Ung thư đại trực tràng là một trong 10 loại ung thư phổ biến trên thế giới. Loại ung thư này thường gặp ở nam hơn so với phụ nữ và tỷ lệ tử vong cũng cao hơn. Nguyên nhân có thể do các yếu tố về lối sống, nội tiết tố, thói quen thăm khám bệnh và tầm soát ung thư của hai giới.
Các triệu chứng ung thư đại trực tràng thường giống nhau ở nam và nữ. Tuy nhiên chúng cũng có đôi chút khác biệt do ung thư ở nam giới phổ biến hơn ở phần cuối cùng của ruột già (đại tràng xích ma) và trong trực tràng. Đối với phụ nữ, ung thư có xu hướng nằm xa hơn trong ruột già (nơi khó chẩn đoán hơn).
Ung thư đại trực tràng ở đại tràng xích ma hoặc trực tràng có thể gây ra các triệu chứng như máu trong phân, cảm giác muốn đi vệ sinh dai dẳng. Những người gặp các vấn đề khó chịu này có thể đến bác sĩ để thăm khám. Triệu chứng của loại ung thư này cũng có thể thay đổi một chút tùy theo vị trí của ung thư. Ví dụ, một khối u ở đường tiêu hóa thấp hơn có thể gây ra máu đỏ tươi trong phân, trong khi khối u ở trên cao hơn có thể khiến phân có màu đen hoặc hắc ín.
Tuy nhiên, các triệu chứng điển hình vẫn là đầy bụng, chuột rút hoặc đau; phân đen; máu trong phân; thay đổi thói quen đi tiêu (đi vệ sinh thường xuyên hơn hoặc ít hơn bình thường). Người bệnh còn có thể gặp các triệu chứng khác như tiêu chảy, táo bón, mệt mỏi, phân hẹp, giảm cân ngoài ý muốn, nôn mửa...
Nam giới mắc ung thư đại trực tràng có thể bị đau bụng, buồn nôn. Ảnh: Freepik
Có những yếu tố nguy cơ gây ung thư ruột kết không thể thay đổi chẳng hạn như tuổi tác, di truyền và mắc bệnh viêm loét đại tràng hoặc một tình trạng gây ra sự phát triển của các khối u. Tuy nhiên, có một số yếu tố khác có thể giúp giải thích tại sao nam giới bị ảnh hưởng bởi ung thư đại trực tràng nhiều hơn phụ nữ.
Béo phì: Các nghiên cứu đã chỉ ra rằng béo phì là yếu tố nguy cơ phát triển ung thư đại trực tràng. Những người có chỉ số khối cơ thể (BMI) và vòng eo cao hơn có nhiều nguy cơ phát triển loại ung thư này. Điều này đã được chứng minh là trong hàng chục nghiên cứu được thực hiện ở một số quốc gia.
Ít vận động cũng có liên quan đến việc gia tăng tỷ lệ ung thư đại trực tràng. Chẳng hạn như ở Mỹ, nhiều người không đạt được mức độ hoạt động thể chất được khuyến nghị, khiến họ có nguy cơ mắc các bệnh ung thư.
Hút thuốc lá: Nam giới cũng có xu hướng hút nhiều thuốc lá hơn mỗi ngày và trong nhiều năm hơn phụ nữ. Ung thư đại tràng có xu hướng phổ biến hơn ở nam giới hút thuốc, so với nữ giới, nhất là với đàn ông lớn tuổi.
Uống rượu: Nam giới uống rượu bia cao hơn phụ nữ. Uống nhiều hơn hai ly rượu mỗi ngày làm tăng mức độ rủi ro mắc bệnh hơn.
Tiêu thụ thịt đỏ và thịt đã qua chế biến: Chế độ ăn nhiều thịt đỏ và thịt chế biến sẵn (chẳng hạn như xúc xích) có liên quan đến nguy cơ ung thư đại trực tràng cao hơn. Nam giới thường có chế độ ăn nhiều loại thực phẩm này hơn, có thể góp phần vào việc tăng tỷ lệ ung thư đại trực tràng.
Bệnh Crohn và viêm loét đại tràng: Có liên quan đến ung thư đại trực tràng. Viêm loét đại tràng liên tục do IBD không được quản lý tốt có thể dẫn đến ung thư ruột kết. Nguy cơ tăng lên sau tám năm mắc bệnh.
Tổn thương tiền ung thư (polyp): Ung thư ruột kết bắt đầu với sự phát triển do polyp. Khi polyp được cắt bỏ trong quá trình nội soi, chúng không còn là nguy cơ gây ung thư. Đàn ông có xu hướng phát triển polyp trong ruột già ở độ tuổi trẻ hơn phụ nữ. Polyp đại tràng phát triển chậm nhưng chúng có thể phát triển ở một số người chưa đến tuổi tầm soát ung thư đại trực tràng. Nghiên cứu của Đại học Y Vienna (Áo) cho thấy, nam giới có thể bắt đầu phát triển polyp trung bình 10 năm trước nữ giới.
Polyp không phải là yếu tố nguy cơ có thể thay đổi, nhưng tầm soát ung thư đại trực tràng có thể giúp tìm và loại bỏ chúng trước khi chúng trở thành ung thư.
Di truyền: Ảnh hưởng đến nguy cơ ung thư đại trực tràng là các tình trạng hiếm gặp gây ra sự phát triển của các khối u. Chúng có thể bao gồm hội chứng Lynch, bệnh đa polyp tuyến gia đình, hội chứng Gardner, hội chứng Peutz-Jeghers, hội chứng bệnh đa polyp răng cưa...
Có tiền sử gia đình mắc bệnh là yếu tố nguy cơ ung thư đại trực tràng. Hầu hết các tình trạng này dường như ảnh hưởng đến nam giới và phụ nữ tương tự nhau. Tuy nhiên, những người đàn ông mắc hội chứng Lynch có nguy cơ phát triển ung thư ruột kết cao hơn những phụ nữ có cùng tình trạng.
Với bệnh ung thư đại tràng, việc phát hiện sớm rất quan trọng để điều trị thành công. Do đó, các triệu chứng của các loại ung thư ruột kết phổ biến hơn ở nam giới nên có thể phát hiện ung thư ở giai đoạn sớm hơn.
Kim Uyên
(Theo Verywell Health)