Thỉnh thoảng cảm thấy mệt mỏi sau một ngày làm việc quá sức có thể không nghiêm trọng. Tuy nhiên, tình trạng này dai dẳng dù đã ăn uống lành mạnh và nghỉ ngơi đầy đủ có thể do một số nguyên nhân tiềm ẩn.
Rối loạn chuyển hóa và nội tiết
Các tình trạng như suy giáp, kháng insulin góp phần gây mệt mỏi dai dẳng. Suy giáp làm chậm hoạt động trao đổi chất, còn kháng insulin dẫn đến mức glucose biến động, khiến một người cảm thấy giảm năng lượng. Suy tuyến thượng thận xảy ra khi tuyến thượng thận không sản xuất đủ hormone cũng có thể là nguyên nhân.
Viêm toàn thân mạn tính
Viêm dai dẳng thường gặp ở người mắc hội chứng mệt mỏi mạn tính (CFS), đau xơ cơ và các rối loạn tự miễn, dẫn đến tăng cytokine tiền viêm (IL-6, TNF-α, CRP). Nồng độ cytokine tiền viêm tăng cản trở quá trình điều hòa giấc ngủ. Người bệnh thường bị mất ngủ ban đêm, cứng khớp vào buổi sáng, suy giảm năng lượng ban ngày.
Thiếu oxy tế bào và thiếu hụt dinh dưỡng
Không nạp đủ vitamin và khoáng chất cần thiết để đảm bảo mức năng lượng tối ưu có thể gây suy kiệt cơ thể. Thiếu máu do thiếu sắt dẫn đến vận chuyển oxy không đủ, thiếu oxy tế bào biểu hiện dưới dạng mệt mỏi. Nồng độ vitamin D, B12 và magiê trong cơ thể thấp có khả năng làm giảm quá trình tổng hợp năng lượng ở cấp độ tế bào. Xét nghiệm máu có thể giúp kiểm tra tình trạng thiếu hụt và bổ sung dưỡng chất cần thiết.
Không ngủ đủ
Người lớn nên ngủ 7-8 tiếng mỗi đêm vì rất cần thiết để bảo vệ sức khỏe tổng thể. Trong khi ngủ, cơ thể thực hiện một số quá trình quan trọng bao gồm giải phóng các hormone tăng trưởng, sửa chữa và tái tạo tế bào. Đây là lý do vì sao mọi người thức dậy với cảm giác sảng khoái, tỉnh táo và tràn đầy năng lượng sau một đêm ngon giấc.
Dùng đồ uống chứa caffeine và rượu gần giờ đi ngủ cũng có khả năng làm gián đoạn giấc ngủ lành mạnh, ảnh hưởng đến sự phục hồi.
Rối loạn chất dẫn truyền thần kinh và hormone
Trục hạ đồi, tuyến yên cùng với tuyến thượng thận đóng vai trò quan trọng trong việc điều hòa giấc ngủ. Nồng độ cortisol tăng cao do căng thẳng mạn tính hoặc thiếu hormone giấc ngủ melatonin có thể phá vỡ nhịp sinh học, dẫn đến ngủ không đủ giấc. Tương tự, sự mất cân bằng dopamine và serotonin thường gặp ở người bị rối loạn tâm trạng cũng ảnh hưởng đến ổn định giấc ngủ.
Căng thẳng, lo lắng
Căng thẳng về tinh thần hay lo lắng gia tăng khiến não không thể thư giãn hoàn toàn, cản trở chu kỳ giấc ngủ. Mất ngủ hay ngủ không đủ giấc kéo dài ảnh hưởng đến mức năng lượng, gây mệt mỏi cả ngày.
Hầu hết trường hợp có thể giảm mệt mỏi bằng cách thay đổi lối sống, ăn uống, cải thiện tình trạng thiếu hụt chất dinh dưỡng hoặc bệnh tiềm ẩn.
Bảo Bảo (Theo Times of India)
Độc giả gửi câu hỏi về bệnh thần kinh tại đây để bác sĩ giải đáp |