Anh Hưng cao 1,65 m, nặng 109 kg, vòng eo 120 cm, tăng 11 kg trong 6 tháng dù không ăn nhiều, không uống rượu bia. Hai năm trước anh bị viêm mũi dị ứng, gout, uống thuốc theo toa bác sĩ, sau đó tự mua thuốc sử dụng.
Lần này do tăng cân quá nhanh và giảm bất thành, anh đến Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh TP HCM kiểm tra, siêu âm, xét nghiệm cho thấy chỉ số LDL (cholesterol xấu) và chỉ số mỡ máu vượt ngưỡng an toàn. Ngày 1/11 TS.BS Lâm Văn Hoàng, Trưởng khoa Nội tiết - Đái tháo đường, Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh TP HCM, chẩn đoán người bệnh mắc hội chứng Cushing do thuốc. Hội chứng Cushing là vấn đề nội tiết liên quan đến hormone vỏ thượng thận, nhất là glucocorticoid, do hai nguyên nhân nội sinh (cơ thể tự tăng sinh quá nhiều hormone cortisol) hoặc ngoại sinh (dùng thuốc chứa glucocorticoid trong thời gian dài).
Dùng thuốc điều trị gout không theo chỉ định, uống thuốc giảm đau chứa nhiều cortisol khiến người bệnh tăng cân nhanh, nhất là vùng bụng và mặt, rối loạn lipid máu. Hội chứng này còn gây yếu cơ, tăng huyết áp, teo cơ, loãng xương, rối loạn tâm thần.
Hầu hết người mắc hội chứng này đều béo phì, chủ yếu ở phần thân, do kích thích sự thèm ăn và tác dụng của glucocorticoid thúc đẩy sự lắng đọng mỡ nội tạng. Mỡ tích ở một số vùng đặc trưng như gáy, lưng và hố thượng đòn (phía trên xương quai xanh), khuôn mặt có xu hướng tròn như mặt trăng. "Tình trạng béo phì ở người mắc hội chứng Cushing không đơn giản là tích tụ mỡ thừa mà còn liên quan đến rối loạn chuyển hóa, trong đó có rối loạn mỡ máu", bác sĩ Hoàng nói. Nếu người bệnh không được điều trị kịp thời có nguy cơ gây nhiều biến chứng như các bệnh tim mạch, nhồi máu cơ tim và đột quỵ.
Bác sĩ hướng dẫn anh Hưng giảm cân và cai thuốc từ từ. Bởi dừng thuốc đột ngột dễ khiến người bệnh vào cơn suy thượng thận cấp nguy hiểm. Anh ăn uống thực phẩm giàu chất xơ, giàu protein, ít đường và chất béo bão hòa. Tránh thức ăn nhanh, đồ ngọt và thực phẩm chế biến sẵn. Kết hợp tập thể dục, vận động nhẹ nhàng đồng thời cần kiểm soát stress, hạn chế căng thẳng.
Tháng đầu tiên, anh giảm 5 kg, tổng cộng ba tháng giảm 14 kg. Hội chứng Cushing cải thiện, chỉ số mỡ máu về mức an toàn, giảm mỡ bụng, mặt, cổ. Tình trạng mệt mỏi, đau nhức xương khớp bớt, huyết áp ổn định. Anh tiếp tục điều trị bệnh gout, hiện chỉ số axit uric (chỉ số quan trọng để xác định bệnh gout) về ngưỡng an toàn, duy trì giảm cân để đạt mức 80 kg như mong muốn.
Bác sĩ Hoàng khuyến cáo mọi người không nên tự ý dùng các loại thuốc có chứa corticoid như thuốc giảm đau, điều trị xương khớp, viêm xoang không rõ nguồn gốc. Khám sức khỏe định kỳ ít nhất một lần mỗi năm để phát hiện sớm bệnh. Người bị tăng cân không rõ lý do, mập mặt, bụng, vai, teo tay chân, da mỏng, dễ bầm, vết thương khó lành, rạn da, râu và lông mọc rậm, giảm ham muốn tình dục, kinh nguyệt bất thường, nên đi khám nội tiết sớm.
Uyên Trinh
Độc giả đặt câu hỏi bệnh nội tiết tại đây để bác sĩ giải đáp |