Những ngày gần đây, không khí lạnh liên tục tràn về các tỉnh miền Bắc, trong khi miền Trung mưa lũ, miền Nam thì thất thường mưa nắng. Thời tiết thay đổi khiến nhiều người bị cơn đau nhức đầu âm ỉ, khó chịu hành hạ.

Theo TS.BS Lê Văn Tuấn, Trưởng bộ môn Thần kinh - Trường Đại học Y Dược TP HCM, Chuyên gia Nội thần kinh, Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh TP HCM, có 3 dạng đau đầu theo mùa thường gặp là đau đầu migraine vào mùa hè, đau đầu cụm vào mùa xuân và đau đầu dị ứng vào mùa thu. Đau đầu lúc chuyển mùa thường xảy ra ở những người có cơ địa nhạy cảm với sự thay đổi của nhiệt độ, độ ẩm, ánh sáng, áp suất không khí... Các tác nhân này tác động khiến mạch máu trong sọ bị co giãn bất thường, đồng thời tăng phản viêm, làm khởi phát cơn đau đầu.

Một nghiên cứu đăng trên tạp chí Cephalalgia vào năm 2005 cho thấy, tiếp xúc với ánh sáng có thể là nguyên nhân gây ra cơn đau đầu ở bệnh nhân bị migraine tiền triệu (dạng migraine thường xuất hiện sau khi có các triệu chứng thần kinh 5-60 phút). Cụ thể, thời tiết thay đổi sẽ làm tăng hoặc giảm lượng ánh sáng tiếp xúc với cơ thể, dẫn đến đồng hồ sinh học thay đổi hoạt động và có thể làm xuất hiện các cơn đau đầu.

Ngoài lý do thời tiết thay đổi, các gốc tự do trong cơ thể tăng sinh do stress oxy hóa cũng có liên quan chặt chẽ đến đau đầu, bao gồm cả migraine. Nghiên cứu đăng trên tạp chí The Journal of Headache and Pain vào năm 2016 chỉ ra, stress oxy hóa ở người bệnh đau đầu migraine gây ra sự phá hủy DNA và các yếu tố gây ra đau nửa đầu migraine cũng có thể tạo ra stress oxy hóa, tăng sinh gốc tự do.

Cách phòng ngừa và cải thiện đau đầu lúc chuyển mùa

Dù không thể ngăn chặn hoàn toàn cơn đau đầu bùng phát khi thời tiết ẩm ương, nhưng theo TS.BS Lê Văn Tuấn, áp dụng những cách sau đây sẽ giúp hạn chế tình trạng này xuống mức thấp nhất có thể.

Theo dõi diễn biến thời tiết mỗi ngày

Tập thói quen theo dõi bản tin dự báo thời tiết hoặc tải ứng dụng áp kế số về điện thoại để cập nhật áp suất khí quyển mỗi ngày. Cách này sẽ giúp bạn biết trước những thay đổi bất ngờ của thời tiết, từ đó chủ động bảo vệ bản thân trước khi cơn nhức đầu ập đến chẳng hạn: mang theo thuốc giảm đau bên người, mặc đủ ấm khi trời chuyển lạnh, đội mũ chống nắng và đeo kính râm khi ra ngoài vào thời điểm nóng nhất...

Giữ đủ nước cho cơ thể

Thiếu nước hay mất nước là nguyên nhân khiến bạn dễ bị đau đầu trong những ngày thời tiết thất thường, nhất là khi độ ẩm tăng cao. Do đó, người bị đau đầu nên uống nhiều nước hơn người bình thường (trung bình 8-14 cốc nước mỗi ngày). Lượng nước nạp vào có thể thay đổi tùy vào cân nặng, giới tính, cường độ hoạt động của cơ thể. Người hay đau đầu nên giữ một chai nước bên cạnh giường để khi khát có thể uống ngay hoặc tải ứng dụng nhắc uống nước để không quên uống nước hàng ngày.

