Chị Thanh thụ tinh nhân tạo (IVF) sinh con đầu lòng cách đây hai năm, sau đó tăng cân, nặng 60 kg, chiều cao 1,53 m. Gần đây thường xuyên bị tê các đầu ngón tay vào buổi sáng, đau khớp gối khi đi lại, lo cân nặng ảnh hưởng đến lần mang thai tiếp theo, chị đến Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh Hà Nội điều trị béo phì.

Kết quả kiểm tra cho thấy chỉ số BMI của chị 26, thuộc nhóm béo phì độ một, vòng eo và lượng mỡ nội tạng hơn mức bình thường. Chị bị gan nhiễm mỡ độ hai, rối loạn lipid máu và tiền đái tháo đường.

TS.BS Lê Bá Ngọc, Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh Hà Nội, cho biết phụ nữ béo phì thường có vòng eo lớn và chỉ số mỡ nội tạng cao, có thể dẫn đến rối loạn nội tiết (tăng androgen, kháng insulin), rối loạn rụng trứng và kinh nguyệt, làm giảm khả năng thụ thai tự nhiên, ảnh hưởng đến điều trị hỗ trợ sinh sản. Khả năng đáp ứng buồng trứng với thuốc kích trứng khi IVF có thể suy giảm, thường cần liều thuốc cao hơn, thời gian kích thích dài hơn. Số noãn bị ảnh hưởng làm giảm số lượng phôi được tạo ra, khiến khả năng mang thai thấp.

Bác sĩ chỉ định chị Thanh giảm cân bằng thuốc tiêm, công nghệ đông hủy mỡ, kết hợp chế độ ăn khoa học và tập luyện riêng. Thuốc giảm cân giúp tạo cảm giác no, giảm lượng đồ ăn nạp vào, hạn chế tích mỡ. Công nghệ đông hủy mỡ hỗ trợ loại bỏ các tế bào mỡ có chọn lọc ra khỏi cơ thể theo đường tự nhiên.

Chị Thanh đang chăm con nhỏ và cần chuẩn bị sức khỏe cho lần IVF tiếp theo, không thể áp dụng thực đơn giảm cân khắt khe. Phác đồ dinh dưỡng của chị giới hạn tổng năng lượng ở mức 1.480 kcal/ngày, ưu tiên thực phẩm giàu chất xơ như rau xanh, ngũ cốc nguyên cám, chất béo tốt trong cá biển, ưu tiên protein nạc để duy trì khối cơ. Chị cần hạn chế tối đa tinh bột hấp thụ nhanh từ cơm trắng, bánh mì, đồ ngọt, đồ ăn chiên rán. Các bài tập được thiết kế ít tác động đến khớp gối như đi bộ chậm, đạp xe tại nhà, bơi lội hoặc tập yoga. Khi khớp đã cải thiện, chị có thể tăng thời gian tập, bổ sung bài tập tăng cơ giúp đốt mỡ bền vững.

Sau gần 10 tháng, chị Thanh giảm 11 kg, BMI 21 (bình thường 18,5-22,9 kg/m2). Chỉ số mỡ nội tạng giảm gần 60% so với ban đầu, gan nhiễm mỡ giảm. Hiện, chị duy trì điều trị gan nhiễm mỡ, chuẩn bị sức khỏe trước khi IVF.

Bác sĩ Ngọc khuyến nghị phụ nữ thừa cân, béo phì nên kiểm soát cân nặng sớm trước khi kích trứng thực hiện IVF để cơ thể có đủ thời gian điều chỉnh và cải thiện tình trạng nội tiết - chuyển hóa. Phụ nữ nên ngủ giấc ngủ, ăn uống và vận động khoa học, chuẩn bị tâm lý để giảm nguy cơ biến chứng cho cả mẹ và thai nhi.

Hà Nhung

*Tên người bệnh đã được thay đổi