Ba năm sau kết hôn vào 2009, chị Quyên, nay 47 tuổi, cùng chồng là anh Minh, hiện 49 tuổi, không có con. Suốt 4 năm, chị đều đặn sắc thuốc đông y tăng sinh lực cho chồng và thuốc dưỡng buồng tử cung cho mình uống, vẫn không đậu thai. Đến thầy lang, mua thuốc "gia truyền", ai chỉ đâu làm đấy, 8 năm đổi nhiều thuốc nhiều thầy, vẫn không có tin vui.

Khám tại một bệnh viện năm 2018, xét nghiệm cho thấy anh Minh không có tinh trùng trong tinh dịch, nguyên nhân vô tinh không xác định. Anh Minh được phẫu thuật tinh hoàn tìm tinh trùng (kỹ thuật TESE) nhưng không thành công, bác sĩ khuyên xin tinh trùng để có con. Vợ chồng từ chối, về quê dùng các bài thuốc chữa vô sinh nam mong có con tự nhiên.

Đầu tháng 4 năm nay, anh chị đến Trung tâm Hỗ trợ sinh sản, Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh TP HCM (IVF Tâm Anh TP HCM) khi cả hai đã gần 50 tuổi.

Xét nghiệm tinh dịch đồ anh Minh vẫn không có tinh trùng, tinh hoàn teo nhỏ chỉ 3 ml tương đương một đốt ngón tay út (nam giới châu Á có kích thước tinh hoàn trung bình 12-15 ml); xét nghiệm nội tiết cao gấp 7 lần bình thường, testosterone thấp. Còn chị Quyên dự trữ buồng trứng cạn kiệt, siêu âm đầu chu kỳ kinh chỉ có 3 nang trứng.

ThS.BS Giang Huỳnh Như, Giám đốc IVF Tâm Anh TP HCM, cho biết nếu thực hiện kỹ thuật vi phẫu tích mô tinh hoàn tìm tinh trùng (micro-TESE), anh Minh có 30% cơ hội thành công, nhưng chị Quyên tiền mãn kinh, tỷ lệ có con bằng trứng và tinh trùng tự thân rất mong manh.

"Vợ chồng tôi hối hận vì không quyết tâm thụ tinh ống nghiệm sớm, hiện khó khăn tăng gấp đôi", chị Quyên nói.

Vợ chồng chị Quyên không muốn xin trứng để thụ tinh. ThS.BS Giang Huỳnh Như cùng ThS.BS Dương Quang Huy, Trưởng đơn vị Nam học, quyết định điều trị toàn diện, kết hợp vô sinh nữ - vô sinh nam, sử dụng toàn bộ công nghệ tiên tiến để giúp bệnh nhân có con mà không cần xin trứng.

Chị Quyên được bác sĩ kích thích buồng trứng, theo dõi chặt chẽ sự phát triển các nang trứng, sẵn sàng chọc hút trứng. Kết quả, bác sĩ Như thu được hai nang trứng trưởng thành.

Cùng lúc, ở phòng phẫu thuật bên cạnh, bác sĩ Huy và ê kíp thực hiện vi phẫu micro-TESE mở tinh hoàn tìm tinh trùng cho anh Minh. Đa phần ống sinh tinh teo nhỏ, thoái hóa. Cuối cùng bác sĩ Huy tìm được hai ống sinh tinh tiềm năng. Sau đó, chuyên viên phòng lab thận trọng xé mô, tìm được gần 30 tinh binh, đủ cho hai chu kỳ IVF.

Hai tinh trùng tươi có độ di động tốt được lựa chọn, tiêm vào hai nang trứng của người vợ. Số tinh binh còn lại được trữ đông với kỹ thuật trữ tinh trùng số lượng ít.

Phôi được nuôi cấy tối ưu về độ ẩm, ánh sáng, khí, độ pH, thu được một phôi ngày 5 chất lượng tốt, đem trữ đông. Với chiến lược gom phôi, chị Quyên đang được kích thích buồng trứng chu kỳ thứ hai nhằm thu tối đa số trứng còn lại, tạo phôi trước khi buồng trứng cạn kiệt hoàn toàn.

"Làm mẹ khi gần 50 tuổi không dễ dàng nhưng tôi rất mong chờ và tin tưởng con sẽ đến", chị Quyên nói.

Tại IVF Tâm Anh TP HCM, các bác sĩ thường xuyên tiếp nhận và điều trị cho những vợ chồng lớn tuổi, vô sinh nhiều năm, điều trị thất bại nhiều lần ở các trung tâm hỗ trợ sinh sản trước đó. Một số trường hợp trì hoãn khám, tự điều trị bằng các thuốc đông - tây y không rõ nguồn gốc khiến tình trạng nghiêm trọng hơn, bỏ lỡ "thời gian vàng", tăng các khó khăn trong quá trình điều trị, tăng chi phí, đối diện với nguy cơ xin trứng hoặc tinh trùng.

Nguyên nhân vô sinh có thể đến từ người vợ hoặc người chồng, hay cả hai. Tuy nhiên, bác sĩ Như lưu ý tuổi tác phụ nữ càng cao thì số lượng trứng càng giảm, chất lượng trứng càng lão hóa tích tụ nhiều lỗi di truyền, giảm tỷ lệ có thai, tăng khả năng sảy thai và dị tật bẩm sinh.

Phụ nữ dưới 30 tuổi có 85% cơ hội thụ thai trong vòng một năm, giảm còn 44% ở tuổi 40. Sau tuổi 40, số lượng trứng giảm với tốc độ nhanh hơn cho đến khi mãn kinh, không còn nang trứng trên hai buồng trứng. Lúc này phụ nữ không còn khả năng sinh sản bằng trứng của mình.

Ngay cả thực hiện phương pháp thụ tinh ống nghiệm, độ tuổi của phụ nữ cũng ảnh hưởng lớn đến tỷ lệ thành công. Như trường hợp một đôi vợ chồng vô sinh 15 năm do người chồng không có tinh trùng. Khi đến IVF Tâm Anh TP HCM, sau vi phẫu micro-TESE tìm được tinh trùng thì người vợ đã mãn kinh, hoàn toàn hết trứng, phải xin trứng để có con.

Do đó, bác sĩ Như khuyến cáo vợ chồng sau kết hôn một năm không có thai (6 tháng với người phụ nữ ngoài 35 tuổi) nên đi khám toàn diện và điều trị càng sớm càng tốt. Tại IVF Tâm Anh, các chiến lược gom trứng, gom phôi giúp nhiều vợ chồng lớn tuổi có con. Tỷ lệ IVF thành công trên 40 tuổi là 44,1%, tỷ lệ thành công trung bình ở các nhóm tuổi lên đến 71,5%.

Hoài Thương

*Tên bệnh nhân đã được thay đổi