Chuyên viên dinh dưỡng Nguyễn Thị Thu Huyền, Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh Hà Nội, cho biết đái tháo đường thai kỳ ảnh hưởng tới sức khỏe người mẹ, sự phát triển của thai nhi như sẩy thai, tiền sản giật, thai lưu, dị tật bẩm sinh... Tình trạng này có thể kiểm soát tốt bằng cách điều chỉnh chế độ ăn uống.
Bữa sáng: Đây là bữa ăn quan trọng để thai phụ có đủ năng lượng và tinh thần cho ngày mới. Người nhịn ăn sáng hoặc ăn thất thường sẽ gặp tình trạng kháng insulin, khó kiểm soát đường huyết hơn. Khoảng thời gian lý tưởng cho bữa sáng là sau khi dậy 30 phút đến một tiếng. Bà bầu nên ăn khoảng 20-25% lượng carb tổng trong ngày vào buổi sáng từ bánh mì nguyên cám, ngũ cốc, yến mạch...
Bữa trưa: Thai phụ nạp thêm năng lượng trong bữa trưa giữ đường huyết không bị tụt xuống quá thấp. Ăn rau trước và trong khi ăn thực phẩm có chứa tinh bột giúp làm chậm quá trình chuyển hóa carb trong cơ thể. Cần tây, rau cải, dưa chuột, rau muống, rau dền, trứng, thịt gia cầm, thịt nạc, thịt bò, gạo lứt, mì nguyên cám... là những gợi ý.
Nên ăn khoảng 30% tổng lượng carb trong ngày vào bữa trưa và hạn chế kết hợp thực phẩm nhiều carb với nhau như cơm ăn cùng khoai tây, đồ ngọt sau bữa trưa, cơm với bánh ngọt...
Bữa tối: Thời điểm ăn tối lý tưởng 18h30-19h30 mỗi ngày, áp dụng nguyên tắc "đĩa thức ăn". Với đĩa thức ăn có đường kính khoảng 25 cm, tỷ lệ lượng dinh dưỡng gồm có 1/4 carb, 1/4 protein, 1/2 chất xơ (rau các loại). Lượng carb khuyến cáo trong khẩu phần ăn tối cũng khoảng 20-25% tổng lượng carb trong ngày. Đồ ăn nên hấp, luộc, hạn chế chiên, xào.
Bữa phụ: Thai phụ nên chia nhỏ bữa ăn bằng cách có khoảng 2-3 bữa phụ đan xen. Lượng carb của mỗi bữa phụ chiếm 10% tổng lượng carb trong ngày. Nên ăn trái cây ít ngọt, sữa chua không đường, các loại hạt, sữa bầu dành riêng cho thai phụ đái tháo đường, yến mạch. Không nên ăn bánh kẹo, kem, chè, các loại trái cây ngọt...
Chuyên viên dinh dưỡng Thu Huyền cho biết xây dựng thực đơn cho thai phụ đái tháo đường thai kỳ thường dựa trên yếu tố gồm lượng kcal cần trong ngày, cân nặng (bà bầu béo phì cần chế độ ăn ít kcal hơn), tuổi thai, em bé đang phát triển và lớn như thế nào, mức độ hoạt động.
Chế độ ăn của thai phụ cần đủ 6 nhóm chất gồm carbohydrate (carb, tinh bột), chất xơ, đạm (protein), chất béo (lipid), vitamin và khoáng chất. Trong đó, carbohydrate nên chiếm khoảng 46-60% lượng kcal hàng ngày (tối thiểu 175 g) để đảm bảo sự tăng trưởng của thai nhi. Thai phụ nên chọn carbohydrate có chỉ số đường huyết thấp, hàm lượng chất xơ cao.
Hiệp hội Đái tháo đường Mỹ khuyến nghị sử dụng tối thiểu 28 g chất xơ mỗi ngày cho phụ nữ mắc bệnh đái tháo đường thai kỳ. Thai phụ ăn tối thiểu 600 g rau và trái cây mỗi ngày, trong đó ít nhất 400 g rau xanh nhiều chất xơ như súp lơ, xà lách, rau muống, rau cải.
Nhu cầu về protein trong thời gian mang thai tăng lên, nên bổ sung tối thiểu 61g protein mỗi ngày. Chất béo cung cấp kcal, hỗ trợ hấp thu một số loại vitamin, bổ sung khoảng 20-30% tổng lượng kcal mỗi ngày. Dầu ô liu, dầu hướng dương, bơ thực vật giàu chất béo tốt.
Khi mang thai, nhu cầu về vitamin, khoáng chất của cơ thể tăng lên. Bà bầu nếu ăn đầy đủ chất dinh dưỡng có thể không cần bổ sung vitamin tổng hợp.
Hạnh Giang
Độc giả đặt câu hỏi sức khỏe, sinh lý nữ tại đây để bác sĩ giải đáp |