Chị Dung béo phì, tiểu đường thai kỳ 10 năm trước. Sau sinh, bác sĩ lưu ý tầm soát tiểu đường type 2 nhưng chị quên. Năm ngoái, chị đi khám tổng quát phát hiện tiểu đường type 2 và loét dạ dày, uống thuốc 5 ngày nhưng mệt, bỏ điều trị.
Vài ngày trước, cổ chân trái xuất hiện nốt thâm đen, sưng phù, chị dùng kim chích nặn mủ khiến chân nhiễm trùng, sốt cao. Cùng lúc, bà Hoa, mẹ chị Dung, 65 tuổi, cũng đau nhức chân do bệnh tiểu đường, hai mẹ con đến Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh TP HCM khám.
ThS.BS Hoàng Thị Hồng Linh, khoa Nội tiết - Đái tháo đường, cho biết bà Hoa nhập viện khi tình trạng hoại tử bàn chân đã lan rộng, các mạch máu nhỏ hỏng nặng, không đáp ứng điều trị, bắt buộc phải cắt cụt bàn chân phòng nhiễm trùng lan rộng.
Chị Dung bị biến chứng tiểu đường, tổn thương mạch máu lớn, tổn thương thần kinh với biểu hiện xơ vữa hẹp mạch máu, giảm tưới máu, tổn thương và rối loạn dinh dưỡng thần kinh, ảnh hưởng chức năng dẫn truyền thần kinh... Nếu nhập viện trễ hơn chị Dung có thể phải cắt cụt chân giống mẹ.
Chị Dung được điều trị tích cực, truyền kháng sinh, rạch dẫn lưu mủ, cắt lọc các mô hoại tử, đặt hút áp lực âm giúp vết thương lành nhanh. Người bệnh được tiêm insulin, kết hợp thuốc uống điều trị tiểu đường, thuốc thần kinh, giảm mỡ máu để khắc phục biến chứng thần kinh, tổn thương mạch máu nuôi chân.
Sau một tuần chăm sóc, chị hết sốt, đau nhức, chân giảm châm chích, thoát nguy cơ cắt cụt bàn chân.
Chị Dung cho biết gia đình có 7 người bị tiểu đường, gồm 5 mẹ con chị, các dì, các cậu, chưa tính bà ngoại đã mất cũng do biến chứng bệnh này.
![Bác sĩ khoa Nội tiết - Đái tháo đường kiểm tra vết thương cho chị Dung. Ảnh: Đinh Tiên](https://vcdn1-suckhoe.vnecdn.net/2023/12/13/ta-1-4257-1702437281.png?w=0&h=0&q=100&dpr=1&fit=crop&s=U2mJfYX1hgZewP2O-hWEhw)
Bác sĩ khoa Nội tiết - Đái tháo đường kiểm tra vết thương cho chị Dung. Ảnh: Đinh Tiên
Theo bác sĩ Linh, người bệnh tiểu đường nếu kiểm soát đường huyết không tốt, bỏ điều trị dễ biến chứng bàn chân tiểu đường, đe dọa tính mạng. Đường huyết cao dẫn đến suy giảm sức đề kháng, tổn thương mạch máu, dây thần kinh, thúc đẩy nhiễm trùng nặng, hoại tử dẫn đến nhiễm trùng huyết, sốc nhiễm trùng, suy đa tạng, cắt cụt chân, tử vong.
Triệu chứng biến chứng bàn chân tiểu đường gồm tê, lạnh, châm chích, đau nhức ở chân, đau nhiều hơn khi đi, nếu để lâu có thể mất cảm giác bàn chân. Tình trạng này diễn tiến âm thầm nhưng để lại hậu quả lớn, nguy hiểm đến tính mạng.
Bác sĩ Linh cho biết người bệnh tiểu đường không bỏ điều trị, uống thuốc đúng loại, đúng liều, đúng giờ. Chế độ ăn uống giảm tinh bột, tăng cường rau xanh, tập thể dục ít nhất 30 phút mỗi ngày. Lối sống, sinh hoạt lành mạnh, bỏ thuốc lá, rượu bia, không thức khuya, giảm căng thẳng... giúp kiểm soát đường huyết.
Người bệnh cần tái khám định kỳ để kiểm tra đường huyết trung bình trong ba tháng (HbA1c) và tầm soát các biến chứng.
Người có yếu tố nguy cơ cao nên tầm soát thường xuyên, như người trên 45 tuổi, gia đình có người thân bị tiểu đường (bố, mẹ, anh chị em ruột), ít vận động, chế độ ăn uống giàu carbohydrate tinh chế hoặc đường hấp thu nhanh.
Người có các bệnh như tăng huyết áp, rối loạn lipid máu, thừa cân - béo phì, buồng trứng đa nang, tiểu đường thai kỳ... cũng nên tầm soát tiểu đường định kỳ.
Đinh Tiên
* Tên bệnh nhân đã được thay đổi
Độc giả đặt câu hỏi về bệnh tiểu đường tại đây để bác sĩ giải đáp |