy được cung cấp qua dây rốn. Thai nhi không thể bơi lội trong tử cung để xương, cơ phát triển bình thường. Do đó, những em bé sinh ra với tình trạng vô ối dễ bị cứng khớp, các bất thường như biến dạng về hình thể như mặt dẹt, cằm lẹm, hai mắt xa nhau.

Thai nhi bắt đầu sản xuất nước ối từ tuần thứ 16. Khi người mẹ có tình trạng thiểu ối ở giai đoạn này, bác sĩ khảo sát đường tiết niệu của thai để kiểm tra bất thường ở thai. Dựa vào khảo sát thể tích, tỷ trọng và màu sắc nước ối, bác sĩ có thể dự báo sức khỏe và tình trạng phát triển của thai nhi. Mẹ bầu cần tuân thủ lịch khám thai định kỳ để phát hiện sớm và điều chỉnh kịp thời những bất thường thai kỳ.

ThS.BS.CKI Trần Lâm Khoa
Trung tâm Sản Phụ khoa
Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh TP HCM