Trả lời:

Các kỹ thuật chẩn đoán hình ảnh như X-quang, chụp cắt lớp vi tính (CT), cộng hưởng từ (MRI) và siêu âm giúp bác sĩ chẩn đoán, điều trị bệnh chính xác. Trong đó, siêu âm phổ biến, chi phí thấp, không phát tia xạ, là phương tiện chẩn đoán cận lâm sàng đầu tay và giá trị.

Siêu âm 2D còn gọi là siêu âm đen trắng hoặc B-mode (Brightness mode) giúp khảo sát hình thái học, tầm soát bất thường cấu trúc thai, theo dõi và đánh giá sự phát triển của bào thai. Tuy nhiên, giới hạn của phương pháp này là không hiển thị các cấu trúc giải phẫu trên không gian ba chiều nên chẩn đoán phụ thuộc nhiều vào kinh nghiệm, kỹ năng cắt hình của bác sĩ.

Kỹ thuật siêu âm 3D ra đời khắc phục những giới hạn của siêu âm 2D. Nguyên lý hoạt động gồm ba bước là thu nhận các hình ảnh hai chiều, tái tạo hình ảnh hai chiều thành ba chiều, hiển thị hình ảnh dữ liệu ba chiều. Do đó, kỹ thuật này khảo sát chi tiết các cấu trúc bên trong, bên ngoài cơ thể của thai nhi từ nhiều góc độ khác nhau.

Siêu âm 4D là sự kết hợp của hình ảnh trên không gian ba chiều và chiều thời gian thực, cho thấy hoạt động tim thai, cử động của chi... Các biểu cảm của thai nhi như cười, ngáp, mếu, nhăn mặt, mở mắt, uống nước ối cũng hiển thị khi siêu âm 4D.

Siêu âm 3D, 4D được bác sĩ chỉ định để hỗ trợ siêu âm 2D trong khảo sát bất thường cấu trúc mặt (sứt môi, chẻ vòm, cằm nhỏ...), hệ thần kinh trung ương, xương chi và tim thai. Hai phương pháp này cũng được chỉ định thường quy trong ba tháng giữa (20-24 tuần) hoặc đầu ba tháng cuối (28-32 tuần). Đây là thời điểm thai phát triển gần như hoàn thiện, lượng nước ối đủ nhiều để tạo môi trường thuận lợi đánh giá chi tiết hình thái học thai nhi chính xác. Lúc này hình ảnh khuôn mặt thai trên không gian ba chiều rõ nét và đẹp nhất.

Tuy nhiên, hai phương pháp này không thể thay thế kỹ thuật 2D trong quá trình theo dõi và chăm sóc thai kỳ. Chi phí cũng đắt hơn, do đó thai phụ nên cân nhắc lựa chọn loại hình siêu âm phù hợp dưới sự tư vấn của bác sĩ.

Trường hợp của bạn nên chờ đến tuần thai 22-24 để siêu âm 3D, 4D. Đây là mốc quan trọng để sàng lọc bất thường thai ở ba tháng giữa thai kỳ, hình ảnh thai nhi trên không gian ba chiều sống động, chân thật nhất. Bạn nên tuân thủ đúng lịch khám thai, chọn các cơ sở y tế đầy đủ trang thiết bị hiện đại, đội ngũ bác sĩ giàu kinh nghiệm.

ThS.BS Hà Tố Nguyên
Giám đốc Trung tâm Y học bào thai
Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh TP HCM