Tắm nước ấm

Thư giãn trong làn nước ấm có thể làm giảm nhẹ cơn đau đầu khi áp suất không khí lên xuống bất thường. Ngoài tắm nước ấm, bạn cũng có thể xông hơi bằng nước nóng để khơi thông các xoang não, mang lại cảm giác thư thái.

Ăn uống khoa học, bổ sung chất chống gốc tự do

Chế độ ăn uống hợp lý, tăng cường thực phẩm giàu magiê như rau xanh đậm, cá, trái bơ, chuối... được cho là có thể góp phần giảm các thụ thể đau trong não và ngăn thu hẹp các mạch máu trong não. Ngoài ra, bổ sung vitamin B thông qua món ăn từ hàu, cá hồi, thịt bò, trứng... giúp giảm bớt tác động của căng thẳng, hỗ trợ cải thiện đau đầu do thời tiết.

Theo TS.BS Lê Văn Tuấn, những người thường xuyên bị đau đầu khi chuyển mùa nên bổ sung sản phẩm có chứa tinh chất chống gốc tự do như Blueberry và Ginkgo Biloba. Đây là bộ đôi dưỡng chất được chứng minh khả năng vượt qua hàng rào máu não, góp phần chống oxy hóa, hỗ trợ trung hòa gốc tự do, từ đó bảo vệ cấu trúc thành mạch, tăng cường máu lên não, cải thiện tình trạng đau đầu, đau nửa đầu do thời tiết.

Tự xoa bóp

Xoa bóp giúp giảm căng cơ và cải thiện lưu lượng máu đến não bộ, nhờ đó xoa dịu cơn đau đầu. Mỗi người có thể tự xoa bóp đầu cho bản thân bằng cách ngồi trên một chiếc ghế với tư thế thoải mái nhất, rồi dùng các đầu ngón tay di chuyển xung quanh đầu theo chuyển động tròn. Xoa bóp với tinh dầu thiên nhiên (dầu tràm, dầu oải hương...) trong 5 phút có thể giúp bạn cảm thấy thư giãn.

Chườm lạnh

Đắp một chiếc khăn đã làm mát hoặc gói gel lạnh lên vị trí đang đau nhói khoảng 20 phút sẽ giúp đầu óc dễ chịu và nhẹ nhàng, chườm lạnh 2-3 lần/ngày nếu cơn đau đầu kéo dài.

Ngủ đúng giờ và đủ giấc

Sự gián đoạn giấc ngủ (ngủ quá nhiều hoặc quá ít) khiến cơ thể nhạy cảm hơn với thời tiết, làm tăng nguy cơ khởi phát chứng đau đầu. Bạn nên đảm bảo ngủ đúng giờ (đi ngủ cùng một khoảng thời gian mỗi đêm) và ngủ đủ giấc (trung bình 7-8 tiếng/ngày).

Luyện tập thể dục đều đặn

Tập thể dục đều đặn vừa có thể làm giảm mức độ đau, vừa giảm tần suất tái phát cơn đau đầu nhờ tác dụng điều hòa căng thẳng. Mỗi ngày, bạn nên dành khoảng 30 phút đến một tiếng để tập thể dục, có thể chạy bộ, đạp xe, tập yoga hoặc khiêu vũ, chơi tennis... tùy theo sở thích.

TS.BS Lê Văn Tuấn khuyến cáo, để cắt cơn đau đầu do thời tiết, bạn có thể dùng thuốc giảm đau không kê đơn (OTC) hoặc thoa kem/gel giảm đau và thuốc chống buồn nôn (nếu cơn đau đầu khiến bạn buồn nôn). Tuy nhiên, nếu bạn đã dùng thuốc giảm đau hoặc áp dụng đầy đủ những giải pháp trên nhưng cơn đau đầu không biến mất hãy đến thăm khám bác sĩ để được hỗ trợ kịp thời. Tuyệt đối không tự ý tăng liều thuốc giảm đau, gây tác dụng phụ nguy hiểm và làm cơn đau đầu khó kiểm soát hơn.

Ngọc An