Từ khi sinh con thứ hai 20 năm trước, vóc dáng của bà Vũ không còn thon gọn. Càng lớn tuổi, vóc dáng bà càng sồ sề, đi bộ mỗi ngày nhưng cân nặng vẫn tăng.
Còn bà Mai, 58 tuổi, nặng 67 kg cao 1,55 m, chỉ số khối cơ thể (BMI) 27.9 (kg/m2) - sắp chạm ngưỡng béo phì độ hai. Bà Mai tăng cân nhanh từ lúc mãn kinh dù không ăn nhiều, sức khỏe yếu dần, nhanh mệt, huyết áp tăng. Thêm vào đó, rối loạn nội tiết do mãn kinh khiến bà dễ bốc hỏa, nóng trong người.
Bà Vũ và bà Mai đến Trung tâm Kiểm soát cân nặng và Điều trị béo phì, Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh, mong muốn giảm cân để cơ thể nhẹ nhàng, bớt bệnh nền, khỏe khoắn hơn khi về già. Dựa trên thể trạng và nhu cầu, tiến sĩ, bác sĩ Lâm Văn Hoàng, Giám đốc Trung tâm, lên liệu trình giảm cân hợp lý cho từng người bệnh, kết hợp sử dụng thuốc và vận động nhẹ nhàng, phù hợp với độ tuổi. Sau ba tháng, bà Vũ giảm 4 kg, còn bà Mai giảm gần 5 kg. Bà Vũ đặt mục tiêu giảm 6-7 kg để vóc dáng gọn gàng, bớt bệnh, song không mong quá gầy.
Ngày 25/1, bác sĩ Hoàng cho biết phụ nữ mãn kinh dễ bị tăng cân và cũng khó giảm cân hơn người trẻ tuổi. Ở tuổi này họ còn dễ mắc các bệnh tăng huyết áp, rối loạn nội tiết. Nội tiết tố thay đổi nhiều khi mãn kinh, trong đó đáng kể là sụt giảm nồng độ estrogen. Đây là hormone rất quan trọng với phụ nữ, kiểm soát sự phân bổ chất béo, có thể làm thay đổi cách phân bố mỡ trong cơ thể. Khi estrogen giảm, cơ thể có thể chuyển từ đốt mỡ thành tích trữ mỡ. Vì vậy, ngay cả khi ăn cùng một lượng thức ăn và thực hiện cùng các hoạt động hàng ngày, phụ nữ vẫn có thể tăng cân trong thời kỳ tiền mãn kinh hoặc sau mãn kinh.
Nồng độ estrogen giảm còn khiến giảm khối lượng cơ do giảm tốc độ trao đổi chất, giảm mật độ xương. Estrogen điều hòa quá trình chuyển hóa xương ở cả nam và nữ, tác động đến tế bào xương. Khối lượng xương giảm có nghĩa là trọng lượng cơ thể tổng thể giảm, nhưng do quá trình trao đổi chất giảm, phụ nữ bị tăng cân theo thời gian. Ngoài ra, thay đổi nội tiết tố cũng khiến phụ nữ ở tuổi này dễ gặp phải các vấn đề về tâm lý như thay đổi tâm trạng, mất ngủ. Đây cũng là những yếu tố khiến phụ nữ trong độ tuổi mãn kinh và tiền mãn kinh dễ bị tăng cân.
Bác sĩ Hoàng khuyến cáo phụ nữ trung niên nên duy trì chế độ dinh dưỡng cân bằng và lành mạnh, tránh các thực phẩm chế biến sẵn, đồ uống hoặc thực phẩm có đường, thực phẩm chiên, rán. Duy trì tập luyện thể thao hàng ngày. Tập luyện giúp ích rất nhiều trong việc kiểm soát thay đổi nội tiết tố, đồng thời giải phóng endorphin tạo cảm giác dễ chịu giúp làm dịu tâm trạng. Tập luyện còn có tác dụng đốt cháy calo, đảm bảo xương luôn khỏe mạnh, tăng cường trao đổi chất và tránh tăng cân. Giảm cân cũng giúp phụ nữ trung niên giảm và tránh được các bệnh huyết áp, tim mạch, đái tháo đường...
Đức Hạnh
Độc giả đặt câu hỏi bệnh nội tiết tại đây để bác sĩ giải đáp |